Spis treści:
- Badanie tomografem - rodzaje
- Badanie tomografem - co wykrywa?
- Badanie tomografem - kiedy się je wykonuje?
- Badanie tomografem - przygotowanie
- Badanie tomografem - co przynieść na badanie?
- Badanie tomografem - co po badaniu?
Badanie tomografem - rodzaje
W zależności od tego, czy w trakcie badania podaje się kontrast, wyróżnia się tomografię z kontrastem lub bez. Kontrast umożliwia lepsze uwidocznienie większych naczyń oraz patologicznych zmian naczyniowych (m.in. zatorów bądź wylewów). Z kolei ze względu na badaną okolicę wyróżnia się tomografię:
- głowy i szyi;
- kończyn górnych;
- kończyn dolnych;
- klatki piersiowej;
- jamy brzusznej;
- miednicy mniejszej.
Ponadto dosyć nową metodą jest również tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości (HRCT), stosowana do obrazowania struktur klatki piersiowej. Jest wykonywana głównie u pacjentów z podejrzeniem choroby płuc lub śródpiersia. Pozwala dokładniej niż standardowa tomografia komputerowa zobrazować strukturę miąższu płuc oraz ewentualne patologie.
Badanie tomografem - co wykrywa?
Tomografia komputerowa jest jednym z najczęściej wykonywanych badań obrazowych na całym świecie. Wynika to z faktu, że badanie samo w sobie jest szybkie i zupełnie bezbolesne dla pacjenta, natomiast może wnieść wiele cennych informacji o stanie zdrowia. Badanie tomografem wykorzystuje się m.in. w celu obrazowania:
- urazów czaszki i mózgu, a także do wykluczenia krwotoku do mózgu;
- guzów łagodnych i złośliwych;
- chorób narządów jamy brzusznej: zmian w wątrobie, trzustce, śledzionie, zatorów naczyń krezkowych, uchyłkowatości jelita grubego i innych;
- chorób układu kostno-stawowego: złamań kości, żeber, zmian zwyrodnieniowych stawów, urazów wewnątrzstawowych;
- chorób płuc i śródpiersia: odmy, płynu w jamie opłucnej, nowotworów płuc i śródpiersia;
- dużych naczyń, obecności lub braku zmian miażdżycowych w ich obrębie.
Specyficznym typem tomografii jest traumascan, czyli tomografia całego ciała. Wykonuje się ją u pacjentów m.in. po wypadkach komunikacyjnych, z podejrzeniem urazów wielonarządowych.
Badanie tomografem - kiedy się je wykonuje?
Badanie tomografem wykonuje się w celu wyjaśnienia objawów doświadczanych przez pacjenta. Wskazaniem do wykonania tomografii komputerowej są m.in.:
- utrzymujące się silne bóle głowy, w szczególności jeśli towarzyszą im nudności, wymioty, zaburzenia widzenia, problemy z równowagą;
- utrata przytomności, nagłe pojawienie się objawów neurologicznych (np. paraliżu kończyn, trudności z utrzymaniem równowagi, opadnięcie kącika ust), mogących sugerować udar mózgu;
- objawy ostrego brzucha, m.in. silny ból w jamie brzusznej, nudności, wymioty, wzmożone napięcie powłok brzucha, zatrzymanie gazów i stolca, gorączka;
- niewyjaśniona niedokrwistość;
- duszność, utrzymujący się kaszel, objawy zapalenia płuc i inne symptomy ze strony układu oddechowego;
- podejrzenie nowotworu złośliwego.
Zobacz również:
Badanie tomografem - przygotowanie
Badanie tomografii komputerowej zazwyczaj nie wymaga specjalnego przygotowania. Wyjątkiem jest jednak badanie z użyciem kontrastu, przed którym należy przestrzegać ściśle określonych zasad:
- należy wykonać badanie poziomu kreatyniny w okresie poprzedzającym badanie wyznaczonym przez lekarza (w dniu tomografii nie może być ono starsze niż 30 dni);
- osoby chorujące na cukrzycę przyjmujące preparaty z metforminą powinny, po konsultacji z lekarzem, odstawić lek na 24 przed badaniem i dobę po badaniu. W tym czasie należy stosować terapię zastępczą wyznaczoną przez lekarza prowadzącego;
- w dniu poprzedzającym badanie należy wypić 1-2 litry płynów, a w dniu badania nie należy powstrzymywać się od picia wody;
- w dniu badania należy zażyć przyjmowane na stałe leki i pozostać na czczo;
- jeśli badanie odbywa się w godzinach popołudniowych, skonsultuj się z lekarzem, czy możesz rano zjeść lekkie śniadanie.
Badanie tomografem - co przynieść na badanie?
Na badanie należy przynieść wszystkie niezbędne dokumenty (m.in. dowód tożsamości, skierowanie na badanie), a także całą wcześniejszą dokumentację medyczną z wynikami dotychczasowych badań. W przypadku badania z kontrastem trzeba również okazać aktualne oznaczenie poziomu kreatyniny we krwi.
Badanie tomografem - co po badaniu?
Badanie tomografem komputerowym trwa zazwyczaj maksymalnie kilka minut. Pacjent po badaniu bez użycia kontrastu może praktycznie od razu wrócić do domu i swoich codziennych aktywności. Z kolei osoby, którym podano kontrast, podlegają 30-minutowej obserwacji. Jeżeli w jej trakcie nie pojawiły się objawy reakcji na środek kontrastowy, usuwa się dostęp dożylny i pacjent jest zwalniany do domu. Przed wyjściem dostaje od zespołu zalecenia, aby m.in. pić minimum 1-1,5 litra wody dziennie przez tydzień po badaniu. Na wyniki najczęściej czeka się od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od placówki, w której tomografia została zrobiona.
Źródła: A. Szczeklik, P. Gajewski. Interna Szczeklika 2023, Medycyna Praktyczna 2023.
CZYTAJ TAKŻE:
Kto nie może korzystać z rezonansu magnetycznego? Poważne konsekwencjeW takich sytuacjach lekarz może odmówić leczenia. Ma do tego prawo
Badanie krwi na NFZ - jak często można je wykonywać?
