Z czym można pomylić udar mózgu? Punkt drugi może cię zaskoczyć

Wielu osobom padaczka kojarzy się wyłącznie z typowym jej obrazem, czyli napadem toniczno-klonicznym. Prawda jest jednak taka, że istnieje bardzo typów epilepsji, przebiegających w różnorodny sposób. Napad może przebiegać m.in. z drętwieniem i osłabieniem kończyn, zatem bardzo podobnie do początkowych etapów udaru mózgu. Ponadto istnieje zjawisko nazywane paraliżem Todda. Terminem tym nazywa się tymczasowy niedowład jednej bądź kilku kończyn, który pojawia się bezpośrednio po napadzie padaczkowym. Może on trwać od 30 minut do nawet 36 godzin, jednak zazwyczaj utrzymuje się ok. 15 godzin. Wbrew pozorom nie jest to zjawisko rzadkie - szacuje się, że pojawia się u ok. 13 proc. wszystkich chorych na epilepsję, niezależnie od jej podtypu. Zwykle jednak paraliż Todda występuje u osób z uogólnionymi napadami toniczno-klonicznymi. Ze względu na łudzące podobieństwo do udaru mózgu, zawsze wymaga szczegółowej diagnostyki.

 Migrena to choroba, która może przebiegać w bardzo różnorodny sposób, szczególnie, gdy towarzyszy jej aura. Aurą nazywa się wszelkie nietypowe objawy, których doświadcza pacjent przed atakiem migreny. Najczęstszym rodzajem aury jest aura wzrokowa, w trakcie której chory może widzieć w polu widzenia specyficzne błyski, określane jako mroczek migocący. Przy pierwszym napadzie może to budzić podejrzenie np. objawów udaru ze strony narządu wzroku. Istnieją również rzadkie rodzaje migreny z aurą, które mogą dawać objawy do złudzenia przypominające udar mózgu. Są to m.in. migrena hemiplegiczna bądź migrena przedsionkowa. W przypadku migreny hemiplegicznej przed atakiem bólu głowy dochodzi do porażenia połowicznego jednej ze stron ciała. Podobny objaw występuje w masywnych udarach mózgu, dlatego zawsze wymaga to wdrożenia odpowiedniej diagnostyki. Migrena przedsionkowa z kolei daje zaburzenia równowagi, problemy z chodzeniem czy zawroty głowy.

 Guzy mózgu mogą wywoływać podobne symptomy, jak w przypadku udaru. Przy szybko rosnących i agresywnych nowotworach mogą one się również pojawić dość szybko. Guzy mózgu mogą być przyczyną m.in. zawrotów głowy, niedowładów, paraliżu mięśni twarzy, problemów z mówieniem, wzrokiem i wielu innych symptomów, często towarzyszącym udarowi mózgu. M. in. z tego powodu podstawowym badaniem obrazowym u pacjentów z podejrzeniem udaru jest tomografia komputerowa - pozwala ona szybko uwidocznić ewentualne zmiany rozrostowe.

Objawy stwardnienia rozsianego (multiple sclerosis, MS) również mogą dawać podobne objawy, jak w przypadku udaru mózgu. U pacjentów mogą pojawić się zaburzenia czucia, niedowłady, asymetria twarzy, problemy z równowagą i wiele innych klasycznych symptomów udaru mózgu. Podobnie jak w udarze, objawy w stwardnieniu rozsianym również pojawiają się w krótkim czasie. Zasadniczą różnicą między tymi dwoma chorobami jest jednak wiek pacjentów.

Na MS chorują najczęściej osoby młode, ze średnim wiekiem zachorowania ok. 25-30 roku życia. Natomiast udar mózgu zazwyczaj dotyka osoby starsze, często z wcześniejszą historią problemów z układem krążenia - nadciśnieniem tętniczym, miażdżycą czy chorobami serca. Z tego powodu przy nagłym pojawieniu się objawów ze strony układu nerwowego, u młodych osób pierwszym podejrzeniem jest stwardnienie rozsiane, natomiast u osób starszych udar mózgu. MS może się oczywiście rozwinąć u seniorów, a udar u osób nawet przed 30-tką, jednak są to sytuacje rzadsze i wymagające indywidualnego podejścia.

 Paraliż Bella to jednostronne osłabienie lub całkowity paraliż mięśni twarzy, który pojawia się nagle, podobnie jak w przebiegu udaru. Jego przyczyny mogą być jednak różne, najczęściej są to infekcje wirusowe (np. wirusem opryszczki, ospy). Nagły początek paraliżu może jednak sugerować udar, szczególnie u osób starszych. Dlatego w przypadku jego wystąpienia zawsze konieczna jest szeroka diagnostyka różnicowa. 

Paraliż Bella od udaru mózgu różni się również tym, że w jego przebiegu nie pojawiają się inne niepokojące objawy neurologiczne (oprócz osłabienia mięśni twarzy). Natomiast opadnięciu kącika ust w przebiegu udaru towarzyszą zazwyczaj inne objawy, np. problemy z mową, osłabienie bądź niedowład kończyn.

Wiele objawów zapalenia mózgu może wystąpić również w przebiegu udaru. Wymienia się tutaj m.in. zaburzenia mowy, zmianę zachowania, osłabienia mięśni, niedowłady, problemy z chodzeniem i równowagą. Co gorsza, mogą się pojawić równie gwałtownie. Z tego powodu w przypadku jakichkolwiek wątpliwości diagnostycznych potrzebne jest rozszerzenie panelu badań o np. wykonanie punkcji lędźwiowej, w celu pobrania i zbadania składu płynu mózgowo-rdzeniowego. 

Źródła:

Mastriana J., Pay J.L., Orlando De Jesus, Taylor R.S., Todd Paresis [na:] "Nih.gov", https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK532238/, 23 sierpnia 2023 r., dostęp 5 grudnia 2023 r.

Todd’s Paralysis [na:] "National Institute of Neurological Disorders and Stroke", https://www.ninds.nih.gov/health-information/disorders/todds-paralysis, 2023 r., dostęp 5 grudnia 2023 r.

Types of migraine - The Migraine Trust [na:] "The Migraine Trust", https://migrainetrust.org/understand-migraine/types-of-migraine/, 21 maja 2021 r., dostęp 5 grudnia 2023 r.

CZYTAJ TAKŻE: 

Gdy ciało rusza się mimowolnie. Tiki nerwowe mogą zdradzać chorobę lub zwykłe zmęczenie

Nadchodzący udar rozpoznasz po trzech objawach. Ratowniczka: To nie zawsze opadający kącik ust

Nie lekceważ tych objawów. Za kilka godzin lub dni może wystąpić udar