Czego "nie lubią" zatoki? Oto co najbardziej im szkodzi

Zatoki to nic innego jak przestrzenie znajdujące się w okolicy nosa i czoła. Wyróżnia się zatoki: czołowe, szczękowe, usytuowane w tylnej części jamy nosa zatoki klinowe oraz zatoki sitowe leżące w połowie długości nosa. Wszystkie razem nazywane są zatokami przynosowymi i stanowią część układu oddechowego. Jaka jest ich rola? 

Wdychane przez nos powietrze przedostaje się do zatok, gdzie zostaje ogrzane, oczyszczone i nawilżone. Co ciekawe, temperatura, do jakiej powietrze jest ogrzewane, nie zależy od pory roku i zawsze oscyluje wokół 34 st. Dzięki wszystkim wymienionym procesom powietrze przechodzi do kolejnych elementów układu oddechowego, nie podrażniając błony śluzowej. 

Inne funkcje zatok to: nadawanie tembru głosu (zatoki szczękowe) i ochrona przed wnikaniem bakterii, wirusów i alergenów. 

Problemy z zatokami rozpoczynają się zwykle od nieżytu, czyli podatności błony śluzowej na przepuszczanie drobnoustrojów chorobotwórczych, i utrudnionego przepływu powietrza. Jeżeli ujścia zatok, tzn. otwory łączące nos i zatoki pozostają niedrożne, powietrze przepływa wolniej, więc ich wentylacja jest niewystarczająca. W takim przypadku powietrze znajdujące się w zatokach nie jest dostatecznie oczyszczone, co stwarza doskonałe warunki do bytowania patogenom. Na korzyść zarazków działa także spowolniony odpływ śluzu, którego przedłużone zaleganie stanowi dla nich doskonałą pożywkę. 

W miarę zagęszczania się śluzu i niemożności całkowitego oczyszczenia nosa wzmaga się uczucie bólu głowy i rozpierania twarzoczaszki, co większość ludzi kojarzy jako główne objawy zapalenia zatok. 

Do innych symptomów tej choroby należą:

• zaburzenia węchu,
• chrząkanie lub kaszel (spowodowane ściekaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła),
• nieprzyjemny zapach z ust,
• uczucie stale zapchanego nosa,
• sączenie się ropnej wydzieliny z nosa.

Na podstawie tego, gdzie ból jest najbardziej odczuwalny, można określić w przybliżeniu, jakie zatoki zostały objęte zapaleniem. 

Ból koncentrujący się:

• nad oczami i na całej powierzchni czoła może świadczyć o zapaleniu zatok czołowych;
• poniżej oczu i w okolicach kości policzkowych wskazuje na zajęcie zatok szczękowych;
• w oczodołach i w tyle głowy sugeruje zapalenie zatok klinowych;
• między oczami lub u nasady nosa świadczy zazwyczaj o zapaleniu zatok sitowych.

Na zapalenie zatok narażone są osoby, których nosy są niedrożne. Czy to z powodu krzywej przegrody nosowej, obecności polipów, czy też na skutek przerostu małżowin nosowych. 

Do innych czynników predysponujących do częstego zapadania na choroby zatok należą: 

• nieżyt naczyniowo-ruchowy, czyli niezapalny nieżyt wynikający z niewłaściwego funkcjonowania błony śluzowej;
• zwężenia ujść zatok;
• obrzęki - np. na podłożu alergicznym;
• choroby zębów - np. próchnica.

Podatność na infekcje zatok zależy nie tylko od warunków anatomicznych czy chorób towarzyszących, ale także od niekorzystnych czynników zewnętrznych. Zatokom nie sprzyjają: porywisty wiatr, różnice temperatur oraz znaczna wilgotność powietrza. Wnioskować można zatem, że najniebezpieczniejszą dla zatok porą roku jest zima - to właśnie wtedy ryzyko gwałtownych zmian temperatur jest największe, np. w czasie przechodzenia z zewnątrz do ogrzanych pomieszczeń.

Czego jeszcze "nie lubią" zatoki? 

Zdrowiu zatok nie będzie sprzyjało również:

• przebywanie w pomieszczeniach zanieczyszczonych pyłami czy dymem papierosowym,
• nieubieranie nakrycia głowy w chłodne dni,
• wychodzenie na zewnątrz z mokrymi włosami,
• suche pomieszczenia.

Dla utrzymania zdrowia zatok bardzo ważne jest leczenie infekcji. Zajęcie górnych dróg oddechowych powoduje rozwój stanu zapalnego i obrzęk zatok, co blokuje wydostawanie się wydzieliny. Infekcje mają zwykle podłoże wirusowe, bakteryjne lub alergiczne, dlatego tak ważne jest, by stosować się do zaleceń lekarskich i nie przerywać leczenia na własną rękę. 

Niedoleczenie infekcji może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, niekończące się wyłącznie na zapaleniu zatok.

Sprzymierzeńcem zapalenia zatok jest także klimatyzacja. Rzecz jasna, najczęściej korzysta się z niej w upalne dni, co sprzyja dużej amplitudzie temperatur i po wyjściu z chłodnego samochodu czy pomieszczenia organizm doznaje szoku termicznego. Poza tym powietrze wydostające się z klimatyzatora jest suche, co naraża śluzówkę na atak bakterii i grzybów, a więc zwiększa potencjalne ryzyko rozwoju infekcji. 

CZYTAJ TAKŻE:

Irygacja (płukanie) zatok. Jak wykonać ją prawidłowo?

Tak wesprzesz układ oddechowy. To ratunek dla alergików i astmatyków

Chroniczne zapalenie zatok zmienia aktywność mózgu