Wysyła impulsy, kiedy zwalnia serce. Ograniczenia do końca życia
Sytuacja, w której przerwy pomiędzy kolejnymi uderzeniami serca są zbyt długie, może być niebezpieczna dla zdrowia, dlatego od dawna próbowano znaleźć sposób na stymulację do skurczów tej najważniejszej pompy w organizmie. Prawdziwym przełomem dla osób dotkniętych tym problemem okazało się wynalezienie kardiostymulatora. Chociaż pierwsze rozruszniki serca stosunkowo szybko się zużywały i nakładały na pacjenta spore ograniczenia, obecnie wszczepia się urządzenia o znacznej trwałości, dzięki którym pacjenci mogą cieszyć się zdrowiem i pozostawać aktywni. Czym jest rozrusznik serca? Kiedy się go wszczepia? Jak długo można z nim żyć i na co uważać? Odpowiadamy.
Rozrusznik serca ma za zadanie stymulować je wtedy, gdy bije za wolno niezależnie od przyczyny. Dzieje się to przez wysłanie impulsów elektrycznych, ale tylko wtedy, gdy rytm serca spadnie poniżej zaprogramowanej wartości.
Jeżeli własny rytm serca jest wystarczająco szybki, rozrusznik nie włącza się.
Skoro rozrusznik ma za zadanie pobudzać serce, wszczepia się go wtedy, gdy to nie pracuje w odpowiednim tempie, a w efekcie nie jest w stanie przepompować odpowiedniej ilości krwi. Skutkuje to wystąpieniem groźnych objawów takich jak ból w klatce piersiowej, zawroty głowy, zmęczenie i omdlenia. Za taki stan rzeczy odpowiadają zwykle takie nieprawidłowości jak np.:
- blok serca - czyli opóźnienie lub zablokowanie sygnału elektrycznego w układzie bodźco-przewodzącym - tym, który umożliwia wytwarzanie i rozprowadzanie rytmicznych impulsów elektrycznych wywołujących skurcz serca;
- bradykardia - tj. spowolnienie akcji serca poniżej 60 uderzeń na minutę;
- zespół chorej zatoki - charakteryzujący się naprzemiennymi, szybkimi i wolnymi uderzeniami serca;
- migotanie przedsionków z wolną akcją komór poniżej 50 uderzeń na minutę;
- zespół wydłużonego QT - wtedy, gdy występuje bradykardia lub przerwy prowadzące do częstoskurczu komorowego.
Rzecz jasna o tym, czy pacjent wymaga wszczepienia rozrusznika, decyduje lekarz po analizie wyników badań, zebraniu wywiadu i ogólnej ocenie stanu klinicznego danej osoby.
To, jak długo można żyć z rozrusznikiem serca, jest kwestią indywidualną. Jednak należy wyraźnie podkreślić, że urządzenie nie skraca życia, a wręcz przeciwnie - znacznie je wydłuża.
Zabieg polega na wszczepieniu rozrusznika podskórnie pod obojczykiem, a następnie na przeprowadzeniu elektrod drogą wewnątrznaczyniową (np. przez żyłę podobojczykową, odpromieniową, ewentualnie udową lub szyjną). To, do którego miejsca w sercu poprowadzony zostanie stymulator, zależy od wskazań i tego, czy jest to urządzenie jednojamowe, czy dwujamowe.
Pierwszy typ rozrusznika to urządzenie, w którym stosuje się tylko jedną elektrodę, umieszczaną w prawym przedsionku lub prawej komorze serca. Z kolei kardiostymulator dwujamowy to układ zbudowany z dwóch elektrod, dzięki czemu może jednocześnie wyczuwać i stymulować zarówno przedsionki, jak i komory, przez co naśladuje naturalną pracę serca.
W zależności od rozrusznika, może on pracować od 7 do 15 lat. Zwykle jego bateria wystarcza na ok. 10 lat. W tym czasie konieczne są regularne wizyty sprawdzające stan urządzenia. Po tym czasie stymulator najczęściej podlega wymianie. Zabieg ten jest dość precyzyjny, lekarz musi uważać, ponieważ zdarza się, że elektrody są ściśle pokryte tkanką, która narosła przez lata. Na szczęście u większości pacjentów przebiega pomyślnie i pozwala im cieszyć się zdrowiem przez następne lata.
Stymulator w zasadzie nie ogranicza życia pacjenta. Chociaż istnieją pewne zasady, których należy przestrzegać. Najważniejsza z nich to regularne wizyty u kardiologa i ścisłe stosowanie się do jego zaleceń. Ponadto osoba po wszczepieniu rozrusznika powinna:
- unikać uprawiania sportów kontaktowych, które grożą upadkiem lub uszkodzeniem ciała w pobliżu stymulatora;
- informować lekarzy o tym, że ma stymulator - jest to istotne w kontekście niektórych badań, np. podczas RTG czy rezonansu magnetycznego;
- w trakcie rozmowy telefonicznej trzymać komórkę po przeciwnej od rozrusznika stronie ciała i nie nosić go w pobliżu serca;
- zadbać o zachowanie bezpiecznej odległości od rozrusznika i niektórych sprzętów stosowanych w domu (np. płyty indukcyjnej, suszarki do włosów czy wiertarki);
- trzymać się z dala od: masztów radiowych, nadajników radiowych i transformatorów.
Rehabilitacja pacjentów, którym wszczepiono rozrusznik serca, jest konieczna, aby umożliwić im bezpieczny powrót do codziennych aktywności. Przed jej rozpoczęciem należy zwykle:
- wykonać EKG i podstawowe badania laboratoryjne;
- dokonać analizy funkcji stymulatora w trakcie wstępnego testu wysiłkowego;
- poddać się badaniu holter.
U osób z wszczepionym stymulatorem powinno się ograniczać ćwiczenia angażujące kończynę górną po stronie wszczepionego urządzenia. Jednak odpowiednio dobrana aktywność fizyczna jest jak najbardziej wskazana.
Ważnym zagadnieniem jest także zastosowanie elektroterapii w rehabilitacji narządu ruchu u pacjentów ze stymulatorem serca. Większość producentów aparatury wykorzystywanej w elektroterapii nie pozwala na używanie ich produktów w tym celu, o ile lekarz nie zdecyduje inaczej.
CZYTAJ TAKŻE:
Ich nadmiar rujnuje serce. Jak obniżyć trójglicerydy?
Jak rozpoznać niewydolność serca? Typowe i nietypowe objawy
QUIZ: Sprawdź, w jakim stanie jest twoje serce. Zrób szybki test
