Pierwsza pomoc w oparzeniach. Tego absolutnie nie rób!
Oparzenie to uszkodzenie skóry, do którego może dość w wyniku działania różnych czynników. Najczęściej - pod wpływem kontaktu ze zbyt wysoką temperaturą (oparzenia termiczne i słoneczne). Oprócz tego przyczynami oparzeń są kontakt skóry ze żrącymi substancjami (oparzenia chemiczne) oraz narażenie na prąd elektryczny (oparzenia elektryczne). Jak postępować w przypadku oparzenia skóry? Jak udzielić pierwszej pomocy osobie poparzonej, a czego absolutnie nie robić?
W zależności od głębokości uszkodzenia skóry wyróżnia się cztery stopnie oparzeń, które można odróżnić na podstawie występujących objawów:
Oparzenie I stopnia - charakteryzuje się uszkodzeniem tylko naskórka, głównym objawem jest zaczerwienienie skóry, rumień i ból, niekiedy może także wystąpić lekki obrzęk. Nie występują w nim pęcherze;
Oparzenie II stopnia - uszkodzenie obejmuje naskórek oraz skórę właściwą. Obecny jest rozległy rumień, zaczerwienienie, bardzo silny ból i obrzęk, oraz charakterystyczne dla tego typu pęcherze surowicze;
Oparzenie III stopnia - obejmuje zarówno naskórek, skórę i tkankę podskórną. Skóra w wyniku martwicy jest twarda, barwy białej, szarej lub ciemnobrązowej. Charakterystyczny jest brak bólu w wyniku zniszczeniu czuciowych zakończeń nerwowych skóry;
Oparzenie IV stopnia - oprócz całej grubości skóry poparzone zostają tkanki położone głębiej - mięśnie, a czasami zniszczenie obejmuje również kości. Dochodzi do zwęglenia skóry. Najczęściej występuje w przypadku porażenia prądem elektrycznym.
Niezależnie od przyczyny, oparzenia dzieli się na lekkie, średnio ciężkie oraz ciężkie w zależności od stopnia i rozległości uszkodzenia tkanek.
Oparzenia lekkie - są to oparzenia I i II stopnia obejmujące mniej niż 15% powierzchni ciała, natomiast <5% w przypadku oparzenia III stopnia.
Oparzenia średnio ciężkie - zalicza się do nich oparzenia I i II stopnia obejmujących od 15% do 30% powierzchni ciała, a także oparzenia III stopnia zajmujące 5 - 15% powierzchni ciała.
Oparzenia ciężkie - to oparzenia obejmujące więcej niż 30% powierzchni ciała w przypadku oparzeń I i II stopnia, a w przypadku oparzeń III stopnia - obejmujące więcej niż 15% powierzchni ciała.
W pierwszej kolejności przerwij kontakt skóry z czynnikiem drażniącym. Następnie oparzoną okolicę schładzaj przez 15 minut (rozległe oparzenia) lub do ustąpienia bólu (małe oparzenia) bieżącą, letnią wodą o temperaturze ok. 15 stopni Celsjusza. Takim działaniem obniżasz temperaturę tkanek, co może zmniejszyć głębokość oparzenia. Po schłodzeniu oparzonego miejsca nałóż na nie suchy i jałowy opatrunek - najlepsze w tym wypadku będą opatrunki hydrożelowe o dodatkowym działaniu łagodzącym i ochładzającym.
Jeżeli oparzenie jest zbyt rozległe, aby pokrył je opatrunek, jednak nie towarzyszą mu pęcherze (czyli jest to oparzenie I stopnia), można zastosować żele i kremy przeznaczone do nakładania na poparzone tkanki, które mogą przyspieszyć regenerację i ulżyć w bólu.
Najczęstszym błędem jest nakładanie na oparzone miejsca maści i kremów, które nie są do tego celu przeznaczone. Musimy pamiętać, że oparzenie jest raną i do jej prawidłowego gojenia konieczne są odpowiednie warunki. Nałożenie na poparzenia maści, w szczególności formuł na bazie wazeliny, zmniejsza dostęp tlenu do uszkodzonych tkanek, co może wydłużyć proces regeneracji oparzenia. Oprócz tego, substancje zapachowe i dodatki zawarte w kremach mogą dodatkowo podrażniać i utrudniać gojenie rany.
Kolejnym błędem jest samodzielne nakłuwanie lub nacinanie pęcherzy. Przekłucie pęcherza surowiczego, w szczególności przy użyciu niesterylnych narzędzi, zwiększa ryzyko infekcji w obrębie oparzenia. Nadkażenie rany wydłuża czas gojenia i zaburza procesy regeneracji.
Na świeże oparzenia nie powinno się również stosować środków odkażających, w szczególności substancji barwnych, takich jak jodyna.
Wielu z nas chciałoby wrócić z długo wyczekiwanego urlopu z piękną opalenizną. Niestety nadmierna ekspozycja na słońce i wysoka temperatura mogą doprowadzić do oparzeń skóry i przegrzania organizmu, dlatego ważne jest zastosowanie odpowiedniej ochrony przed promieniowaniem słonecznym.
Najskuteczniejszą formą ochrony skórę przed szkodliwym działaniem słońca, jest stosowanie kremów z filtrem. Nałóż go na skórę około pół godziny przed wyjściem.
Krem z filtrem należy aplikować na skórę średnio co 2 godziny, natomiast w przypadku kąpieli w wodzie, powinien być nakładany regularnie po każdym wyjściu - nawet jeśli stosujesz krem wodoodporny.
Chroń także głowę przed nadmiernym nasłonecznieniem - idealnie się tutaj sprawdzi kapelusz, czapka lub chusta. Dzięki temu w prosty sposób zapobiegniesz wyczerpaniu cieplnemu i niebezpiecznemu udarowi. Podczas przebywania w wysokich temperaturach dbaj także o nawodnienie - miej zawsze ze sobą butelkę wody i pij regularnie tak, aby nie dopuścić do odwodnienia organizmu.
Karolina Tarnas
Czytaj także:
Oparzenia słoneczne mogą być wynikiem uczulenia na słońce. Sprawdź, czy nie jesteś narażony
Zakażenie sinicami może przypominać inne choroby. Poznaj te objawy!
