Czy masz zdrową relację z jedzeniem? Odpowiedz na kilka pytań [TEST]

Zaburzenia odżywiania mają podłoże psychiczne i czasem ich mechanizmy są niezrozumiałe dla samego chorego. Szczególnie narażone są osoby samotne, z zaniżoną samooceną, doświadczające długotrwałego stresu, żyjące w strachu lub nieakceptujące siebie. 

Podejrzewa się, że pewną rolę w powstawaniu tego typu nieprawidłowości behawioralnych mogą odgrywać również czynniki genetyczne. Tę teorię zdają się potwierdzać badania, z których wynika, że pacjenci mający bliskiego krewnego z jakimś zaburzeniem odżywiania są od 7 do nawet 12 razy bardziej zagrożone tym problemem niż reszta populacji. Prawdopodobieństwo występowania zaburzeń odżywiania jest również zwiększone u osób z cukrzycą typu 1. 

Ze względu na społeczne uwarunkowania najczęściej na anoreksję i bulimię cierpią nastoletnie dziewczęta i młode kobiety, co rzecz jasna nie jest równoznaczne z tym, że nie dotykają one także chłopców. Średni wiek zachorowania to 15-24 lata. Zaburzenia odżywiania mogą jednak wystąpić niezależnie od metryki, dlatego każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia i właściwego leczenia.

O anoreksji słyszał niemal każdy. Jadłowstręt psychiczny grozi: anemią, osłabieniem siły mięśniowej, ubytkami kości, obniżeniem ciśnienia i temperatury ciała, a nawet śmiercią. Bulimia natomiast polega na jednorazowym spożywaniu dużej ilości pokarmu i prowokowaniu wymiotów lub stosowaniu środków przeczyszczających, by pozbyć się przyjętych kalorii. 

Poza anoreksją i bulimią wyróżnia się jeszcze:

• zespół nocnego jedzenia - charakteryzuje się spożywaniem posiłków w godzinach nocnych. Pacjenci nie są w stanie ponownie zasnąć bez jedzenia. Doświadczają zaburzeń snu i rytmu okołodobowego;
• jedzenie kompulsywne - czyli niekontrolowane spożywanie pokarmów pomimo uczucia pełności. Wiąże się z samotnym jedzeniem w tajemnicy i nie jest kompensowane wysiłkiem fizycznym lub wymiotami;
• zespół Pica - to jedzenie rzeczy powszechnie uznawanych za niejadalne (np. włosów, ziemi czy mydła). Może prowadzić do zatruć i uszkodzeń układu pokarmowego;
• zespół przeżuwania - polega na uporczywym cofaniu się pokarmu, który może być ponownie przeżuty i połknięty lub wypluty;
• ortoreksja - zaburzenie polegające na spożywaniu przez pacjenta wyłącznie zdrowych, pełnowartościowych produktów;
• zespół Gourmand - może wystąpić po uszkodzeniu płatów czołowych mózgowia i objawia się jedzeniem przez pacjenta tylko wykwintnych, specjalnie przyrządzonych potraw;
• alkoreksja - unikanie spożywania pokarmów, żeby zrekompensować kalorie przyjęte wraz z wypitym alkoholem. 

W przygotowanym przez nas teście najważniejsze jest to, by odpowiadać szczerze. 

1. Czy jesteś w grupie ryzyka?

• Czy zdarzyło ci się być szykanowanym z powodu swojej wagi lub twoi bliscy zwracali na to przesadną uwagę?
• W twoim domu rodzice ciągle się odchudzali lub rówieśnicy rozmawiali głównie o wyglądzie zewnętrznym?
• W czasie świąt lub uroczystości słyszałeś nieprzyjemne komentarze o tym, jak wyglądasz?
• Wiesz, że w twojej rodzinie były przypadki osób z zaburzeniami odżywiania lub jesteś uzależniony od alkoholu, leków, seksu albo zdarzało ci się samookaleczać?

2. Czy dostrzegasz u siebie następujące objawy?

• Zmieniłeś zachowania dotyczące jedzenia - np. nie jesz przy rodzinie, jesz w tajemnicy, spożywasz znacznie większe ilości jedzenia w jednym posiłku, niż jest to uważane za normalne?
• Obserwujesz u siebie m.in. nieuzasadnione osłabienie lub ospałość, pogorszenie kondycji włosów i paznokci, ubytki szkliwa?
• Twoi znajomi powtarzają ci, że jesteś szczupły, a ty wciąż uważasz inaczej?
• Bardzo dużo ćwiczysz - do tego stopnia, że czujesz, że wykańcza to twój organizm?

3. Czy obsesyjnie kontrolujesz to, co jesz?

• Nie jesz podczas wspólnych wyjść ze znajomymi, tłumacząc sobie, że nawet jednorazowe zjedzenie czegoś niezdrowego jest absolutnie niedozwolone?
• Kiedy zjesz coś, na co masz ochotę, wywołujesz wymioty lub czujesz ogromne poczucie winy?
• Stosujesz suplementy diety, środki przeczyszczające lub inne produkty na odchudzanie bez wskazań lekarza?
• Szukasz wymówek, żeby ominąć posiłek?

Zebrane pytania miały skłonić cię do pochylenia się nad tematem zaburzeń odżywiania i zwrócić twoją uwagę na potencjalny problem. Jeśli należysz do grupy ryzyka i na większość pytań odpowiedziałeś twierdząco, rozważ zgłoszenie się do lekarza. To psychiatra stawia ostateczną diagnozę i decyduje o tym, jakie kroki powinieneś podjąć, by jak najszybciej móc cieszyć się odzyskanym zdrowiem. 

Każdy zna swoje ciało najlepiej, jednak przyznanie się przed samym sobą do tego, że coś jest nie tak, może stanowić poważne wyzwanie. Na szczęście temat zdrowia psychicznego jest coraz bardziej oswajany, a wizyta w gabinecie psychiatry przestała budzić nieuzasadnione kontrowersje. Pamiętaj, że lekarz tej specjalności jest profesjonalistą i podobnie jak chirurg czy internista zajmuje się leczeniem chorób. Tak jak leczy się zapalenie wyrostka lub infekcję górnych dróg oddechowych, tak i zaburzenia odżywiania wymagają odpowiedniej terapii. Do poprawy stanu chorego wykorzystuje się zazwyczaj połączenie farmaceutyków i psychoterapii. 

Jeśli odpowiedziałeś twierdząco na pytania zamieszczone w teście, nie zwlekaj i jak najszybciej poszukaj pomocy. Zaburzenia odżywiania można skutecznie leczyć, więc nie daj im przejąć kontroli nad swoim życiem.

CZYTAJ TAKŻE: 

Skąd ciągła ochota na słodycze? Oto możliwe przyczyny

Brak apetytu może być objawem choroby. Kiedy zacząć się martwić?

"Mamo, tato. Chcę tylko dobrze wyglądać". Już 11-latki głodzą się i boją, że przytyją