Chodzisz boso po plaży? Uważaj na tęgoryjca dwunastnicy

Tęgoryjec dwunastnicy jest niewielkim pasożytem z grupy nicieni, który jest szeroko rozpowszechniony w glebie na obszarach z ciepłym i wilgotnym klimatem, w szczególności w Indiach, wschodniej Azji i Ameryce Południowej. W Polsce diagnozuje się go o wiele rzadziej, najczęściej u osób, które często podróżują do ciepłych krajów. U człowieka wywołuje tęgoryjczycę, zwaną także ankylostomatozą. 

W jaki sposób dochodzi do zakażenia tęgoryjcem? Początkowo dojrzałe larwy pasożyta wnikają aktywnie przez skórę do organizmu i przedostają się do jelita cienkiego, gdzie odżywiają się krwią i składają nawet do 25 tys. jaj dziennie. Z jaj trafiających do gleby rozwijają się dojrzałe larwy, które są zdolne do infekowania kolejnych osób i w ten sposób cykl życiowy pasożyta się zamyka.

Polecamy: Gdzie jechać na wakacje w 2022 roku? Oto najmodniejsze kierunki

Ze względu na to, że głównym miejscem bytowania tęgoryjca jest gleba, do zakażenia nim dochodzi najczęściej w trakcie chodzenia boso po skażonej ziemi. Dojrzała larwa tęgoryjca, dzięki wydzielanym przez siebie substancjom, aktywnie wnika przez skórę (najczęściej stóp) do krwi. Następnie rozpoczyna się długa i skomplikowana wędrówka tego pasożyta w organizmie. 

Początkowo, wraz z prądem krwi, przedostaje się do płuc, gdzie dalej dojrzewa, przebija pęcherzyki płucne i pnie się w górę dróg oddechowych aż do gardła. Tam jest połykany i w ten sposób trafia do przewodu pokarmowego. Po dotarciu do dwunastnicy przyczepia się do jej ściany, żywi się pobraną z niej krwią i dopiero wtedy zaczyna się rozmnażać i produkować jaja.

Objawy infekcji tęgoryjcem dwunastnicy zależą w dużej mierze od tego, gdzie w danym momencie larwy znajdują się w organizmie. 

Początkowo, w miejscu wniknięcia pasożyta, nierzadko pojawia się intensywnie swędząca wysypka. Na etapie bytowania tęgoryjca w płucach może natomiast pojawić się kaszel lub duszność, jednak większość pacjentów przechodzi tę fazę bezobjawowo. W późniejszych etapach, gdy tęgoryjec dostanie się już do jelita cienkiego, chorzy często skarżą się na bóle brzucha, a gdy pasożytów jest bardzo dużo, mogą pojawić się także nudności, wymioty i utrata masy ciała.

Tęgoryjce żywią się krwią gospodarza, więc przy długo trwającej infekcji bardzo często dochodzi do spadku liczby czerwonych krwinek, poziomu hemoglobiny i w konsekwencji do rozwoju niedokrwistości. Objawia się ona najczęściej bladością skóry i przewlekłym zmęczeniem, jednak czasem jest na tyle poważna, że może prowadzić nawet do niewydolności serca. 

Zakażenie tęgoryjcem jest szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży - niesie ze sobą ryzyko przedwczesnego porodu i niskiej masy urodzeniowej noworodka po porodzie.

Podstawową metodą diagnostyki zakażenia tęgoryjcem dwunastnicy jest badanie mikroskopowe kału, gdzie wykrywa się jaja wydalane przez pasożyta. Pomocna może być także morfologia krwi, w której często pojawia się eozynofilia, czyli wzrost ilości eozynofili. Jest to jednak charakterystyczne dla większości zakażeń pasożytniczych, dlatego nie można jednoznacznie rozpoznać infekcji tęgoryjcem tylko na podstawie tego badania. Lekarz w trakcie diagnostyki musi także wykluczyć inne choroby, które mogłyby być przyczyną eozynofilii, niedokrwistości i bólów brzucha u pacjentów. Z tego powodu trzeba wziąć także pod uwagę możliwość zakażenia innymi pasożytami (np. glistą ludzką, węgorkiem jelitowym), salmonellozę, giardiozę czy infekcję bakterią E. coli. 

Sprawdź się! Quiz: Co wiesz na temat Bałtyku? 

W leczeniu infekcji tęgoryjcem dwunastnicy stosuje się leki przeciwpasożytnicze, np. mebendazol, albendazol czy pyrantel, które podawane są w jednorazowej dawce. Prowadzą one do paraliżu mięśni lub całkowitego obumarcia pasożyta, który jest następnie wydalany wraz z kałem.

Czy zakażenia tęgoryjcem dwunastnicy można uniknąć? 

Niestety, obecnie nie ma w pełni skutecznego sposobu na ochronę przed zarażeniem się tym pasożytem. Możliwe jest jednak znaczne zmniejszenie ryzyka, dzięki przestrzeganiu kilku prostych zasad. Wakacje zbliżają się wielkimi krokami, więc, aby móc w pełni bezpiecznie korzystać z uroków urlopu nad morzem, warto unikać chodzenia boso po glebie i po plaży. Tyczy się to w szczególności osób wypoczywających na terenach, które są naturalnym miejscem bytowania tęgoryjca. 

Lekarze nie zalecają również bezpośredniego leżenia i siedzenia na piasku bez ręcznika czy maty plażowej. W trakcie urlopu i na co dzień nie można także zapominać o tak podstawowej czynności, jaką jest dokładne mycie warzyw i owoców przed ich zjedzeniem.

CZYTAJ TAKŻE: 

Zakażenie salmonellą podczas wakacji. Na co uważać?

Polskie plaże wśród najpiękniejszych plaż Europy. To tutaj warto pojechać

Jakie choroby zagrażają nam w trakcie zagranicznych podróży?