Sygnały, które mogą świadczyć o niedoborze magnezu. Odczujesz nie tylko w mięśniach

Magnez nazywany jest "pierwiastkiem życia" i nic w tym dziwnego. W dużej ilości można znaleźć go w kościach, gdzie wraz z wapniem i fosforem odpowiada za właściwą mineralizację kości, chroniąc przed osteoporozą. Poza tym pierwiastek reguluje skurcze serca, zmniejsza kurczliwość naczyń krwionośnych, co redukuje ryzyko wystąpienia nadciśnienia, a także zmniejsza ryzyko powstawania zakrzepów.

Magnez wspomaga także działanie układu nerwowego. Poprawia koncentrację i pamięć, reguluje rytm dobowy snu i czuwania, a także:

• poprawia trawienie;
• umożliwia właściwą pracę tarczycy poprzez aktywację produkowanych przez nią hormonów i obniżanie podwyższonego stężenia TSH;
• łagodzi objawy u osób z astmą i nawrotową kamicą nerkową;
• reguluje metabolizm i dostarczanie insuliny do komórek;
• zwiększa płodność, zapobiega poronieniom i stymuluje ruch plemników;
• wycisza stany zapalne.

Żeby przekonać się o tym, czy niedobór magnezu dotyczy także ciebie, wystarczy udać się na pobranie krwi do najbliższego laboratorium i poprosić o zbadanie jego stężenia. Otrzymany wynik powinien być interpretowany przez lekarza. W zależności od laboratorium normy mogą się różnić, poza tym wynik nie powinien być analizowany w oderwaniu od innych parametrów, dlatego, zanim zaczniesz panikować, lepiej odwiedź specjalistę. Najogólniej ujmując, norma pierwiastka dla osoby dorosłej powinna wynosić od ok. 0,6 do 1,1 mmol/l, czyli mniej więcej od 1,60 do 2,60 mg/dl. Jeśli na wyniku otrzymanym z laboratorium zobaczysz oznaczenie "L" lub strzałkę w dół, znaczy to, że najprawdopodobniej w twoim organizmie jest za mało magnezu, a jeśli zobaczysz "H" lub strzałkę w górę, jest go za dużo.

Do obniżenia stężenia magnezu w organizmie najłatwiej doprowadzić, nie dostarczając go wraz z pokarmem. Za produkty bogate w ten pierwiastek uchodzą: banany, kasza gryczana, płatki owsiane, szpinak, fasola, nabiał, ryby i orzechy. Wyeliminowanie ich z diety co prawda grozi niedoborami, ale nie będą one tak ewidentne jak u pacjentów, u których występują pewne predyspozycje, z których najważniejsze to: zaburzenia wchłaniania, niedożywienie i uzależnienie od alkoholu. W zagrożonej grupie znajdują się także osoby: chorujące na kłębuszkowe zapalenie nerek, nadczynność przytarczyc, przewlekłe zapalenie trzustki lub poddające się regularnym dializom. Magnez może być tracony przez przewód pokarmowy i wraz z moczem, dlatego stosowanie antybiotyków lub leków moczopędnych sprzyja jego wypłukiwaniu z organizmu.

Niedobór magnezu może wywołać całe spektrum komplikacji, z których pewne są jedynie uciążliwe, zaś inne mogą stanowić zagrożenie dla życia. Oczywiście sytuacje skrajne, takie jak depresja oddechowa i zatrzymanie krążenia, są rzadkie. O wiele częściej przydarzają się łagodne powikłania. Najbardziej charakterystyczne z nich to: drżenie, zaburzona koordynacja ruchów (ataksja), niedociśnienie, osłabienie odruchów ścięgnistych, np. kolanowego, i siły mięśniowej, wypadanie włosów, łamliwość paznokci, zaparcia i zmniejszenie ilości wydalanego moczu.

Warto mieć na uwadze, że niedobór magnezu może pociągać za sobą również inne oporne na suplementację nieprawidłowości elektrolitowe, a zwłaszcza hipokaliemię (niedobór potasu) i hipokalcemię (niedobór wapnia), dlatego nie powinno ignorować się nawet mało specyficznych objawów.

W warunkach szpitalnych niedobór magnezu, którego następstwem są ciężkie, zagrażające życiu objawy, wymaga podania siarczanu magnezu, kontroli diurezy i oddechu. Postępowanie w domu rzecz jasna nie jest tak radykalne. Osoby dotknięte problemem łagodnych niedoborów powinny znacząco ograniczyć ilość spożywanej kawy i herbaty. Warto by ich miejsce zajęły wielowarzywne i wieloowocowe koktajle, złożone z moreli, bananów i daktyli. Potrawy można urozmaicić, dodając do nich orzechy, rośliny strączkowe, pestki dyni lub nasiona słonecznika. Miłośnicy deserów mogą odetchnąć z ulgą: duże ilości pierwiastka znajdują się w gorzkiej czekoladzie i kakao, dlatego wszelkie wariacje kulinarne zawierające te produkty w swoim składzie są jak najbardziej pożądane. 

Suplementacja magnezu nie jest wskazana rutynowo. Powinny rozważyć ją: kobiety w ciąży i w okresie laktacji, chorujący na nowotwory oraz sportowcy.

Poza sytuacjami nagłymi, które budzą twój niepokój, opinii specjalisty warto zasięgnąć także w przypadku przewlekłych problemów. Jeśli pomimo zachowania wszelkich zasad zdrowego żywienia nie udaje ci się podwyższyć stężenia magnezu, może to oznaczać, że konieczna jest diagnostyka w kierunku różnych chorób, np. tych powodujących zaburzenia wchłaniania z przewodu pokarmowego. Kolejnym argumentem przemawiającym za tym, by wybrać się do lekarza, jest rozstrzygnięcie, jaki preparat z magnezem wybrać. Pomimo gorących zapewnień producenta warto dokonać starannej weryfikacji. Poszczególne suplementy różnią się między sobą dostępnością (dobrze przyswajalne są te zawierające chelaty magnezu) i zawartością innych składników.

Źródła: 

F. Kokot, E. Franek, Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej, PZWL, Warszawa 2013.

Medycyna ratunkowa w pytaniach i odpowiedziach, red. V.J. Markovchick, P.T. Pons, K.M. Bakes, red. wyd. pol. J.R. Ładny, M. Wojewódzka-Żelezniakowicz, tłum. M. Pustkowski, Medipage, Warszawa 2016.

Interna Szczeklika 2023, red. P. Gajewski, Medycyna Praktyczna, Kraków 2023.

CZYTAJ TAKŻE: 

Nieoczywiste objawy niedoboru kolagenu. Poznasz po skórze, włosach i stawach

Najlepsza pora na "łapanie" witaminy D. Wiadomo, co z suplementacją

Po tym poznasz, że jesz za dużo soli. Zmiany w wyglądzie i wynikach