Chroni przed bakteriami i wirusami, ułatwia przyswajanie żelaza. Coraz popularniejsza
Jest jednym z najintensywniej badanych białek w ostatnich latach. Cieszy się coraz większą popularnością jako składnik suplementów diety. Przypisuje się jej działanie immunoregulacyjne, przeciwzapalne, antybakteryjne, antygrzybicze i antywirusowe, a to i tak nie wszystko. Przyjmowanie laktoferyny, jak wynika z badań, może być pomocne m.in. w trakcie infekcji, przyniesie korzyści, gdy chcemy zadbać o odporność, jest zasadne w zaburzeniach gospodarki żelaza. Jakie właściwości ma laktoferyna? Jak i kiedy się ją stosuje? Sprawdzamy.
Laktoferyna to wszechstronne, wielofunkcyjne białko występujące w płynach i wydzielinach śluzowych ssaków, przede wszystkim w mleku, ale również w ślinie, łzach, a także w zaliczanych do grupy białych krwinek neutrofilach. Nazwa stanowi połączenie łacińskich słów - lactus, czyli mleko, oraz ferrum, czyli żelazo (jak tłumaczą badacze, laktoferyna ma silną i odwracalną zdolność wiązania jonów żelaza, a co to oznacza dla organizmu, wyjaśnimy niżej). Laktoferynie przypisuje się m.in. działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe i immunomodulacyjne.
W ostatnich latach zaobserwowano wzrost zainteresowania laktoferyną m.in. w suplementach diety. Znajduje ona też zastosowanie we wspomaganiu farmakoterapii, np. choroby wrzodowej. Przeprowadzono już wiele badań dotyczących laktoferyny i jej działania na wielu polach (choć podkreśla się, że wciąż potrzebne są dalsze badania na ludziach). Postaramy się przybliżyć najważniejsze dotychczasowe ustalenia i jej właściwości.
Laktoferyna wykazuje działanie antyoksydacyjne - posiada zdolność do wymiatania wolnych rodników, których nadmierne ilości zaburzają równowagę metaboliczną organizmu i prowadzą do niekorzystnego zjawiska zwanego stresem oksydacyjnym. Stres oksydacyjny z kolei może odpowiadać za zwiększone ryzyko m.in. miażdżycy, cukrzycy czy chorób nowotworowych.
Laktoferynie przypisuje się właściwości przeciwnowotworowe. Ma hamować proliferację komórek nowotworowych, czyli proces ich namnażania się.
Z czego laktoferyna jest najbardziej znana? Ze swojego wpływu na odporność. Działa jak tarcza ochronna. Wychwytując i wiążąc żelazo w organizmie, utrudnia bakteriom dostęp do jonu metalu, niezbędnego do rozwoju i wzrostu patogenów. Stwierdzono, że obecność laktoferyny zwiększa również ruchliwość bakterii, zapobiegając ich adhezji (przyleganiu) do komórek gospodarza.
Laktoferyna wykazuje działanie immunoregulatorowe, tzn. indukuje dojrzewanie prekursorowych komórek T do dojrzałych komórek pomocniczych oraz różnicuje niedojrzałe komórki B, powodując, że stają się one komórkami efektywnie produkującymi antygeny.
Laktoferyna wykazuje również działanie przeciwwirusowe, utrudnia wirusom wniknięcie do wnętrza komórki i hamuje postęp zakażenia. Wykazuje też aktywność antygrzybiczą - poprzez interakcję ze ścianami komórkowymi grzybów prowadzi do ich dezintegracji.
Laktoferyna chroni więc organizm przed infekcjami bakteryjnymi, wirusowymi i grzybiczymi, a także pomaga mu je szybciej zwalczać. Działa także przeciwzapalnie, stymulując odpowiedź komórek należących do układu immunologicznego, co wpływa pozytywnie na obniżenie produkcji cytokin prozapalnych.
