Odwyk - wskazania i postępowanie. Odpowiedzi na podstawowe pytania

Odwyk to często jedyne rozwiązanie dla osób, które uzależnione są od spożywania alkoholu lub substancji psychoaktywnych. 

Panuje powszechne przekonanie, że najlepszym rodzajem tego typu pomocy jest odwyk zamknięty. Takie myślenie jest jednak błędne. Należy pamiętać, że ostateczną decyzję dotyczącą rodzaju leczenia zawsze powinien podjąć lekarz, który oceni indywidualny stan chorego. Ośrodek zamknięty nie jest uniwersalnym sposobem leczenia. Tego typu terapia nie sprawdzi się u wszystkich pacjentów. Wielu chorych dużo lepsze efekty osiąga poprzez indywidualną psychoterapię lub dzienne odziały leczenia.

Ze względu na rodzaj prowadzonej terapii wyróżnia się kilka typów ośrodków odwykowych. To przede wszystkim:

• poradnie ambulatoryjne - to miejsca, gdzie zwykle prowadzi się psychoterapię indywidualną lub grupową;
• dzienne oddziały leczenia uzależnień - to miejsca, gdzie prowadzona jest kompleksowa pomoc przez minimum osiem tygodni. Terapia realizowana jest od poniedziałku do piątku przez sześć godzin;
• całodobowe oddziały terapii uzależnień - to miejsca, gdzie odbywa się leczenie w trybie zamkniętym, które trwać może nawet kilka miesięcy;
• oddziały leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych - to miejsca, gdzie minimalizuje się nieprzyjemne objawy odstawienia alkoholu lub narkotyków.

Ze względu na kilka rodzajów pomocy trudno określić jednoznacznie, ile może trwać odwyk. Mówiąc ogólnie - leczenie może przebiegać krótkoterminowo (do ośmiu tygodni), średnioterminowo (do ośmiu miesięcy) oraz długoterminowo (nawet do dwóch lat).

Bez względu na rodzaj zastosowanego leczenia najważniejszym i pierwszym etapem każdego odwyku jest detoks. Chory po odstawieniu uzależniających substancji odczuwać może szereg nieprzyjemnych objawów. Wystąpić mogą u niego m.in. rozdrażnienie, pobudzenie nerwowe czy drżenie mięśni. Objawy bywają tak silne, że w wielu przypadkach konieczne jest zastosowanie leczenia farmakologicznego. 

Kolejny etap to psychoterapia, stosowana także w innych rodzajach uzależnień, jak np. uzależnienie od hazardu. Zastosować można psychoterapię indywidualną, grupową lub obie naraz. Jej czas trwania zależy od indywidualnych czynników. Terapia ma na celu nie tylko poznanie mechanizmu uzależnienia, ale i nabycie umiejętności, które pozwolą na funkcjonowanie w społeczeństwie bez nałogu.

Niestety, nie zawsze chory samodzielnie decyduje się na leczenie. W niektórych przypadkach istnieje konieczność zastosowania odwyku przymusowego, o którym decyduje sąd. Odbywa się to na wniosek prokuratora lub gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Warto podkreślić, że wyżej wymieniony wniosek złożyć można jedynie w szczególnych przypadkach. To: rozkład życia rodzinnego, demoralizacja małoletnich, uchylenie się od obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny oraz systematyczne zakłócanie spokoju lub porządku publicznego. Specjaliści podkreślają jednak, że odwyk przymusowy często nie ma większego sensu. Efekty przynieść może przede wszystkim leczenie, na które świadomie decyduje się chory.

Odwyk, zarówno alkoholowy, jak i narkotykowy, może być przeprowadzony w ośrodku prywatnym. Niestety, w takiej sytuacji trzeba liczyć się z ogromnymi kosztami, które w niektórych przypadkach sięgać mogą nawet kilkunastu tysięcy złotych. 

Innym, znacznie popularniejszym rozwiązaniem jest odwyk na NFZ. To darmowa pomoc, po którą mogą zgłosić się zarówno osoby ubezpieczone, jak i nieubezpieczone. Mówią o tym ustawy: ''O przeciwdziałaniu narkomanii'', ''O ochronie zdrowia psychicznego" oraz ''O świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych".

Osoby, które podjęły decyzję o odwyku, powinny zgłosić się do wybranej poradni leczenia uzależnień. Wizyta w poradni nie wymaga wcześniejszego skierowania od lekarza POZ. W poradni chory otrzyma wskazówki co do dalszego postępowania oraz ewentualne skierowania. Te wymagane są np. do leczenia w całodobowym ośrodku odwykowym. 

CZYTAJ TAKŻE: 

Hospicjum to nie bilet w jedną stronę. Obalamy mit

Po tym poznasz, że ktoś jest pod wpływem narkotyków

Fazy alkoholizmu. Po tym rozpoznasz nadchodzące uzależnienie