Witamina D w większych dawkach jest toksyczna. Alarmujące objawy
Witamina D jest niezwykle istotna dla zdrowego funkcjonowania. Bierze aktywny udział w budowaniu oraz utrzymaniu zdrowych i mocnych zębów i kości, pozwala na prawidłową pracę mięśni, wykazuje działanie ochronne na komórki układu nerwowego, korzystnie wpływa na odporność, a także pracę serca i całego układu krążenia. Niestety wskazuje się, że aż 90 proc. Polaków uznawanych za zdrowych żyje z niedoborem witaminy D. Powinniśmy zapewniać organizmowi odpowiednie jej ilości, ale nie możemy też z nią przesadzić - skutki nadmiernej suplementacji witaminy D mogą być bardzo niebezpieczne. Co się do nich zalicza? Jak objawia się nadmiar witaminy D? Wyjaśniamy.
Witamina D powstaje w skórze w wyniku ekspozycji na promieniowanie słoneczne. W miesiącach wiosenno-letnich, od kwietnia do września, warto wystawiać skórę do słońca, oczywiście pamiętając o odpowiedniej ochronie przed poparzeniem słonecznym. Wystarczy, że odsłonimy przedramiona i podudzia i będziemy przebywać na słońcu 15-20 minut w godz. od 10 do 15, kiedy to promienie słoneczne padają pod właściwym kątem. Jeśli warunki nam sprzyjają (bo warto wiedzieć, że pewne czynniki mogą ograniczyć syntezę witaminy D), w ten sposób jesteśmy w stanie wytworzyć wystarczającą ilość witaminy i zaspokoić dzienne zapotrzebowanie organizmu. Przedawkowanie witaminy D ze słońca nie jest możliwe.
Bardzo mało prawdopodobne jest przedawkowanie witaminy D za sprawą tego, co spożywamy. Źródeł witaminy D w diecie jest niewiele, a te, w których ten składnik występuje, zawierają jej niewielkie ilości. Naukowcy dowiedli, że nawet zbilansowana i zróżnicowana dieta nie jest w stanie zapewnić całkowitej dziennej dawki "witaminy słońca".
Ryzyko przedawkowania witaminy D stwarza suplementacja. Jej stosowanie w ostatnich latach znacznie wzrosło. Nie należy przekraczać zalecanej dziennej dawki, którą wskazał lekarz, farmaceuta (warto się z nimi skonsultować przed rozpoczęciem suplementacji) lub o której mowa na opakowaniu. Więcej niekoniecznie oznacza lepiej. Przyjmowanie witaminy D w większych dawkach, co się zdarza i o czym mówią wprost lekarze, może mieć fatalne konsekwencje dla organizmu.
Markerem zawartości witaminy D w organizmie jest pomiar stężenia 25-hydroksycholekalcyferolu - 25(OH)D3 - we krwi. Badanie zalecane jest przede wszystkim osobom, które rozpoznają u siebie objawy niedoboru, seniorom, osobom z grupy ryzyka osteoporozy, osobom otyłym, a także tym, które długo przebywają w zamkniętych pomieszczeniach. Powinno ono zostać wykonane przez osoby, które jeszcze nie suplementują witaminy D, w celu ustalenia właściwej dawki, a także przez osoby, które są w trakcie jej przyjmowania, by zbadać poziom witaminy w celach kontrolnych.
Jaki wynik będzie świadczył o niedoborze witaminy D, a jaki o jej nadmiarze? Otóż:
- poniżej 20 ng/ml oznacza niedobór - w takiej sytuacji wdrażane jest leczenie;
- powyżej 20, a do 30 ng/ml oznacza suboptymalne stężenie - to wskazanie do utrzymania lub zwiększenia suplementacji witaminy D;
- powyżej 30, a do 50 ng/ml to stężenie optymalne - suplementację się utrzymuje;
- powyżej 50, a do 100 ng/ml oznacza stężenie wysokie prawidłowe - zaleceniem jest utrzymanie lub obniżenie suplementacji;
- powyżej 100, a do 200 ng/ml to stężenie potencjalnie toksyczne - wstrzymuje się suplementację do czasu uzyskania stężenia z zakresu optymalnego;
- powyżej 200 ng/ml to już stężenie toksyczne - leczy się potencjalne toksyczne efekty tego stanu.