W badaniach wykazano, że laktoferyna może być przydatnym ogniwem w terapii niedoborów żelaza, bowiem jedną z kluczowych jej funkcji jest wiązanie i transport żelaza (molekuła laktoferyny posiada zdolność wiązania jonów żelaza, dzięki czemu jest w stanie wychwytywać żelazo i transportować je do komórek; może ułatwiać przyswajanie żelaza w obrębie jelit, zwiększając tym samym biodostępność tego pierwiastka).
"Laktoferyna to wielofunkcyjne białko posiadające zdolność do wiązania żelaza nawet 300-krotnie większą niż transferyna. Badania wykazały znaczącą poprawę parametrów hematologicznych u kobiet stosujących suplementację żelaza i laktoferynę. Poprawa dotyczyła stężenia żelaza we krwi, ferrytyny i hemoglobiny. Grupę kontrolną w przeprowadzonym badaniu stanowiły pacjentki regularnie przyjmujące siarczan żelaza" - czytamy w stanowisku Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczącym stosowania laktoferyny.
Wskazuje się, że laktoferyna może być stosowana zarówno w celu zapobiegania niedokrwistości związanej z niedoborem żelaza, jak i wspomagająco w jej leczeniu. Mogą po nią sięgać kobiety w ciąży, u których zapotrzebowanie na żelazo znacząco wzrasta.
Laktoferyna jest istotna dla prawidłowego funkcjonowania jelit, czyli naszego drugiego mózgu. Wskazuje się, że wpływa na równowagę mikrobioty jelitowej, wspierając wzrost dobrych bakterii i redukując liczbę tych złych. Ma wzmacniać barierę jelitową, poprawiać procesy trawienne, zmniejszać stany zapalne, a także wspomagać wchłanianie składników odżywczych.
Chociaż badania nad korzyściami laktoferyny dla zdrowia kości są ograniczone, wstępne badania sugerują, że może ona pomóc w zapobieganiu osteoporozie. Uważa się również, że laktoferyna może spowalniać starzenie się, sugeruje się jej korzystny wpływ na płodność, a także prewencję porodu przedwczesnego. Białko to ma również pomagać w redukcji zmian trądzikowych.
Laktoferyna w mleku matki odgrywa istotną rolę w prawidłowym rozwoju dziecka od pierwszych chwil życia (wspiera m.in. układ odpornościowy i prawidłowy rozwój układu pokarmowego).
Kiedy sięga się po laktoferynę? Najczęściej w stanach obniżonej odporności i w trakcie aktywnej infekcji, w zaburzeniach gospodarki żelaza, w regeneracji nabłonka jelitowego (działanie bifidogenne).
Laktoferyna jest uważana za bezpieczną, gdy jest spożywana w zalecanych ilościach. Wiele badań nie wykazało żadnych widocznych skutków ubocznych jej przyjmowania. Mogą one jednak wystąpić, gdy dawki będą zbyt duże. W takim przypadku mogą dokuczać m.in. bóle brzucha, wymioty czy zaparcia. Możliwe jest też uczulenie na laktoferynę.
Przyjmowanie laktoferyny warto skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.
Na rynku dostępnych jest wiele produktów zawierających laktoferynę. Należy jednak zwracać uwagę na ich jakość. Jak zaznaczają eksperci, dobry suplement powinien zawierać odpowiednio wysoką dawkę laktoferyny, być wolny od zbędnych dodatków i mieć potwierdzoną skuteczność kliniczną.
Źródła:
Laktoferyna - białko multipotencjalne, Przemysław Gajda-Morszewski, Klaudyna Śpiewak, Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ Nauki Ścisłe, Nr 10 (1/2015).
Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące stosowania laktoferyny (preparat Naturell Lactifer) u kobiet z niedokrwistością z niedoboru żelaza, infekcjami układu moczowo-płciowego oraz z niepłodnością.
https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=4870.
CZYTAJ TAKŻE:
Osiem mało znanych objawów obniżonej odporności. Zobaczysz też na skórze
Jedz w chorobie i na odporność. Działają przeciwzapalnie, wspierają jelita
Kombinacja trzech zachowań może opóźnić starzenie. Naukowcy podali "przepis"
