Po kontakcie ze słońcem masz przebarwienia? Organizm wysyła sygnał
Kiedyś wiele osób posiadających piegi starało się je ukryć, dziś jest zupełnie odwrotnie: nie dość, że są chętnie eksponowane, to niektórzy dorysowują je, by choć przez jeden dzień zobaczyć siebie z małymi plamkami na twarzy. Mimo że zapanowała swego rodzaju moda na piegi, nie wszyscy wiedzą, skąd się biorą, czy są przebarwieniami i czy samoistnie znikają. Czym są zmiany na skórze, które pojawiają się po kontakcie ze słońcem? To zwykłe piegi czy coś gorszego? Pora rozwiać wątpliwości dotyczące słonecznych piegów.
Piegi to przebarwienia naskórkowe, lokalizujące się w jego warstwie podstawnej. Te kilkumilimetrowe plamki powstają na skutek nierównomiernego rozłożenia melaniny, odpowiadającej za pigmentację skóry. To, jaki jest ich kolor, zależy od ilości skumulowanego barwnika: zwykle są jasnobrązowe, płaskie, nieregularne, poza twarzą zdobią dekolt, szyję, przedramiona i plecy. Najczęściej współwystępują z włosami rudymi lub blond oraz jasną karnacją.
Piegi mogą być widoczne przez cały rok lub tylko latem, czyli wtedy kiedy skóra jest wystawiona na najbardziej intensywne promienie słoneczne. Sezonowe pojawianie się przebarwień na twarzy nie jest niebezpieczne, ale sygnalizuje, że za mało chronisz skórę. Może być też wynikiem zmian hormonalnych lub przyjmowania leków.
Piegi pojawiają się w wyniku działania promieni UV, poza tym mogą być również dziedziczne: uwarunkowania genetyczne sprawiają, że komórki pigmentowe zwiększają tempo produkcji melaniny. Co ciekawe, nie powstają zazwyczaj u dzieci poniżej trzeciego roku życia, ponieważ skóra najmłodszych nie jest w stanie wyprodukować większych ilości tego barwnika. Do innych czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia piegów należą:
- zmiany hormonalne (a w szczególności nadmierna aktywność estrogenów);
- stany zapalne skóry;
- przyjmowanie pewnych grup leków (salicylanów, sulfonoamidów i barbituranów);
- zaburzenia endokrynologiczne (nadczynność i niedoczynność tarczycy, choroba Hashimoto);
- choroby nerek i wątroby;
- nowotwory;
- ciąża.
Chociaż piegi same w sobie nie są szkodliwe, skóra tych, którzy je posiadają, jest bardziej narażona na fotouczulenia i oparzenia słoneczne. Co więcej, należy odróżniać je od plam wątrobowych. O ile te pierwsze ujawniają się zwykle pomiędzy trzecim a 20 rokiem życia, to plamy wątrobowe charakterystyczne są dla osób w podeszłym wieku, z reguły są też większe i ciemniejsze. Zdarza się także, że piegi są wynikiem marskości wątroby, dlatego jeśli odczuwasz niepokojące objawy i nie łączysz powstawania piegów z genetyką lub działaniem słońca, nie zwlekaj i skonsultuj się z lekarzem.
Czytaj także: Plamy wątrobowe to jasny sygnał od organizmu. Zbadaj się
To, że ktoś posiadał piegi jako dziecko, nie musi wcale oznaczać, że zostaną one z nim także w wieku dorosłym. Żeby zminimalizować szansę na sezonowe pojawianie się przebarwień, warto unikać opalania i zabezpieczyć skórę, smarując ją kremami z filtrem UV. Ponadto należy zaopatrzyć się w nakrycie głowy (najlepiej czapkę z daszkiem lub kapelusz z rondem) oraz cienkie i przewiewne ubrania, które zakrywają możliwie jak największą część ciała.
Czytaj także: Jak prawidłowo nakładać krem UV?
Moda modą, jak to zwykle bywa, nie musi przemawiać do wszystkich. Wciąż znajdują się tacy, którzy nie akceptują piegów u siebie i szukają sposobów na ich likwidację. W drogeriach i aptekach można znaleźć kremy rozjaśniające i peelingi kwasowe, które mają za zadanie delikatnie osłabić barwę plamek.
Niemniej za najskuteczniejszą metodę walki z przebarwieniami uznaje się laser. Zabieg polega na zastosowaniu energii, która zostaje przekształcona w ciepło, co prowadzi do rozpadu nadmiaru pigmentu. Pozostałe cząsteczki są usuwane za dzięki fagocytom, czyli komórkom żernym obecnym w organizmie. Laser nie może zostać użyty u kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz u osób: przyjmujących leki lub pijących zioła o działaniu fotouczulającym, cierpiących na schorzenia hormonalne lub dermatozy.
Latem nietrudno o kontakt z promieniami słonecznymi. Poza wspomaganiem syntezy witaminy D, która zapobiega wielu chorobom i reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu, słońce stymuluje także produkcję wspomnianej już melaniny, która poza tym, że jest naturalnym filtrem, zapobiega również rozwojowi bakterii i grzybów oraz niszczy wolne rodniki stojące za procesami starzenia się ciała.
Z drugiej strony nie można zapomnieć, że nadmiar promieni UV działa wręcz odwrotnie: powoduje oparzenie, sprzyja powstawaniu zmarszczek, a nawet uszkadza DNA komórek, co może skończyć się rakiem skóry. Niekorzystne jest także wpatrywanie się w słońce, a nawet długotrwałe czytanie na plaży bez okularów z odpowiednim filtrem - może to skutkować poważnym uszkodzeniem wzroku.
Przedłużająca się ekspozycja na promieniowanie słoneczne, w połączeniu z wysoką temperaturą wiąże się ze zwiększonym ryzykiem udaru cieplnego i odwodnienia organizmu.
CZYTAJ TAKŻE:
Czerniak oka - najczęstszy nowotwór narządu wzroku
