Orientalna przyprawa wpływa na cholesterol, ciśnienie i cukier. Jak działa sumak?
To ciekawa przyprawa, jedna z podstawowych przypraw w kuchni arabskiej, używana też w kuchni śródziemnomorskiej. Nadaje potrawom wyrazistości. Wyróżnia ją mocny zapach i cierpki, kwaśny, lekko owocowy posmak. W Polsce jest rzadko używana, a szkoda, bo przypisuje się jej wiele zalet, nie tylko "kuchennych". Czym jest sumak? Z czego pozyskuje się tę przyprawę? Jakie ma właściwości i jak można ją stosować?
Sumak to przyprawa pozyskiwana z krzewu sumaka garbarskiego - krzewu z rodziny nanerczowatych występującego w krajach obszaru śródziemnomorskiego oraz w Azji Południowo-Zachodniej. Dojrzałe owoce, o brązowoczerwonym kolorze, są zbierane, suszone, a następnie rozdrabniane na proszek. W takiej postaci stanowią ważny składnik kuchni śródziemnomorskiej i bliskowschodniej.
Sumak charakteryzuje się intensywnym, kwaskowatym smakiem i wyrazistym aromatem - jest kwaśny, cierpko-owocowy, orzeźwiający. Może przypominać połączenie skórki startej z cytryny i odrobiny soli. Osoby, które stosują go w kuchni na co dzień, twierdzą, że wydobywa i podkreśla smaki innych składników potrawy. Ale sumak to nie tylko kuchnia - od dawna wykorzystywany jest w ziołolecznictwie.
Badania sugerują, że owoce sumaka garbarskiego zawierają wiele korzystnych składników odżywczych. Należą do nich m.in. błonnik, zdrowe tłuszcze, witaminy i minerały. Sumak stanowi źródło kwasu oleinowego i kwasu linolowego, witaminy C i witamin z grupy B, w tym B1, B2 i B6. Ma zawierać również potas, wapń, magnez, fosfor, żelazo, sód, cynk oraz miedź.
Sumak zawiera szeroką gamę związków o silnym działaniu antyoksydacyjnym, w tym garbniki, antocyjany i flawonoidy. Eksperci wskazują, że to jeden z głównych powodów jego szerokiego potencjału terapeutycznego.
Sumak jest bogaty w wiele związków antyoksydacyjnych. Mają one istotne znaczenie dla ochrony tkanek i komórek przed stresem oksydacyjnym. Odgrywają ważną rolę w profilaktyce wielu chorób, w tym chorób układu krążenia, chorób stawów, nowotworów czy cukrzycy. W badaniach wykazano, że niektóre związki obecne w sumaku działają hamująco na wzrost komórek nowotworowych. Istnieją również dowody na to, że przeciwutleniacze obecne w sumaku mogą odgrywać rolę w zmniejszaniu stanu zapalnego.
Z badań wynika, że roślina może pomóc również w regulacji poziomu cukru we krwi. Co więcej, może poprawić wrażliwość na insulinę, co może być korzystne w leczeniu osób chorych na cukrzycę.
Zauważa się, że sumak może także obniżać poziom "złego" cholesterolu i trójglicerydów, a powodować wzrost "dobrego" cholesterolu. Do tego może poprawiać wartości ciśnienia, co zalicza go do produktów wykazujących korzyści w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych. Odnotowuje się też jego działanie na otyłość. Ekstrakt z sumaka wpływa na enzym lipazy - zmniejsza wchłanianie tłuszczu, przez co stanowi doskonałą strategię zapobiegania i leczenia otyłości.
Sumak wykazuje działanie przeciwbakteryjne i pozytywny wpływ na układ pokarmowy. Z tych właściwości chętnie korzystano już wieki temu. Badacze wskazują, że wprowadzenie suplementu diety z sumaka może m.in. zapobiegać chorobom wywołanym przez H. pylori. Sumak może także odgrywać pewną rolę w łagodzeniu bólu mięśni, jednak potrzeba kolejnych badań, by potwierdzić to działanie.
Dla większości osób sumak jest bezpieczny. Powinny go jednak unikać osoby z alergią na rośliny z gatunku nanerczowatych.
Sumak zazwyczaj jest wykorzystywany jako przyprawa. Nadaje potrawom charakterystycznego smaku i aromatu, a także koloru. Ma intensywny kolor, czerwonobrunatny, do tego cytrusowy zapach i wyraźny, lekko cytrynowy, kwaśno-cierpki, a zarazem słony smak. Jest szczególnie popularny w kuchni Bliskiego Wschodu, a także w kuchni śródziemnomorskiej. Jest dodawany do dań z grilla (idealnie pasuje do marynat), gulaszów, zapiekanek czy sałatek. Nadaje się do dań z baraniny, wieprzowiny, jagnięciny, a także drobiu czy ryb i owoców morza. Dodaje im świeżości i lekkości. Warto go dodawać do sosów i dipów, a także ryżu lub kuskusu.
Owoce sumaka garbarskiego, ze względu na kwaskowatość, zastępują czasem cytrynę lub limonkę, np. w lemoniadzie. Przygotowuje się z nich również herbaty. Nietypowe połączenie kwasowości i słonego smaku w przyprawie pozwala na zastosowanie sumaka również zamiast octu.
Sumak bywa też częścią mieszanek przyprawowych. Jest jednym z głównych składników mieszanki przyprawowej zatar.
Sumak spotykany jest również w suplementach. Tego typu produkty są popularne w Ameryce Północnej.
CZYTAJ TAKŻE:
Grecy jedzą go codziennie i do wszystkiego. Jest dobry dla jelit, kości i serca
Do kawy dodają dwie przyprawy. Mocno pobudza i poprawia trawienie
Słowiańska przyprawa na trawienie. Pij napar z jałowca lub dodawaj do dań
