Takie wyniki to znak, że organizm jest osłabiony. Leukopenia sugeruje raka lub boreliozę
Leukocyty to obok czerwonych krwinek (erytrocytów) i płytek krwi (trombocytów) jedne z najważniejszych elementów morfotycznych krwi. To dzięki nim możliwe jest zwalczanie infekcji wirusowych, bakteryjnych czy pasożytniczych. Dodatkowo mają zdolność eliminacji komórek rakowych i są odpowiedzialne za reakcje alergiczne. Niestety niekiedy pod wpływem różnorodnych czynników dochodzi do zmniejszenia ich poziomu we krwi. Mówi się wtedy o leukopenii, która wiąże się z poważnymi konsekwencjami dla zdrowia. Jakie mogą być przyczyny leukopenii? W jaki sposób się objawia i jak przebiega jej leczenie? Wyjaśniamy.
Leukopenia jest to obniżenie liczby białych krwinek (leukocytów) poniżej 3000-4000 komórek na mikrolitr. Do leukocytów zalicza się limfocyty, neutrofile, monocyty, eozynofile i bazofile. We krwi najwięcej krąży neutrofili (60-70%) i limfocytów (20-45%), dlatego to najczęściej spadek ich ilości jest odpowiedzialny za pojawienie się leukopenii. Niekiedy jednak spadek poziomu leukocytów dotyczy większości bądź wszystkich ich rodzajów.
Sama w sobie nie jest chorobą, a objawem, który wymaga dalszej diagnostyki w celu określenia przyczyny. Może ją wywoływać wiele chorób, zarówno tych błahych, jak i bardziej poważnych. Dodatkowo czasem może być również efektem przyjmowania niektórych leków.
Do możliwych przyczyn leukopenii zalicza się:
- przebyte infekcje wirusowe, np. grypa;
- choroby zakaźne, np. bolerioza, malaria, gruźlica, denga, riketsjoza;
- infekcja HIV i AIDS;
- ostre białaczki, niektóre chłoniaki, i inne choroby szpiku (mielofibroza, aplazja szpiku);
- przewlekłe choroby reumatyczne, np. reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy, zespół Sjogrena;
- niedobory minerałów, np. cynku, miedzi;
- chemioterapia,
- radioterapia,
- przyjmowanie leków immunosupresyjnych (np. doustnych lub dożylnych kortykosteroidów, cyklosporyny, cyklofosfamidu, mykofenolatu mofetilu, nowoczesnych leków biologicznych, interferonów);
- przyjmowanie niektórych leków przeciwpadaczkowych (np. lamotryginy, kwasu walproinowego)
- stosowanie niektórych leków przeciwdepresyjnych (bupropionu).
Niektóre osoby są bardziej narażone na pojawienie się leukopenii. Mowa tu przede wszystkim o pacjentach po przeszczepach narządów, szpiku kostnego oraz w trakcie leczenia przeciwnowotworowego. Zwiększone ryzyko występuje również u osób przyjmujących leki immunosupresyjne, w tym kortykosteroidy. Stosuje się je m.in. u chorych na stwardnienie rozsiane, choroby reumatyczne, choroby nerek, ciężko przebiegającą łuszczycę czy choroby zapalne jelit.
Najważniejszą rolą białych krwinek, czyli leukocytów, jest ochrona organizmu przed wszelkimi infekcjami. Gdy zaczyna ich brakować, jesteśmy na nie o wiele bardziej narażeni. Z tego powodu do podstawowych objawów leukopenii zalicza się nawracające zakażenia i związane z nimi symptomy. Mogą to być typowe objawy grypopodobne, np. ból gardła, gorączka kaszel, duszności czy bóle mięśni. W przypadku zapalenia płuc pojawia się dodatkowo wykrztuszanie dużych ilości ropnej plwociny. Jednym z objawów leukopenii mogą być także trudno gojące się owrzodzenia skóry i jamy ustnej i ogólne osłabienie. Leukopenia sprzyja także infekcjom zatok, układu moczowego, a także poważniejszym zakażeniom, np. zapaleniu płuc, wsierdzia czy opon mózgowo-rdzeniowych. U osób ze znacznie obniżonym poziomem krwinek białych występuje również wyższe ryzyko rozwoju sepsy i wstrząsu septycznego.
Podstawowym badaniem, za pomocą którego można zdiagnozować leukopenię, jest morfologia krwi obwodowej. Standardową automatyczną morfologię krwi warto uzupełnić o ręczny rozmaz, ponieważ pozwala on dodatkowo wykryć ewentualne nieprawidłowości w wyglądzie krwinek białych i pozostałych elementów krwi. Samo stwierdzenie leukopenii nie jest jednak wystarczające, ponieważ - jak już wcześniej wspomniano - jest to jedynie objaw, który zawsze wymaga odnalezienia przyczyny. Z tego powodu lekarz może zalecić dodatkowo wykonanie oznaczeń parametrów zapalnych (OB, CRP), krzepnięcia (D-dimery, APTT, PT), przeciwciał przeciwjądrowych bądź markerów nowotworowych. Przy podejrzeniu nowotworów wiele cennych informacji mogą również dać badania obrazowe, takie jak rentgen, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny.
Leczenie leukopenii zależy w dużej mierze od jej przyczyny. Jeśli są nią leki, możliwe, że będzie konieczne dostosowanie przyjmowanej dawki lub odstawienie leku i zamiana na inny, podobny preparat. W przypadku infekcji konieczne jest leczenie odpowiednie dla jej typu i stopnia nasilenia. Przewlekłe choroby reumatyczne mogą wymagać terapii lekami modyfikującymi przebieg choroby i immunosupresyjnymi. Z kolei nowotwory złośliwe, białaczki i chłoniaki często wymagają chemioterapii i radioterapii.
CZYTAJ TAKŻE:
Jaki poziom cholesterolu jest za wysoki? Tak odczytasz wyniki lipidogramu
