O której zwykle chodzisz spać i wstajesz? Ustalono, jakie pory snu sprzyjają cukrzycy
Osoby, które późno kładą się spać i później wstają, prowadzą mniej zdrowy tryb życia i są bardziej narażone na rozwój cukrzycy typu 2 niż osoby, które zasypiają i budzą się wcześnie - wynika z badań naukowców z Brigham and Women’s Hospital w Massachusetts. Wynikami podzielono się na łamach czasopisma "Annals of Internal Medicine". Jesteś nocnym markiem? Dowiedz się, co dokładnie ustalili badacze.
Nowe badanie skupia się na chronotypach. Chronotyp to naturalna skłonność organizmu do czuwania i spania o określonych porach w ciągu 24 godzin. W klasycznym podziale chronotypów wyróżnia się ranne ptaszki i nocne marki. Ranne ptaszki to typ poranny - wcześnie wstają i wcześnie kładą się spać. Dość szybko osiągają również optymalny poziom pobudzenia, aktywności i wydajności fizycznej oraz umysłowej. Nocne marki to ich przeciwieństwo. Nie lubią wcześnie wstawać, późno chodzą spać. Ich wydajność wyraźnie wzrasta wraz z upływem dnia - w najlepszej formie są późnym wieczorem i nocą.
W badaniu przeprowadzonym przez badaczy z Brigham and Women’s Hospital w Massachusetts wzięło udział ponad 63 tys. pielęgniarek w wieku od 45 do 62 lat. Każda uczestniczka wypełniała kwestionariusz co dwa lata od 2009 do 2017 roku. U żadnej z nich na początku badania nie stwierdzono raka, choroby układu krążenia ani cukrzycy.
Pielęgniarki zostały poproszone m.in. o zadeklarowanie przynależności do chronotypu. 11 proc. badanych określiło siebie jako osoby mające chronotyp "zdecydowanie wieczorny", a 35 proc. stwierdziło, że ma chronotyp "zdecydowanie poranny". Naukowcy wzięli pod uwagę również chronotyp pośredni dla osób, które nie kojarzą się silnie z innymi chronotypami.
Osoby z chronotypem wieczornym były o ponad 50 proc. bardziej narażone na niezdrowe nawyki niż osoby z chronotypem porannym - częściej stosowały niezdrową dietę, rzadziej ćwiczyły, miały wyższy wskaźnik masy ciała, spały krócej i paliły papierosy. Po uwzględnieniu czynników związanych ze stylem życia powiązano chronotyp wieczorny z 19-procentowym wzrostem ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2.
"To oznacza, że przesunięcie godzin budzenia i wstawania na późniejszą porę może zwiększać ryzyko cukrzycy" - zauważa się. Poprzednie badania powiązały bycie nocnym markiem m.in. z otyłością i chorobami serca.
"Kiedy uwzględniliśmy wszystkie niezdrowe zachowania związane ze stylem życia, zależność ryzyka cukrzycy od chronotypu nieco spadła, ale wciąż różnica była znacząca" - wskazuje pierwsza autorka badania dr Sina Kianersi, cytowana m.in. przez scitechdaily.com. Co ciekawe, związek między chronotypem wieczornym a ryzykiem cukrzycy zaobserwowano tylko w przypadku pielęgniarek pracujących na dzienne zmiany.
"Kiedy chronotyp nie był dopasowany do godzin pracy, zaobserwowaliśmy wzrost ryzyka cukrzycy typu 2" - zauważa współautor pracy Tianyi Huang. "To kolejne bardzo interesujące odkrycie sugerujące, że bardziej spersonalizowane planowanie pracy może być korzystne" - dodaje.
Konieczne będą kolejne badania w celu ustalenia, czy wykryte wzorce są spójne w różnych populacjach. Wyniki badania wskazują na powiązania, ale nie mogą określić związku przyczynowego - możliwe, że na chronotyp danej osoby, skłonność do niezdrowych nawyków i ryzyko cukrzycy mogą wpływać inne czynniki.
Naukowcy planują zbadać genetyczne determinanty chronotypu i jego związek z chorobami układu krążenia, a także cukrzycą, w większych, bardziej zróżnicowanych populacjach.
"Jeśli uda nam się ustalić związek przyczynowy między chronotypem a cukrzycą lub innymi chorobami, lekarze będą mogli lepiej dostosować strategie profilaktyczne dla swoich pacjentów" - mówi Kianersi.
CZYTAJ TAKŻE:
Znowu nie mogłeś zasnąć? Być może zrobiłeś coś z tej listy
Jak długo można nie spać? Przypadek Randy’ego Gardnera
Nie rób tego tuż po przebudzeniu! Wysysa energię, rujnuje dzień i niszy zdrowie
