Nowe wytyczne dotyczące suplementacji witaminy D. Sprawdź, ile potrzebujesz

Najnowsze wytyczne dotyczące suplementacji witaminy D opublikowano w czasopiśmie "Nutrients". W ich opracowywaniu uczestniczyło wielu naukowców, w tym prof. Carsten Carlberg, badacz witaminy D, obecnie lider grupy naukowej zajmującej się nutrigenomiką w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.

"Wszystkie badania epidemiologiczne sugerują, że niedobór witaminy D jest powszechny w polskiej populacji ogólnej. Ponieważ wykazano, że niedobór witaminy D jest jednym z czynników ryzyka wielu chorób i śmiertelności ogólnej, zainteresowanie tym problemem skłoniło nas do aktualizacji wcześniejszych polskich zaleceń" - zaznaczają badacze.

Szacuje się, że ponad 90 proc. mieszkańców Polski uznawanych za zdrowych ma zbyt małe stężenie witaminy D w organizmie, z czego ok. 60 proc. może mieć ciężki niedobór. Liczne wcześniejsze badania dowiodły, że nawet zbilansowana i zróżnicowana dieta nie jest w stanie pokryć dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Jej najważniejszym źródłem jest słońce, ale efektywność syntezy skórnej jest zależna od wielu czynników - m.in. szerokości geograficznej, pory roku i dnia, czasu ekspozycji na promieniowanie słoneczne, powierzchni ciała poddawanej działaniu promieni słonecznych czy stosowanej ochronie przeciwsłonecznej. Niska intensywność promieniowania słonecznego w miesiącach jesienno-zimowych nie pozwala na produkcję odpowiedniej ilości witaminy D, a wiosną i latem, kiedy sytuacja ulega zmianie, z różnych przyczyn (głównie pracy) spędzamy większość czasu w zamkniętych pomieszczeniach, przed słońcem się kryjąc. Stąd niedobory. Osoby, które nie spędzają wystarczającej ilości czasu na świeżym powietrzu w ciepłych miesiącach, powinny suplementować witaminę D przez cały rok.

Niedobór witaminy D powoduje różne objawy. Wymieniamy tych 12 najczęściej występujących

Jak zwracają uwagę badacze stojący za opracowaniem nowych wytycznych dotyczących suplementacji witaminy D, istotne są: poprawa poziomu witaminy D w populacji ogólnej, a także leczenie pacjentów z grup ryzyka. Długotrwały deficyt witaminy D może prowadzić m.in. do chorób kości i zwiększonej podatności na choroby zakaźne czy choroby autoimmunologiczne.

"Schematy profilaktyki i leczenia niedoboru witaminy D w Polsce opierają się na stosowaniu cholekalcyferolu (witamina D3 - red.) lub w określonych stanach chorobowych kalcyfediolu (metabolit witaminy D3 - red.). Cholekalcyferol należy traktować jako lek pierwszego wyboru zarówno w przypadku profilaktyki, jak i leczenia. Kalcyfediol należy stosować jako lek drugiego wyboru, gdy zastosowanie cholekalcyferolu nie poprawia stężenia 25(OH)D w surowicy lub wymagany jest natychmiastowy wzrost stężenia 25(OH)D w surowicy" - czytamy. Naukowcy wskazują, że profilaktyka niedoboru witaminy D w populacji ogólnej za pomocą cholekalcyferolu powinna być zindywidualizowana i dopasowana do wieku, masy ciała, ekspozycji na słońce, nawyków żywieniowych i stylu życia danej osoby.

"W populacji ogólnej z udokumentowanym niedoborem witaminy D dawkowanie cholekalcyferolu (lub kalcyfediolu) należy ustalać na podstawie stężenia 25(OH)D w surowicy i wieku chronologicznego (kalendarzowego), a w przypadku cholekalcyferolu dodatkowo na podstawie masy ciała. W grupach ryzyka, w przypadku udokumentowanego badaniami laboratoryjnymi niedoboru witaminy D, leczenie cholekalcyferolem (lub kalcyfediolem) i dostosowanie dawki powinno być uzależnione od stężenia 25(OH)D oraz wieku, charakteru choroby podstawowej, stosowanego leczenia, a w przypadku cholekalcyferolu dodatkowo od masy ciała" - wskazują badacze.

W pracy przedstawiono konkretne zalecenia dotyczące dawkowania witaminy D dla poszczególnych grup wiekowych. Przywołamy je poniżej, zaczynając od najmłodszych.

Noworodki urodzone o czasie i niemowlęta

• 0-6 miesięcy: 400 j.m./dobę cholekalcyferolu od pierwszych dni życia niezależnie od sposobu karmienia;
• 6-12 miesięcy: 400-600 j.m./dobę cholekalcyferolu w zależności od dziennej ilości witaminy D spożywanej z posiłkami;
• nie zaleca się stosowania kalcyfediolu u noworodków urodzonych w terminie i zdrowych niemowląt.

