Poinfekcyjna choroba układu nerwowego. Co wiadomo o zespole Guillaina-Barrego?

Pierwsza wzmianka na temat zespołu Guillaina-Barrego pojawiła się w 1859 roku, ale dopiero w 1916 roku Georges Guillain, Jean Alexandre Barré i Andre Strohl dokonali opisu tego schorzenia na podstawie dolegliwości występujących u dwóch żołnierzy walczących pod Sommą. To właśnie analiza tych dwóch przypadków skierowała oczy lekarzy i naukowców na tę tajemniczą chorobę. Kolejne lata badań udowodniły, że zespół Guillaina i Barrego to rzadkie schorzenie - występuje z częstością 1,5-2 na 100 tys. osób rocznie.

Dlaczego zespół Guillaina-Barrego jest zaliczany do chorób autoimmunologicznych? 

W przebiegu tej choroby układ odpornościowy zaczyna atakować otoczki nerwowe, doprowadzając do stanu zapalnego nerwów i zwolnienia przewodzenia, co wywołuje szereg nieprzyjemnych objawów. Większość przypadków zespołu Guillaina-Barrego jest poprzedzona infekcją wirusową lub bakteryjną występującą na tydzień lub dwa przed pojawieniem się objawów. Do grupy szczególnie narażonej na zachorowanie należą osoby: zmagające się z toczniem rumieniowatym układowym, zarażone wirusem HIV i chore na nowotwory złośliwe. 

Co ciekawe, zespół Guillaina-Barrego może występować również u osób poddanych szczepieniu, zwłaszcza przeciwko wściekliźnie. 

Charakterystyczną cechą zespołu Guillaina-Barrego jest pojawianie się objawów najpierw w dłoniach i stopach, a później ich postępowanie ku górze. 

Do dolegliwości, na które najczęściej skarżą się pacjenci z zespołem Guillaina-Barrego, należą:

• drętwienia i mrowienia,
• utrata koordynacji i odruchów neurologicznych,
• tkliwość,
• zaburzenia rytmu serca,
• utrudnione oddychanie i przełykanie,
• skurcze mięśni.

Chorzy powinni być ściśle monitorowani (dlatego lekarze zalecają hospitalizację), ze względu na osłabienie mięśni oddechowych i zaburzenia pracy serca, które mogą zagrażać życiu. Niemniej, większość pacjentów w przeciągu kilku miesięcy od zachorowania odzyskuje pełną sprawność. Zespół Guillaina-Barrego w bardzo wielu przypadkach ulega samoistnej remisji. U pozostałych osłabienie mięśni utrwala się. 

By potwierdzić rozpoznanie zespołu Guillaina-Barrego, lekarz zwykle kieruje pacjenta na elektromiografię badającą czynność mięśni, a także punkcję lędźwiową, która służy uzyskaniu płynu mózgowo-rdzeniowego do analizy.

Leczenie zespołu Guillaina-Barrego skupia się na wyhamowaniu nadmiernie pobudzonego układu odpornościowego. Oczekiwany efekt można uzyskać dwojako: poprzez dożylne podawanie immunoglobuliny lub przez przeprowadzenie plazmaferezy. Plazmafereza polega na usunięciu osocza krwi pacjenta i zastąpieniu go odpowiednim płynem dożylnym lub osoczem pozbawionym przeciwciał. 

Chorzy, u których objawy nie ustąpiły całkowicie, powinni być poddani rehabilitacji oraz fizjoterapii celem wzmocnienia mięśni. 

Jak zostało już wspomniane, odnotowano zależność pomiędzy występowaniem zespołu Guillaina-Barrego a szczepieniami. Należy jednak mieć na uwadze, że choroba jest niezwykle rzadka, a korzyści związane ze szczepieniami przewyższają potencjalne konsekwencje. W tym miejscu warto przywołać statystykę opisującą występowanie zespołu Guillaina-Barrego tylko u jednego na 100 tys. pacjentów szczepionych przeciwko świńskiej grypie. Co ciekawe, zakażenie wirusem grypy jest silniejszym czynnikiem ryzyka zespołu Guillaina-Barrego niż szczepienie przeciwko grypie, dlatego w całym sezonie epidemicznym szczepienie wiązało się ze zmniejszeniem ryzyka tej choroby. 

CZYTAJ TAKŻE: 

Destrukcyjny wpływ alkoholu na mózg. Wystarczą niewielkie dawki

Zespół Guillaina-Barrego po szczepieniu przeciw COVID-19. Pierwsze odszkodowanie

Jak dbać o układ nerwowy?