Jak uniknąć choroby lokomocyjnej? Pomoże herbata imbirowa i coś jeszcze

Warto zacząć od tego, że choroba lokomocyjna niekoniecznie musi przydarzyć się wyłącznie w samochodzie. Może dosięgnąć cię w samolocie, na statku lub w pociągu. To zespół dolegliwości wywołanych tym, że ruch, który widzisz, jest inny niż ten, który odczuwa twój błędnik, tj. specjalna struktura umiejscowiona w uchu wewnętrznym, odpowiadająca m.in. za równowagę i koordynację ruchów ciała.  

Choroba lokomocyjna pojawia się wtedy, gdy mózg otrzymuje wzajemnie wykluczające się sygnały z części ciała odczuwających ruch: oczu, błędnika, mięśni i stawów. Na przykład podczas jazdy samochodem: oczy rejestrują ruch, ponieważ widzisz mijające znaki, drzewa i inne nieruchome obiekty i wysyłają do mózgu sygnał, że się poruszasz. Zaś błędnik oraz zakończenia nerwowe w mięśniach i stawach odczuwają, że siedzisz nieruchomo, dając znak mózgowi, że wcale nie jesteś w ruchu. W obliczu tych sprzecznych informacji centrum dowodzenia, czyli mózg, zaczyna się gubić, co może prowadzić do wystąpienia objawów choroby lokomocyjnej.  

W grupie szczególnie zagrożonej są pacjenci: z historią choroby lokomocyjnej w rodzinie lub mający uszkodzony błędnik, chorujący na migreny, ze zdiagnozowanym parkinsonem, kobiety w ciąży i w trakcie menstruacji.

Objawy choroby lokomocyjnej są dość charakterystyczne, szczególnie dlatego, że łączą się ściśle z danym środkiem transportu. Występują zwykle, gdy ciało jest nieruchome, ale przemieszcza się dany obiekt, np. podczas siedzenia w jadącym aucie lub stania na pokładzie płynącego statku. Co ciekawe, niektórzy mogą odczuwać je nawet podczas siedzenia na kanapie i grania w gry wideo. Najczęstsze dolegliwości zgłaszane przez osoby zmagające się z tym problemem to m.in. nudności i wymioty, nadmierne ślinienie się, zmęczenie, przyspieszone oddychanie i wzmożone pocenie się, zwłaszcza tzw. "zimne poty". 

Generalnie, choroba lokomocyjna nie jest powodem do strachu i nie wiąże się z poważnymi zagrożeniami zdrowotnymi, ale częste wymioty mogą prowadzić do odwodnienia i obniżenia ciśnienia krwi, co zwłaszcza w długiej podróży w upalny dzień może być niebezpieczne. Żeby nie dopuścić do utraty wody i cennych elektrolitów, warto zaopatrzyć się w napoje i popijać je małymi łykami w czasie transportu.

Skoro już wiesz, czym jest choroba lokomocyjna i z czym się wiąże, możemy przejść do meritum, czyli tego, jak sobie z nią radzić. 

Po pierwsze, jeśli to możliwe, zajmuj miejsca z przodu, np. przednie siedzenie w samochodzie, a jeśli jesteś na statku lub w pociągu, usiądź przy oknie, po drugie spróbuj położyć się, zamknąć oczy, zasnąć lub wybrać odległy punkt, na którym zawiesisz wzrok. 

Do innych zaleceń, przydatnych u osób z chorobą lokomocyjną, należą:

• nieobciążanie żołądka przed podróżą, czyli zjedzenie małej ilości pokarmu;
• niepalenie papierosów przez cały czas transportu i bezpośrednio przed nim;
• odwracanie swojej uwagi, np. słuchanie muzyki lub audiobooka (unikaj czytania książek i patrzenia w ekran, ponieważ może to pogłębić mdłości);
• nawadnianie się, picie wody lub herbaty z imbirem, która łagodzi mdłości. Ogranicz spożycie alkoholu i napojów zawierających kofeinę;
• zapewnianie sobie dostępu powietrza: jeśli jesteś w pojeździe, otwórz okno. Jeśli jesteś w samolocie, skieruj nawiew powietrza w swoją stronę;
• jeśli istnieje taka możliwość, przestawianie siedzenia tak, aby było odchylone do tyłu.

Jeśli wymienione sposoby nie przynoszą żadnej poprawy, warto rozważyć przyjmowanie leków na chorobę lokomocyjną. Zwykle występują w postaci tabletek lub kropelek (najczęściej z rumiankiem i imbirem), ewentualnie pastylek do ssania. Trzeba mieć na uwadze, że niektóre leki z tej grupy mogą zmniejszać sprawność psychofizyczną, dlatego nie należy ich stosować u osób prowadzących pojazdy mechaniczne i obsługujących urządzenia mechaniczne w ruchu. Główne działania niepożądane, związane z zażyciem tych środków, to: senność, zaburzenia koncentracji, zawroty głowy, rzadziej pobudzenie, zaburzenia snu, niepokój, drżenie, zaburzenia widzenia, zwiększenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, nudności, wymioty, biegunka (w przypadku uczulenia na dimenhydraminę), zaparcia, bóle brzucha, suchość błony śluzowej jamy ustnej, uczucie osłabienia i zmęczenia, trudności w oddawaniu moczu, osłabienie mięśni.

Źródła:

Takov V, Tadi P. Motion Sickness. 2023 Jul 3. In: StatPearls [Internet].

Keshavarz B, Golding JF. Motion sickness: current concepts and management. Curr Opin Neurol. 2022

CZYTAJ TAKŻE: 

Do tego prowadzi nadmiar słońca. W upał uważaj na takie objawy

Ratowniczka zdradza, co zawsze bierze na urlop. Ludzie o tym zapominają