Dzieci od pierwszego roku życia do 10. roku życia

• 1-3 lat: u zdrowych dzieci suplementacja powinna opierać się na podawaniu cholekalcyferolu w dziennej dawce 600 j.m. i ze względu na związane z wiekiem ograniczenia opalania zaleca się podawanie takiej dawki przez cały rok;
• 4-10 lat: u dzieci w tym wieku, które opalają się z odkrytymi przedramionami i nogami przez 15-30 min w godz. od 10 do 15 bez filtrów przeciwsłonecznych od maja do końca września, suplementacja nie jest konieczna, choć nadal zalecana i bezpieczna. W przypadku niespełnienia tych zaleceń u zdrowych dzieci w wieku 4-10 lat zaleca się suplementację cholekalcyferolu w dawce 600-1000 j.m./dobę przez cały rok, w zależności od masy ciała i spożycia witaminy D w diecie;
• u zdrowych dzieci w wieku 1-10 lat kalcyfediol nie jest zalecany.

Młodzież w wieku od 11 do 18 lat

• u zdrowej młodzieży w profilaktyce niedoboru witaminy D należy stosować zarówno cholekalcyferol jako suplementację pierwszego wyboru, jak i kalcyfediol jako lek drugiego wyboru - podkreślają badacze;
• u osób w wieku od 11 do 18 lat, które opalają się z odkrytymi przedramionami i nogami przez 30-45 min w godz. od 10 do 15 bez filtrów przeciwsłonecznych od maja do końca września, suplementacja cholekalcyferolu nie jest konieczna, choć nadal zalecana i bezpieczna. W przypadku niespełnienia tych zaleceń zaleca się suplementację cholekalcyferolu w dawce 1000-2000 j.m./dobę przez cały rok, w zależności od masy ciała i spożycia witaminy D w diecie;
• w przypadku niespełnienia powyższych zaleceń przez cały rok zalecana jest profilaktyka alternatywna oparta na kalcyfediolu w dawce dziennej 10 µg (roztwór doustny) oraz wykonanie kontrolnego oznaczenia 25(OH)D w surowicy po 6-8 dniach od rozpoczęcia suplementacji.

Polecamy: O tej porze "naładujesz się" witaminą D. Istotnych kilka szczegółów

Dorośli w wieku od 19 do 65 lat

• u zdrowych osób dorosłych w profilaktyce niedoboru witaminy D należy stosować zarówno cholekalcyferol jako suplement pierwszego wyboru, jak i kalcyfediol jako lek drugiego wyboru;
• u zdrowych osób dorosłych opalających się z odkrytymi przedramionami i nogami przez 30-45 min w godz. od 10 do 15 bez filtrów przeciwsłonecznych od maja do końca września suplementacja cholekalcyferolu nie jest konieczna, choć nadal zalecana i bezpieczna. W przypadku niespełnienia tych zaleceń zaleca się suplementację cholekalcyferolu w dawce 1000-2000 j.m./dobę przez cały rok, w zależności od masy ciała i spożycia witaminy D w diecie;
• w przypadku niespełnienia powyższych zaleceń przez cały rok zalecana jest profilaktyka alternatywna oparta na kalcyfediolu w dawce dziennej 10 µg (roztwór doustny) oraz wykonanie kontrolnego oznaczenia 25(OH)D w surowicy po 6-8 dniach od rozpoczęcia suplementacji.

Młodsi seniorzy (>65-75 lat)

• u młodszych seniorów w profilaktyce niedoboru "witaminy słońca" cholekalcyferol jako suplementacja pierwszego wyboru i kalcyfediol jako druga opcja;
• ze względu na zmniejszoną efektywność syntezy skórnej przez cały rok zaleca się suplementację cholekalcyferolu w dawce 1000-2000 j.m./dobę, w przeliczeniu na masę ciała i spożycie witaminy D w diecie;
• w przypadku niespełnienia powyższych zaleceń zaleca się kalcyfediol w dawce dziennej 10 µg (roztwór doustny) jako profilaktykę alternatywną przez cały rok oraz wykonanie kontrolnego oznaczenia 25(OH)D w surowicy po 6-8 dniach od rozpoczęcia suplementacji.

Starsi seniorzy (>75-89 lat) i najstarsi seniorzy (90 lat i starsi)

• w profilaktyce niedoboru witaminy D u starszych i najstarszych seniorów cholekalcyferol jako suplementacja pierwszego wyboru i kalcyfediol jako suplement drugiego wyboru;
• ze względu na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej, możliwe złe wchłanianie i zmieniony metabolizm witaminy D, przez cały rok zaleca się suplementację cholekalcyferolu w dawce 2000-4000 j.m./dobę, w zależności od masy ciała i spożycia witaminy D z dietą;
• kalcyfediol w dawce dziennej 10 µg (roztwór doustny) jako profilaktykę alternatywną zaleca się przez cały rok, jeśli powyższe zalecenia nie są spełnione, a oznaczenie kontrolne 25(OH)D w surowicy należy wykonać 6-8 dni po rozpoczęciu suplementacji.

Naukowcy opublikowali wytyczne także dla kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz szczegółowe zalecenia dotyczące leczenia niedoborów witaminy D. Wszystkie można znaleźć TUTAJ. 

CZYTAJ TAKŻE: 

Witamina D - rano czy wieczorem? Przed, w trakcie czy po posiłku?

Nadmiar witaminy D. Po czym poznać, że organizm ma jej aż nadto? 

W tych produktach znajdziesz najwięcej witaminy D