Długowieczność to nie tylko dieta. Trzy zasady zdrowego życia w niebieskich strefach
Istnieją na świecie takie miejsca, których mieszkańcy dożywają w dobrym zdrowiu sędziwej starości. Naukowcy nazwali je niebieskimi strefami i bacznie obserwują ludzi tam mieszkających, próbując odkryć tajemnicę długowieczności. Okazuje się, że czynników jest kilka, a sama dieta nie wystarcza, by wieść długie i zdrowe życie.
"Niebieskie strefy" to obszary geograficzne o niższym wskaźniku chorób przewlekłych i dłuższej średniej długości życia. Nie jest to termin naukowy, użył go po raz pierwszy Dan Buettner, który badał miejsca, których populacja była długowieczna. W swojej książce pod tytułem "Niebieskie Strefy" wymienia obszary geograficzne o tej specyfice, są to:
- Icaria to wyspa w Grecji, na której ludzie przestrzegają diety śródziemnomorskiej bogatej w oliwę z oliwek, czerwone wino i warzywa z własnej uprawy.
- Ogliastra, Sardynia (Włochy): Region Ogliastra na Sardynii jest domem dla jednych z najstarszych mężczyzn na świecie. Mieszkają w regionach górskich, gdzie zazwyczaj pracują na farmach i piją dużo czerwonego wina.
- Okinawa (Japonia): Miasto najstarszych kobiet na świecie, które jedzą dużo produktów na bazie soi i uprawiają tai-chi - medytacyjną formę ćwiczeń.
- Półwysep Nicoya (Kostaryka): Dieta Nicoyan opiera się na fasoli i tortillach kukurydzianych. Mieszkańcy tego obszaru regularnie wykonują prace fizyczne aż do późnego wieku i mają poczucie celu życiowego zwane "planem de vida".
- Adwentyści Dnia Siódmego w Loma Linda w Kalifornii (USA): Adwentyści Dnia Siódmego to bardzo religijna grupa ludzi. Są surowymi wegetarianami i żyją w zwartych społecznościach.
Buettner opisał w swojej książce konkretnie te obszary, ale z pewnością takich miejsc jest więcej. Co więcej, autor postawił akcent na dietę społeczności mieszkających w tych regionach. Jednak dalsze badania pokazują, że nie tylko ona jest stanowi sekret długowieczności. Początkowo zakładano też, że ważnym czynnikiem jest genetyka. Jednak dziś wiemy, że odgrywa ona jedynie 20 - 30 proc. roli w długowieczności.
Długowieczność warunkują również czynniki społeczne. Badania przeprowadzone w "niebieskich strefach" wskazują na konkretne składniki stylu życia. Na tych przykładach możemy zobaczyć, jak komfort psychiczny wspiera zdrowie fizyczne.
Silne więzi społeczne i regularne interakcje z innymi ludźmi mają kluczowe znaczenie dla zdrowia i długowieczności. Spotkania z przyjaciółmi, udział w życiu społeczności oraz wzajemne wsparcie emocjonalne przyczyniają się do obniżenia poziomu stresu i poprawy samopoczucia.
W wielu społecznościach "niebieskich Stref" dziadkowie często mieszkają ze swoimi rodzinami, co sprzyja wzajemnej opiece i wsparciu. Badania wykazują, że dziadkowie opiekujący się wnukami mają niższe ryzyko śmierci. Tego typu współżycie międzypokoleniowe wzmacnia więzi rodzinne i zapewnia stałą opiekę, co korzystnie wpływa na zdrowie i samopoczucie starszych osób.
To, z kim spędzasz czas, ma ogromny wpływ na zdrowie. Na Okinawie funkcjonuje koncept "moai", czyli grupy wsparcia, które towarzyszą człowiekowi przez całe życie. Badania wskazują, że jeśli twoi przyjaciele są zdrowi i aktywni, jest większa szansa, że ty również będziesz dążył do zachowania zdrowego stylu życia. Z drugiej strony, jeśli w twoim otoczeniu panują niezdrowe nawyki, łatwiej jest je przejąć.
Mieszkańcy "niebieskich Stref" często mają jasno określony cel życiowy. W Japonii określa się go jako "ikigai", a w Kostaryce jako "plan de vida". Posiadanie celu życiowego wiąże się z dłuższym życiem, prawdopodobnie dzięki lepszemu samopoczuciu psychicznemu i poczuciu spełnienia. Ludzie, którzy mają sensowne cele, są bardziej zmotywowani do dbania o swoje zdrowie i relacje społeczne.
Niebieskie Strefy to zazwyczaj społeczności o silnych więzach religijnych. Badania pokazują, że bycie religijnym wiąże się z niższym ryzykiem śmierci, co może wynikać ze wsparcia społecznego oraz zmniejszonej częstości depresji. Regularne uczestnictwo w praktykach religijnych zapewnia także poczucie przynależności i sensu, co wpływa pozytywnie na zdrowie psychiczne.
Niewymuszona i wykonywana codziennie aktywność - to jeden z sekretów długowieczności. Mieszkańcy "niebieskich stref" nie ćwiczą codziennie na siłowni. Za to dużo chodzą, pracują w ogrodzie i wypełniają swój dzień obowiązkami, które pozwalają im być cały czas w ruchu.
Badania przeprowadzone na Sardynii wykazały, że mężczyźni pracujący przy hodowli bydła i pokonując codziennie duże odległości po skalistych zboczach wyspy, dożywają w dobrym zdrowiu sędziwego wieku. Wynika to z wpływu regularnej aktywności fizycznej na układ krążenia. Zmniejsza ona znacznie ryzyko chorób serca i nowotworów, które są główną przyczyną zgonów u ludzi starszych. Co należy robić? Aktualne zalecenia medyczne sugerują 75 minut ćwiczeń aerobowych o dużej intensywności lub 150 minut o umiarkowanej intensywności tygodniowo.
Znakomita większość z nas nie miała szczęścia urodzić się i żyć w "niebieskiej strefie". Nie szkodzi - przykład płynący z tych miejsc może pomóc tak zorganizować swoje życie, by zmniejszyć ryzyko przedwczesnej śmierci. Codzienne nawyki żywieniowe, aktywność, relacje społeczne oraz poczucie celu i przynależności to kluczowe elementy życia, które mogą znacząco wpływać na zdrowie i długość życia. Wszystkie te czynniki, współdziałając ze sobą, tworzą unikalne środowisko sprzyjające długowieczności.
CZYTAJ TAKŻE:
Napój długowieczności sprzed 2 tys. lat. Wzmacnia, oczyszcza, pobudza metabolizm
Sekret zdrowia i długowieczności Japończyków. Jedzą to na śniadanie
Podali przepis na długie życie. Osiem nawyków, które wydłużą życie o ponad 20 lat