Taki stan to ostatnia prosta przed cukrzycą. Objawy pojawiają się lata wcześniej

Stan przedcukrzycowy (prediabetes) to stan pośredni pomiędzy zdrowiem a cukrzycą typu 2. Mówimy o nim, gdy poziom cukru we krwi przekracza normę, czyli wynosi powyżej 99 mg/dl na czczo lub gdy występuje nieprawidłowa tolerancja glukozy po posiłkach. Początkowo może nie wiązać się z jakimikolwiek dolegliwościami, przez to, że przebiega po cichu, wielu pacjentów nie jest świadomych istnienia problemu. Niestety, niepodjęcie w porę odpowiednich działań profilaktycznych zwykle prowadzi do rozwinięcia się pełnoobjawowej choroby. 

Stan przedcukrzycowy często bywa poprzedzony insulinoopornością, czyli zmniejszonej wrażliwości tkanek na insulinę. Wśród czynników predysponujących do wystąpienia insulinooporności, a zatem i stanu przedcukrzycowego wymienia się:

• nadwagę i otyłość - im wyższy poziom tkanki tłuszczowej w ustroju, tym większa oporność tkanek na insulinę. Szacuje się, że stan przedcukrzycowy może dotyczyć nawet co drugiej osoby ze zbyt wysoką masą ciała;
• niewłaściwa dieta - bogata w: produkty wysoko przetworzone, nasycone kwasy tłuszczowe, czerwone mięso i słodycze, zawierająca mało błonnika;
• niewielka aktywność fizyczna - warto pamiętać, że zgodnie z zaleceniami WHO każdy dorosły powinien podejmować co najmniej 150-300 minut aerobowej aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności tygodniowo (lub równoważną ilość intensywnej aktywności);
• wiek powyżej 45 r.ż;
• obciążenia genetyczne;
• choroby (np. zespół policystycznych jajników, dyslipidemia, nadciśnienie tętnicze).

Stan przedcukrzycowy może przebiegać bezobjawowo, co wcale nie jest dobrą wiadomością. Brak dolegliwości usypia czujność i opóźnia właściwą diagnozę. Jeżeli już pojawiają się symptomy prediabetes, najczęściej są to: nadmierne pragnienie i wydalanie dużych ilości moczu, zaburzenia koncentracji, mrowienia kończyn, spowolnione gojenie się ran, uczucie zmęczenia i zaburzenia widzenia. 

Żeby rozpoznać stan przedcukrzycowy, muszą być spełnione następujące kryteria:

• wynik glukozy na czczo mieszczący się w zakresie od 100 do 126 mg/dl - nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG)

• glikemia w 120 minucie testu obciążenia glukozą (OGTT) zawierająca się w przedziale od 140 do 199 mg/dl - nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT).

To właśnie test obciążenia glukozą jest preferowanym sposobem diagnozowania stanu przedcukrzycowego, podobnie jak w przypadku cukrzycy typu 2, cukrzycy ciążowej i insulinooponrności. Polega na pobraniu krwi do badania na czczo, a następnie wypiciu 250 ml roztworu zawierającego 75 g glukozy i powtórnym badaniu krwi po 120 minutach. Test powinien być wykonany około 12 godzin po ostatnim posiłku. Niezmiernie istotne jest, aby pacjent przez cały czas trwania badania znajdował się w spoczynku, ponieważ nadmierna aktywność fizyczna może sprawić, że otrzymane wyniki będą zafałszowane.

Tu przeczytasz więcej o tym, jak prawidłowo przygotować się do testu obciążenia glukozą.

Diagnoza stanu przedcukrzycowego nie powinna być rozpatrywana jako wyrok, w obliczu którego można tylko załamać ręce. Wręcz przeciwnie, warto postrzegać ją jako impuls do działania, czyli zmiany stylu życia. Najważniejszym warunkiem, bez którego spełnienia trudno liczyć na normoglikemię, jest redukcja wagi, o ile była ona nadmierna.

Badania potwierdzają, że obniżenie masy o 5 do 10 proc. u osób z prediabetes zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę o ponad 50 proc. Można to osiągnąć przez regularne ćwiczenia fizyczne i zmianę diety. Jeśli nie potrafisz sam wymyślić odpowiedniego jadłospisu i planu treningu, możesz skorzystać z pomocy dietetyka i trenera personalnego, którzy podpowiedzą ci, jak bezpiecznie osiągnąć zamierzone efekty. 

U niektórych osób w stanie przedcukrzycowym, u których stwierdza się wysokie ryzyko rozwoju cukrzycy, już na tym etapie wprowadza się leczenie farmakologiczne z zastosowaniem metforminy. Metforminę wdraża się zwykle u osób poniżej 60 r.ż., przy BMI ≥35 kg/m2 oraz u kobiet po przebytej cukrzycy ciążowej. Oczywiście, o tym jaka terapia będzie najwłaściwsza dla danego pacjenta, decyduje lekarz.

CZYTAJ TAKŻE:

Organizm domaga się słodyczy? To pierwszy znak poważnej choroby

Co tak naprawdę wywołuje cukrzycę? Na chorobę pracuje się latami