Gangrena - wymaga szybkiej reakcji. Te zmiany powinny zwrócić twoją uwagę
Gangrena jest bardzo niebezpieczną chorobą, która w krótkim czasie może doprowadzić do trwałego kalectwa, a nawet śmierci. Warto wiedzieć, w jaki sposób się objawia, aby móc jak najszybciej udzielić pomocy choremu. Dowiedz się, dlaczego dochodzi do rozwoju gangreny, jak przebiega jej diagnostyka i leczenie.
Gangrena i zgorzel to medyczne określenia na martwicę tkanek organizmu, najczęściej okolicy dłoni, stóp bądź ran pooperacyjnych. Pojawia się ona pod wpływem dwóch głównych czynników - braku przepływu krwi w tkankach lub w wyniku poważnej infekcji bakteryjnej, najczęściej wywoływanej przez Clostridium perfringens. Może być bardzo niebezpieczna i śmiertelna, dlatego zawsze wymaga jak najszybszego wdrożenia leczenia.
Na rozwój zgorzeli najbardziej narażeni są pacjenci chorujący na cukrzycę i miażdżycę - choroby te sprzyjają infekcjom, niedokrwieniu i niedotlenieniu tkanek. Zwiększone ryzyko występuje również u osób otyłych, palących papierosy i u osób z osłabioną odpornością, np. przyjmujących leki immunosupresyjne.
W zależności od czynnika, który wywołał martwicę tkanek, objawy gangreny mogą różnić się między pacjentami. Z tego względu dzielimy ją na trzy główne typy:
- gangrena sucha - powstaje zwykle w efekcie całkowitego braku krążenia w tkankach, np. ze względu na zaburzenia naczyniowe u pacjentów z długotrwałą cukrzycą lub miażdżycą. Zwykle rozwija się powoli i objawia się dobrze odgraniczonym zaczernieniem i suchością skóry, najczęściej w okolicy palców stóp i dłoni;
- gangrena mokra - związana jest z bakteryjną infekcją martwiczych tkanek. Pojawia się nagle i do jej rozwoju najczęściej dochodzi w obrębie ran, zakrzepicy kończyn dolnych, oparzeń czy odmrożeń. Obecna w tkankach krew stanowi pożywkę dla rozwoju bakterii, które, namnażając się, wywołują martwicę. Ten rodzaj gangreny ma bardzo złe rokowanie, ponieważ bakterie często przedostają się do krwioobiegu i wywołują sepsę, która często jest śmiertelna;
- zgorzel gazowa - rozwija się najczęściej jako efekt infekcji bakterią Clostridium perfringens, która wytwarza gaz i toksyny ułatwiające jej rozprzestrzenianie się. Podobnie jak w przypadku gangreny mokrej bardzo łatwo dochodzi do rozwoju sepsy, która, nieleczona, jest śmiertelna w 100 proc.
Oprócz tego gangrena może rozwinąć się w narządach wewnętrznych (jelitach, pęcherzyku żółciowym czy wyrostku robaczkowym), w ranach pooperacyjnych lub w okolicy narządów płciowych (gangrena Fourniera, która częściej pojawia się u mężczyzn).
Zgorzel jest potencjalnie śmiertelną chorobą, która wymaga bardzo szybkiej reakcji. Wygląd obszaru zajętego martwicą może się różnić w zależności od przyczyny, która ją wywołała.
Najczęściej pierwszym widocznym objawem gangreny jest zmiana zabarwienia skóry na kolor czarny, brunatny lub ciemnoszary. Skóra może być sucha (zgorzel sucha) lub wilgotna (zgorzel mokra). Pojawia się także obrzęk i przykry zapach przypominający zgniliznę. Gangrena wiąże się również z dotkliwym bólem i drętwieniem zajętego obszaru. Pacjenci mogą być także osłabieni i mieć stan podgorączkowy.
Objawy mogą narastać powoli (gangrena sucha), jednak najczęściej przebieg choroby jest gwałtowny i może nawet w ciągu kilku godzin doprowadzić do zagrażającej życiu sepsy (gangrena bakteryjna, mokra lub gazowa). O jej rozwoju świadczy bardzo szybkie pogorszenie się stanu zdrowia, bardzo wysoka gorączka, trudności w oddychaniu, spadek ciśnienia tętniczego i znaczne przyspieszenie tętna.
Ze względu na charakterystyczne objawy do postawienia diagnozy gangreny wystarczy badanie przez lekarza. Jest to jednak stan potencjalnie zagrażający życiu, dlatego wykonuje się dodatkowe badania, aby ocenić stan ogólny chorego i czynność pozostałych narządów (m.in. wątroby i nerek). Najczęściej oznacza się morfologię, poziom parametrów zapalnych we krwi (OB, CRP) i prokalcytoniny będącej markerem zakażeń bakteryjnych.
Z rany pobiera się również wymaz, aby określić, jaka bakteria odpowiada za powstanie zgorzeli, i ocenić jej wrażliwość na antybiotyki.
Przy wysokim ryzyku sepsy pobiera się krew na posiew w celu wykrycia bakterii i kontynuuje się kontrolowanie parametrów czynności pozostałych narządów.
Terapia gangreny wymaga szybkich, zdecydowanych i niekiedy drastycznych działań, aby ratować życie chorego.
Leczenie zazwyczaj odbywa się w szpitalu i trwa zwykle wiele tygodni. W pierwszej kolejności usuwa się chirurgicznie martwicze tkanki i podaje antybiotyki. Zastosowanie ma także terapia hiperbaryczna, czyli leczenie tlenem pod wysokim ciśnieniem. Niekiedy niezbędna jest amputacja zajętej kończyny, aby zmniejszyć ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii do krwi i rozwoju sepsy.
CZYTAJ TAKŻE:
Czy to łuszczyca? Jak rozpoznać pierwsze objawy?
Pięć sposobów, za pomocą których skóra mówi nam, że coś jest nie tak