Niedobór witaminy D jest zjawiskiem powszechnym. Nadmiar obserwuje się raczej rzadko. Do tej drugiej sytuacji dochodzi zwykle w wyniku długotrwałego stosowania suplementów witaminy D w dużych dawkach - nie jest to problem osób zdrowych, które suplementują witaminę D zgodnie z rekomendacjami specjalistów. Osoby, które przyjmują witaminę D na receptę, są bardziej narażone na jej toksyczne działanie ze względu na wyższe dawki występujące w lekach.
Lekarze wskazują też na pewne schorzenia, które predysponują do wystąpienia działań niepożądanych, nawet kiedy nie przekracza się zalecanych dawek witaminy D. Zalicza się do nich m.in. choroby ziarniniakowe, pierwotną nadczynność przytarczyc czy idiopatyczną hiperkalcemię niemowląt.
Kiedy w wyniku nieprawidłowej suplementacji dochodzi do nadmiernego gromadzenia się witaminy D w organizmie, wiele ważnych procesów ulega zaburzeniu. Symptomy, które mogą świadczyć o tym, że przyjmujemy za dużo witaminy D, to:
- nudności, wymioty,
- bóle brzucha,
- utrata apetytu,
- częste oddawanie moczu,
- zaparcia,
- biegunka,
- suchość w ustach,
- odwodnienie,
- nadmierne pragnienie,
- drażliwość,
- zmęczenie,
- senność,
- osłabienie mięśni,
- bóle i zawroty głowy,
- dezorientacja,
- szumy uszne,
- wysokie ciśnienie krwi,
- nieregularne bicie serca.
Nie jest jasne, jakie dawki witaminy D prowadzą do toksyczności. Jeśli podejrzewasz, że objawy, których doświadczasz, mogą mieć związek z suplementacją, nie zwlekaj i zgłoś się do lekarza. Poinformuj go, co dokładnie przyjmujesz, i w jakich dawkach. Jeśli bierzesz witaminę D na receptę, pamiętaj, aby regularnie uczęszczać do lekarza i monitorować jej poziom w organizmie.
Niedawno opublikowano nowe zalecenia dotyczące suplementacji witaminy D. Można je znaleźć TUTAJ.
Witamina D w dużych dawkach jest toksyczna dla organizmu. Wskazuje się jednak, że jest mniej toksyczna niż witamina A.
Pierwszymi mierzalnymi niepożądanymi skutkami nadmiaru witaminy D są hiperkalciuria i hiperkalcemia. Hiperkalciuria to stan chorobowy, który charakteryzuje się zwiększonym wydalaniem wapnia z moczem, a hiperkalcemia to zbyt duże stężenie wapnia we krwi. Lekarz Szymon Suwała, specjalista z zakresu endokrynologii, powołując się na przypadek 40-letniej pacjentki, która codziennie zażywała 50 tys. jednostek witaminy D w formie preparatu łączonego dla koni, wraz z witaminą K2 MK7, wskazywał, że na tle hiperkalcemii spowodowanej przedawkowaniem tego składnika u kobiety wystąpiły: choroba wrzodowa żołądka, kamica nerkowa, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia neurologiczne oraz funkcji trzustki.
Badania wykazały również, że osoby przyjmujące duże dawki witaminy D są bardziej podatne na złamania kości.
CZYTAJ TAKŻE:
Dieta bogata w kolagen, wapń i witaminę D. Co jeść na mocne kości i stawy?
Kiedy brakuje witaminy D. Objawy i skutki niedoboru witaminy słońca