Demencja nie jest chorobą starców. Jak rozpoznać objawy?

Demencja to zespół objawów neurologicznych, które wpływają na funkcje poznawcze, takie jak pamięć, myślenie, orientacja, zdolność do rozumienia, obliczeń, zdolność uczenia się, język i osąd. Jest to stan, który prowadzi do pogorszenia zdolności jednostki do wykonywania codziennych czynności. Demencja może mieć różne przyczyny, ale najczęstszą formą jest choroba Alzheimera.

Demencja, a tak naprawdę otępienie, jest to stan chorobowy, w którym dochodzi do zaburzenia funkcji intelektualnych spowodowanych nieprawidłową pracą mózgu. Do otępienia dochodzi z różnych przyczyn chorobowych i może mieć ono różne podłoże.

Choroba Alzheimera zalicza się do choroby otępiennej i ma ona charakter zwyrodnieniowy, bowiem dochodzi do niszczenia komórek nerwowych mózgu z powodu odkładania się w nich nieprawidłowych białek - tak zwanych złogów amyloidowych.

Występuje również otępienie naczyniopochodne, które spowodowane jest zbyt małą ilością krwi, która dociera do struktur mózgu, a tym samym tlenu i substancji odżywczych, co w konsekwencji również prowadzi do niszczenia neuronów. Spowodowane jest to uszkodzeniem naczyń krwionośnych w mózgu, do których doszło na skutek udaru mózgu lub mikroudaru.

Wyróżnia się również otępienie z ciałami Lewy’ego i jest to choroba neurodegradacyjna wywołana nieprawidłowymi białkami, które odkładają się w całym mózgu osoby chorej. Ciała Lewy-ego są charakterystyczne również w chorobie Parkinsona.

W jakim wieku objawia się demencja?

Na całym świecie na demencję choruje prawie 50 mln ludzi. U osób poniżej 50. roku życia otępienie występuje rzadko, jednak zdarzają się przypadki, że już w wieku 30-40 lat pojawiają się pierwsze oznaki demencji, takie jak zapominanie, kompulsywne zachowanie, czy zmiana poczucia humoru - chorych zaczynają bawić sytuacje tragiczne lub smutne. U osób w wieku 60-65 lat otępienie dotyczy 1 proc. populacji, a powyżej 85. roku życia cechy otępienne występują u ok. 35 proc. osób. Na różne postaci demencji w Polsce choruje pół miliona ludzi, z których połowa cierpi na chorobę Alzheimera.

W zależności od podłoża otępienia, pierwsze objawy mogą być dyskretne i trudno połączyć je z rozwijającą się chorobą.

Jeśli demencja spowodowana jest alzheimerem, pierwszymi objawami będą trudności w zapamiętywaniu nowych rzeczy. Osoby chorujące nie mają zazwyczaj problemu z przypomnieniem sobie sytuacji czy osób, które pamiętają ze swojej młodości. Problem polega na tym, że w mózgu dochodzi do uszkodzeń komórek nerwowych i chory ma problem z zapamiętywaniem nowych rzeczy. Objawem sugerującym na problemy z funkcjonowaniem mózgu jest również zadawanie tego samego pytania kilka razy lub trudności z przypomnieniem sobie faktów sprzed zaledwie kilku dni. Kolejnym objawem charakterystycznym dla demencji o podłożu choroby Alzheimera jest zaburzenie orientacji w terenie. Dotarcie do miejsca, do którego wcześniej chory trafiał bez problemy, wraz z rozwojem choroby, sprawia wiele trudności.              

Demencja naczyniowa może przypominać chorobę Alzheimera, ale charakterystycznym objawem jest duża zmienność nastrojów i nagłe zmiany w zachowaniu. Osobie chorej trudno się skoncentrować, często też wycofuje się z życia towarzyskiego. Chory może zachowywać się tak, jakby cierpiał na depresję.

Demencja z ciałami Lewy’ego objawia się halucynacjami wzrokowymi, koszmarami sennymi i nie muszą występować w niej zaburzenia pamięci. Chory ma problem z dokończeniem wykonywanej czynności, np. wejdzie pod prysznic, ale nie będzie potrafił samodzielnie z niego wyjść. Pojawiają się trudności ze skupieniem uwagi, koncentracją oraz orientacją w przestrzeni. Ta postać demencji jest niezwykle trudna do zdiagnozowania, oraz trudna dla pacjenta i osoby, która się nim opiekuje.

Choroba otępienna postępuje bardzo powoli, a objawy mogą pojawić się w dużych odstępach czasu. Otępienia nie da się wyleczyć, jest chorobą postępującą i prowadzącą do trwałych uszkodzeń w strukturze mózgu. Im wcześniej zostanie rozpoznana, tym objawy będą postępowały wolniej a choroby dłużej będzie w stanie normalnie funkcjonować. W leczeniu otępienia stosuje się leki wpływające na sprawność intelektualną ale również podaje się leki przeciwdepresyjne i uspokajające.

Do otępienia może dojść w przebiegu innych chorób. W grupie ryzyka znajdują się osoby chorujące na cukrzycę, miażdżycę i nadciśnienie tętnicze. Wszystkie zachowania profilaktyczne, które pozwalają uniknąć tych chorób, mają również wpływ na prawdopodobieństwo zachorowania na demencję. Ponadto udowodniono, że mobilizowanie mózgu do aktywności intelektualnej - czytanie książek, rozwiązywanie krzyżówek, nauka języków obcych - korzystnie wpływa na pracę mózgu oraz zapobiega rozwojowi chorób układu nerwowego.

CZYTAJ TAKŻE: 

Jak radzić sobie z mgłą mózgową?

Psychobiotyki korzystnie wpływają na mózg