Ważny wskaźnik we krwi. Wykrywa stany zapalne, ostrzega przed zawałem i udarem

Skrót CRP oznacza proteinę, której stężenie bada się w pobranej próbce krwi. Białko C-reaktywne (C-Reactive Protein) określane jest też jako białko fazy ostrej, które uwalnia ludzka wątroba, komórki tłuszczowe, a także ściany naczyń tętniczych. 

Kiedy lekarz zleca badanie CRP? Podstawowym powodem badania stężenia CRP we krwi żylnej jest podejrzenie stanu zapalnego. Ponowne skierowanie to zwykle próba oceny skuteczności podjętego leczenia. Rzadziej CRP jest wykorzystywane do oceny ryzyka chorób serca i naczyń krwionośnych. 

Dokładne odczyty wyników i porównanie ich z określonymi normami daje możliwość wstępnego rozpoznania rodzaju infekcji, a także ułatwia podjęcie właściwych kroków w dalszej diagnostyce.

Stężenie białka CRP może przybierać różne wyniki, a dane wartości wskazują na rodzaje chorób i ich zaawansowanie. Wyniki CRP pacjentów odnosi się do normy, która dla zdrowego człowieka wynosi do 5 mg/l. W takim przypadku mówi się, że wynik CRP jest ujemny. 

Nieco wyższe stężenia mogą pojawić się w morfologii osób otyłych, u palaczy oraz u cierpiących na nadciśnienie. Białko C-reaktywne jest też statystycznie wyższe u kobiet. Wynik może również zależeć od wieku i przebytych chorób. Za podwyższony poziom CRP istotny medycznie uznaje się wartości powyżej 10 mg/l.

W interpretacji wyników, oprócz płci i wieku, lekarz bierze też pod uwagę czynniki takie jak rasa, aktywność fizyczna, dotychczasowa historia medyczna, a nawet aktualna pora roku. Ze względu na ilość zmiennych, wpływających na odczyty morfologii do pełnej i konkretnej diagnozy, może być konieczne przeprowadzenie dalszych badań.

Wysokie stężenie C-reaktywnego białka może wskazywać na szereg możliwych przyczyn. W ich dokładniejszym ustaleniu może pomóc analiza dokładnego odczytu badania CRP:

• poniżej 40 mg/l — u kobiet prawdopodobną przyczyną niewielkiego przekroczenia norm może być ciąża. Inne możliwe przyczyny to łagodne stany zapalne oraz infekcje wirusowe.
• od 40 do 200 mg/l — to najczęstszy przedział, jeżeli mowa o nieprawidłowych wynikach CRP. Za zdecydowaną większość takich przypadków odpowiadają infekcje bakteryjne.
• od 200 do 500 i więcej mg/l — jeżeli norma jest przekroczona ponad 20-krotnie, należy jak najszybciej podjąć dalsze kroki w celu zdiagnozowania problemu. Takie odczyty to wynik groźnych i rozległych infekcji bakteryjnych, bezobjawowych lub skąpoobjawowych nowotworów, a także chorób serca i układu naczyniowego. U osób po przeszczepie takie wartości mogą świadczyć o jego odrzuceniu.

Bardzo wysokie wyniki CRP mogą wskazywać na ryzyko wystąpienia zawału serca lub problemów z układem naczyniowym, jednak w tym przypadku zawsze konieczne jest potwierdzenie diagnozy w innych badaniach. Ten rodzaj protein jest produkowany przez komórki ścian naczyń krwionośnych, a ich nadmiar może wskazywać na choroby związane z systemem transportu krwi — przede wszystkim na miażdżycę.

W analizie badań laboratoryjnych nie wyróżnia się czegoś takiego jak "za niskie CRP". Wyniki od 0 do 10 mg/l to wyniki osoby zdrowej. W przypadku pogłębionej diagnostyki stosuje się dokładniejsze badanie, które na wykazie morfologii figuruje pod nazwą hs-CRP. Ta metoda pozwala na znacznie dokładniejsze pomiary ilości białek fazy ostrej. 

Stosuje się ją zazwyczaj przy ocenie ryzyka wystąpienia zawału, udaru, a także choroby wieńcowej. Wartości poniżej 1 mg/l to mała szansa na problemy naczyniowe. Jeżeli w ciele nie pojawił się stan zapalny, a CRP utrzymuje się cały czas powyżej 3 mg/l — ryzyko wystąpienia wymienionych powyżej schorzeń określa się jako wysokie.

Badanie stężenia białka CRP to jeden z podstawowych parametrów każdego badania krwi. Jego pomiar może zlecić lekarz rodzinny i jest to zwykle jedno z pierwszych badań, jakie pojawi się w trakcie diagnozy. Takie badanie jest wtedy oczywiście w pełni refundowane, można je wykonać we wszystkich punktach pobrań, które mają ważną umowę z NFZ.

CRP możemy też zbadać prywatnie, a koszt takiego badania to od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych. Dodatkowe pomiary warto wykonać już w trakcie kuracji, a także po zakończonej terapii (np. antybiotykowej przy infekcji bakteryjnej). 

Poziom CRP zmienia się bardzo dynamicznie, a skuteczna terapia daje zauważalną różnicę w wynikach zwykle już w drugiej dobie leczenia.

CZYTAJ TAKŻE:

Morfologia a morfologia z rozmazem. Czym różnią się te badania?

Podwyższone i niskie OB. O czym może świadczyć taki wynik?

Badanie na krew utajoną pomoże wykryć wiele chorób. Na liście także ciężki rak