Po czym poznać, że brakuje ci żelaza? Objawy na skórze i we krwi
Niedobór żelaza nieodłącznie kojarzy się z niską hemoglobiną w wynikach morfologii, jednak można go odczuć jeszcze przed wykonaniem badań. Brak jednego z kluczowych dla organizmu pierwiastka odczuwalny jest przez całe ciało, a utrzymujący się przez długi czas niedobór – grozi poważnymi konsekwencjami. Jak rozpoznać, że żelaza mamy zbyt mało i jak prawidłowo je uzupełniać? Odpowiadamy.
Żelazo to pierwiastek, który wchodzi w skład mioglobiny, krwinek czerwonych, a także jest kluczowym elementem hemoglobiny i odpowiada za transport tlenu do wszystkich komórek organizmu człowieka.
W trakcie przepływu krwi przez płuca, hemoglobina wraz z cząsteczkami żelaza wiąże się z tlenem, który następnie jest rozprowadzany po wszystkich tkankach. To jednak nie wszystko, bowiem żelazo odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego i stanowi ochronę przez drobnoustrojami. Oprócz tego, zawarte w mioglobinie żelazo odpowiada za dotlenienie mięśni oraz ich regenerację.
Niedobór tego pierwiastka wywołuje szereg objawów, które wskazują na zaburzenia funkcjonowania takich układów, jak układ nerwowy, krwionośny czy odpornościowy. Utrzymujące się niedobory mogą doprowadzić do rozwoju niedokrwistości, czyli stanu, kiedy we krwi krążącej znajduje się zbyt niska liczba krwinek czerwonych.
Niedobór żelaza początkowo daje subtelne objawy, które najczęściej kojarzone są ze zmęczeniem, przepracowaniem czy niewyspaniem. Oprócz tego może pojawić się zmniejszona tolerancja wysiłku fizycznego oraz umysłowego. Poziom koncentracji spada, trudniej o skupienie czy naukę. Wszystkie te objawy początkowo nie są kojarzone z niedoborem żelaza, jednak w połączeniu z innymi symptomami - mogą wskazywać właśnie na niedokrwistość z niedoboru żelaza.
Osoby z niedoborem żelaza mają bledszą skórę, blade stają się również śluzówki jamy ustnej. Ponadto, w niedoborze żelaza skóra traci swoją sprężystość i staje się sucha. W przypadku drobnych ran czy skaleczeń można zauważyć, że proces gojenia jest dłuższy, niż dotychczas.
Zdarza się, że przy niedoborach żelaza pojawia się świąd skóry, bez występowania pokrzywki czy wysypki.
Niski poziom żelaza w organizmie prowadzi także do pogorszenia kondycji włosów i paznokci. Włosy stają się matowe, łamliwe oraz wypadają w większych ilościach, niż dotychczas. Paznokcie stają się kruche, na ich powierzchni wyczuwalne są wgłębienia a na płytce paznokcia można zauważyć białe plamy lub pręgi.
Osoby cierpiące na niedobór żelaza odczuwają przewlekłe zmęczenie, spadek energii oraz tracą umiejętność koncentracji. Znaczne osłabienie organizmu może prowadzić do omdleń, zawrotów głowy, a także problemów z regulacją temperatury - przy anemii z niedoboru żelaza pacjenci często skarżą się na utrzymujące się uczucie zimna.
Niski poziom żelaza w organizmie wpływa na cały system nerwowy - mogą występować zaburzenia czucia, drętwienia i parestezje rąk oraz nóg.
U osoby z niedoborami żelaza mogą występować nagłe huśtawki nastrojów - pojawia się rozdrażnienie, nerwowość, uczucie wewnętrznego niepokoju. Pacjenci skarżą się także na szumy uszne oraz mroczki przed oczami.
Brak żelaza w organizmie jest równoznaczny z niedoborem tlenu i słabszym natlenowaniem tkanek. To powoduje, że serce próbuje "nadgonić" niedobory, szybciej pompując krew. Osoby z niedoborem żelaza mogą odczuwać kołatanie serca, tachykardię, a nawet nierówne bicie serca.
Żelazo jest pierwiastkiem, które pozyskujemy z pożywienia w postaci hemowej i niehemowej. Ta pierwsza jest o wiele lepiej przyswajalna przez organizm człowieka i znajduje się przede wszystkim w mięsnych podrobach: wątrobie, nerkach, sercu.
W większości spożywamy jednak żelazo niehemowe, które jest trudniej przyswajalne z układu pokarmowego, dlatego zawsze należy spożywać je z produktami o wysokiej zawartości witaminy C.
Żelazo znajdziemy przede wszystkim w takich produktach spożywczych, jak:
- rośliny strączkowe,
- natka pietruszki,
- kakao,
- orzechy,
- szpinak,
- kasza jaglana,
- pistacje,
- jaja,
- brokuł,
- twaróg,
- pomidory,
- tuńczyk,
- migdały,
- jabłka,
- pomarańcze.
Osoby cierpiące na zaburzenia wchłaniania i kobiety w ciąży z niedoborem żelaza, powinny wspomagać się dodatkową suplementacją po wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
CZYTAJ TAKŻE:
Co robić, kiedy wypadają włosy? Jest na to kilka sposobów
Hiperwitaminoza. To sygnały, że przesadziliśmy z suplementami witaminowymi
Witamina B12 zapobiega anemii i chroni nerwy. Organizm gromadzi zapasy