Prosta reguła, dzięki której wykryjesz cukrzycę. 4T to cztery objawy
Cukrzyca typu 1 stanowi ok. 10 proc. wszystkich typów cukrzycy. Może zachorować osoba w każdym wieku, jednak dotyczy ona głównie dzieci i młodzieży. Objawy mogą rozwinąć się w ciągu kilku tygodni, a nawet dni, a ich rozpoznanie ułatwi jedna reguła - 4T. Jakie cztery symptomy są charakterystyczne dla cukrzycy typu 1? Jakie jeszcze objawy mogą występować w przypadku tej choroby? Wyjaśniamy.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje cukrzycę jako grupę chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania lub działania insuliny. Najczęstszą postacią cukrzycy jest cukrzyca typu 2 nazywana cukrzycą insulinoniezależną lub cukrzycą wieku dorosłego - stanowi 80-90 proc. wszystkich przypadków. Cukrzyca typu 1, nazywana cukrzycą insulinozależną lub młodzieńczą, odpowiada za ok. 10 proc. zachorowań. WHO wyodrębnia również inne typy cukrzycy, do których zalicza się m.in. cukrzycę typu 3 (wtórną), ale najczęściej, ze względu na częstość występowania, mówi się o cukrzycy typu 1 i cukrzycy typu 2. To dwie choroby, które dość istotnie różnią się między sobą.
- Cukrzyca typu 2 bezpośrednio związana jest z trybem życia - jest pochodną otyłości, złej diety, niskiej aktywności fizycznej i, do pewnego stopnia, predyspozycji genetycznej. Rola pacjenta w rozwoju choroby jest dosyć zasadnicza. Nawet gdybyśmy mieli w rodzinie osoby chorujące na cukrzycę, ale przestrzegalibyśmy zasad higienicznego trybu życia, to do rozwoju cukrzycy by nie doszło. Inaczej jest z cukrzycą typu 1 - ona nie ma związku z zespołem zachowań pacjenta, to choroba o charakterze autoimmunologicznym. Wskutek pewnego defektu nasz układ immunologiczny zaczyna atakować, a następnie niszczyć własne komórki - komórki beta, odpowiedzialne za produkcję insuliny, najważniejszego hormonu zawiadującego naszą gospodarką cukrową. W kilka, kilkanaście miesięcy po rozpoczęciu tego procesu komórki te obumierają i wśród gwałtownych objawów dochodzi do rozwoju choroby - tłumaczył w rozmowie z Interią ZDROWIE prof. Tomasz Klupa, specjalista z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii.
Cukrzyca typu 2 zaliczana jest do chorób cywilizacyjnych. Najczęściej rozwija się u osób powyżej 40. roku życia, ale zapada na nią również coraz więcej dzieci, nastolatków i młodych dorosłych. Cukrzyca typu 1 dotyczy głównie osób młodych. Większość przypadków pojawia się w pierwszej i drugiej dekadzie życia, ale może zachorować osoba w każdym wieku.
Cukrzyca typu 1 rozwija się zwykle dość gwałtownie - wynika to z faktu, że w stosunkowo krótkim czasie traci się zdecydowaną większość komórek odpowiedzialnych za produkcję insuliny. Objawy tego stanu pomoże rozpoznać reguła 4T, na którą powołuje się Diabetes UK - jedna z czołowych organizacji zajmujących się cukrzycą w Wielkiej Brytanii.
Na regułę 4T składają się takie objawy jak:
- częste oddawanie moczu (od ang. toilet) - potrzeba częstego oddawania moczu (nawet co pół godziny, co godzinę), wstawanie w nocy do toalety, u dzieci moczenie łóżka;
- wzmożone pragnienie (od ang. thirsty) - regularne wstawanie w nocy, by się napić, odczuwanie pragnienia mimo wypicia płynu czy napady silnego pragnienia, wypijanie od kilku do kilkunastu litrów płynów na dobę;
- zmęczenie (od ang. tired) - chory odczuwa silniejsze niż zwykle zmęczenie;
- utrata wagi (w regule 4T ang. thinner - dosłownie "cieńszy") - nagła utrata masy ciała mimo braku zmian w diecie, często kilkunastokilogramowa, na przestrzeni dwóch, trzech miesięcy.
Inne objawy cukrzycy typu 1, jakie trzeba znać, to:
- senność,
- zaburzenia widzenia,
- skłonność do infekcji: zapalenie zatok obocznych nosa, zapalenia okolic narządów płciowych, stany zapalne skóry,
- owocowo pachnący oddech,
- cechy odwodnienia (suchość i swędzenie skóry i błon śluzowych, zmniejszenie elastyczności skóry).
Osoby, które zauważyły u siebie lub u swojego dziecka objawy mogące wskazywać na cukrzycę typu 1, powinny niezwłocznie udać się do lekarza. Brak reakcji grozi poważnymi konsekwencjami. Nieleczona cukrzyca typu 1 doprowadza do zgonu w ciągu kilku miesięcy.
Każdy z cukrzycą typu 1 musi przyjmować insulinę. Chory podaje ją sobie podskórnie, np. za pomocą pompy insulinowej lub pena (wstrzykiwacza do iniekcji przypominającego długopis). Poza leczeniem insuliną niezwykle ważne jest regularne kontrolowanie poziomu glukozy, prawidłowe żywienie i aktywność fizyczna.
Cukrzyca typu 1 jest chorobą nieuleczalną. Celem leczenia jest uniknięcie wystąpienia ostrych i przewlekłych powikłań poprzez utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi.
CZYTAJ TAKŻE:
Cukrzyca znacznie skraca życie. Naukowcy obliczyli, ile lat "kradnie"
Zasady diety cukrzycowej. Co jeść a czego unikać, by obniżyć poziom cukru we krwi?
Najlepsze desery dla cukrzyków. W użyciu dobrze znane składniki
