Choruje ponad 10 mln Polaków. Nadciśnienie nie boli, ale skraca życie
Lekarze mówią o nim "cichy zabójca". Latami nie daje objawów, nieodwracalnie odbiera zdrowie i w końcu zabija. Kto regularnie się bada, dowie się o nim wcześnie i zacznie leczyć - wówczas ma szansę z nim wygrać. Ale są i tacy, którzy latami czują się świetnie, są zawsze pobudzeni i energiczni, i nie podejrzewają nawet, że ich życie jest zagrożone. To ciśnieniowcy. W kalendarzu profilaktyki zdrowia maj jest miesiącem nadciśnienia tętniczego - z tej okazji przypominamy podstawowe informacje o tej chorobie.
Nadciśnienie tętnicze to przewlekła choroba układu krążenia, której skala zaczyna już przypominać epidemię - bo dotyczy tak wielu ludzi na całym świecie. W Polsce szacunki mówią, że zbyt wysokie ciśnienie ma co trzeci dorosły. Stale podwyższone ciśnienie tętnicze jest stanem, który realnie skraca życie chorych i przyczynia się do przedwczesnych zgonów.
Nadciśnienie tętnicze jest powszechnie uważane za jeden z głównych czynników ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca, wylew czy udar mózgu. Długotrwałe podwyższone ciśnienie krwi może powodować uszkodzenie naczyń krwionośnych, co z kolei prowadzi do poważnych powikłań zdrowotnych.
Istnieje wiele czynników, które mogą przyczynić się do wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Jednym z najważniejszych jest niezdrowy styl życia. Dieta bogata w sól i tłuszcze, brak regularnej aktywności fizycznej, nadwaga i otyłość, nadużywanie alkoholu oraz palenie papierosów - to wszystko może przyczyniać się do podwyższenia ciśnienia krwi.
Istotną rolę w rozwoju nadciśnienia tętniczego odgrywają także czynniki genetyczne. Jeśli w rodzinie występują przypadki tej choroby, istnieje większe prawdopodobieństwo, że kolejne pokolenia również będą mieć do niej tendencję.
Książkowa wartość ciśnienia tętniczego powinna oscylować w granicach: skurczowego od 120 do 129 mmHg i rozkurczowego od 80 do 84. Ciśnienie powyżej 129/84 uzyskane w kilku kolejnych pomiarach jest sygnałem do wizyty u kardiologa. A w przypadku wartości powyżej 140 mmHg ciśnienia skurczowego i powyżej 90 mmHg rozkurczowego mówi się już o nadciśnieniu tętniczym.
Wyróżnia się trzy stopnie nadciśnienia:
Nadciśnienie tętnicze 1. stopnia, kiedy to ciśnienie skurczowe wynosi od 140 do 159 mmHg a ciśnienie rozkurczowe 90 - 99 mmHg;
Nadciśnienie tętnicze 2. stopnia: ciśnienie skurczowe mieści się w granicach od 160 do 179 mmHg a rozkurczowe od 100 - 109 mmHg;
Nadciśnienie tętnicze 3. stopnia rozpoznaje się wtedy, kiedy ciśnienie skurczowe jest równe lub wyższe 180 mmHg a ciśnienie rozkurczowe wynosi 110 mmHg lub więcej.
Przy interpretacji wartości ciśnienia tętniczego trzeba mieć na uwadze fakt, że w przypadku osób starszych normy są wyższe, głównie ze względu na obecność nasilonych zmian miażdżycowych, co powoduje usztywnienie i spadek elastyczności ścian tętnic. U pacjentów powyżej 80 roku życia docelowo obniża się ciśnienie do wartości poniżej 150 mmHg.
Objawy nadciśnienia tętniczego mogą być różnorodne, niecharakterystyczne lub nawet niezauważalne. To właśnie dlatego choroba zyskała miano "cichego zabójcy". Niektóre osoby mogą nie odczuwać żadnych objawów przez długi czas, podczas gdy ich ciśnienie krwi jest podwyższone i stwarza ryzyko dla zdrowia.
Niemniej objawy i sygnały, na które z pewnością warto zwrócić uwagę, bo mogą świadczyć o zbyt wysokim ciśnieniu:
- Bóle głowy. Często występujący, uporczywy ból głowy może być jednym z pierwszych objawów nadciśnienia tętniczego. Szczególnie zaniepokoić powinno, gdy głowa boli w okolicach potylicy i taki ból głowy występuje rano po przebudzeniu.
- Problemy ze wzrokiem. Nagłe zmiany widzenia, zamglenie lub problemy z ostrością widzenia mogą być spowodowane nadciśnieniem tętniczym, które wpływa na naczynia krwionośne oka.
- Zawroty głowy i problemy z równowagą. Wysokie ciśnienie krwi może przekłada się na silniejszy przepływ krwi do mózgu, co może powodować zawroty głowy, uczucie dezorientacji lub trudności z utrzymaniem równowagi.
- Zmęczenie i osłabienie. Często osoby z nadciśnieniem tętniczym odczuwają przewlekłe zmęczenie, osłabienie i brak energii, nawet przy niewielkim wysiłku.
- Pulsacja w skroniach. Jeśli odczuwasz pulsowanie lub bicie w skroniach, może to być sygnał wysokiego ciśnienia krwi.
- Problemy z oddychaniem. Nadciśnienie tętnicze obciąża układ sercowo-naczyniowy, co może prowadzić do duszności i trudności z oddychaniem.
Przewlekłe podwyższenie ciśnienia krwi może prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych w różnych narządach, takich jak serce, mózg, nerki i oczy. To z kolei prowadzi do zwiększonego ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, niewydolności serca, udaru mózgu, choroby nerek i utraty wzroku.
Czytaj także: To udar czy wylew. Czym one się różnią?
Leczenie nadciśnienia tętniczego nie jest proste, zwykle wymaga wielokierunkowych działań. Często pierwszą linią terapii są zmiany stylu życia, takie jak lekka dieta, regularna aktywność fizyczna, ograniczenie spożycia soli, rzucenie używek: alkoholu i nikotyny oraz utrzymanie prawidłowej masy ciała.
Zalecana przy wysokim ciśnieniu jest specjalna dieta DASH, uznana przez niezależne środowiska dietetyków za jedną z najzdrowszych diet na świecie. Bo zalecenia dla osób z wysokim ciśnieniem, to tak naprawdę zalecenia dla nas wszystkich - gwarantujące zdrowie i dobrą kondycję.
W przypadku większości pacjentów z nadciśnieniem sama dieta jednak nie wystarcza, chorzy przewlekłe przyjmują leki obniżające ciśnienie i moczopędne, z których najpopularniejsze są diuretyki. Konieczne jest także regularne mierzenie ciśnienia i prowadzenie dziennika wartości ciśnienia tętniczego.
CZYTAJ TAKŻE:
Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie. Nie popełnij tych błędów
Nadciśnienie zmienia charakter? Niepokojące odkrycie naukowców
