Kłopoty z pamięcią i uciekanie serca do gardła. Jak jeszcze objawia się arytmia?
Arytmie są dość częstym problemem, z którym pacjenci zgłaszają się do lekarza. Na najczęstszy rodzaj arytmii, czyli migotanie przedsionków choruje ok. 1-2 proc. ogólnej populacji Polski. Może się to wydawać niewiele w porównaniu z innymi chorobami sercowo-naczyniowymi, jednak jest to ok. 700 tys. pacjentów w skali kraju, wymagających opieki medycznej. Jakie są objawy arytmii i po czym można ją rozpoznać? Wyjaśniamy.
Niektóre arytmie mogą być przyczyną uczucia, że serce bije nierówno lub nieregularnie. Pacjenci niekiedy skarżą się na wrażenie przerw w biciu serca lub obecności dodatkowych jego uderzeń. Takie wrażenia mogą wystąpić w przebiegu wielu arytmii, m.in. przy obecności dodatkowych pobudzeń nadkomorowych i komorowych. Mają one zazwyczaj łagodny charakter, a objawy mijają po usunięciu czynnika wyzwalającego. Mogą być nim alkohol, kofeina, inne używki, duży stres i emocje, a niekiedy również zaburzenia elektrolitowe czy choroby tarczycy.
Kołatanie serca jest jednym z najbardziej klasycznych objawów arytmii przebiegających z przyspieszonym rytmem pracy serca. Zalicza się do nich m.in. częstoskurcze nadkomorowe, komorowe, zespoły preekscytacji, trzepotanie czy migotanie przedsionków. Kołatanie serca to objaw bardzo subiektywny, który różnie jest opisywany przez pacjentów. Niektórzy odczuwają je jako uczucie szybkiego i mocnego bicia serca, a czasem jako pulsowanie w klatce piersiowej.
Sposób leczenia kołatania serca zależy w dużej mierze od jego przyczyny. Choć możliwe jest zwolnienie rytmu serca przy pomocy np. beta-blokerów, to podstawą jest zdiagnozowanie i leczenie przyczyny.
Niektórzy pacjenci doświadczający arytmii opisują również uczucie "uciekania" serca do gardła lub żołądka. Pojawia się ono zazwyczaj w przebiegu arytmii komorowych, np. częstoskurczu komorowego, licznych pobudzeń komorowych lub bigeminii komorowych. Czasem ciężko odróżnić je od kołatania serca, pacjenci mogą mieć również trudności z opisaniem tego, co aktualnie odczuwają.
Duszność może być jednym z objawów arytmii. Pacjenci opisują ją jako niemożność złapania pełnego oddechu bądź wypełnienia płuc powietrzem. Może być też odczuwana jako ucisk bądź ciężar na klatce piersiowej przy próbie oddychania. Duszność jest najczęściej objawem arytmii nadkomorowych, m.in. częstoskurczów nadkomorowych, tachykardii zatokowej, trzepotania bądź migotania przedsionków.
Warto również pamiętać, że może być ona objawem wielu innych chorób, np. infekcji dolnych dróg oddechowych, niewydolności serca, choroby niedokrwiennej serca czy zatorowości płucnej. Przy pojawieniu się tego objawu należy wykonać szeroką diagnostykę, pozwalającą wykluczyć pozostałe możliwe przyczyny duszności.
Omdlenia i zasłabnięcia są dość częstym objawem niektórych rodzajów arytmii. Zazwyczaj omdleniom pochodzenia sercowego (tzw. omdleniom kardiogennym) nie towarzyszą objawy poprzedzające, np. uczucie osłabienia, zawroty głowy czy brak powietrza. Utrata przytomności zwykle jest nagła, może być poprzedzona uczuciem kołatania serca. Omdlenia mogą towarzyszyć wielu typom arytmii, m.in. migotaniu i trzepotaniu przedsionków, częstoskurczowi węzłowemu nawrotnemu, zespołom preekscytacji czy bradykardii.
Jednym z objawów arytmii mogą być również zawroty głowy. Pojawiają się one w przebiegu różnych arytmii, najczęściej tych nadkomorowych (np. migotanie przedsionków, częstoskurcze węzłowe nawrotne).
Pacjenci z zaburzeniami rytmu serca często skarżą się na przewlekłe zmęczenie, łatwą męczliwość i zmniejszenie tolerancji wysiłku fizycznego. Objaw ten zazwyczaj występuje częściej u pacjentów z nadkomorowymi zaburzeniami rytmu (np. migotaniem przedsionków), natomiast pojawia się również w przebiegu bradykardii, dysfunkcji węzła zatokowego czy bloków serca.
Zaburzenia pamięci i problemy z koncentracją u osób starszych nie zawsze wynikają z rozwijającej się depresji. Nierzadko tego typu zaburzenia poznawcze są konsekwencją niezdiagnozowanych i nieleczonych zaburzeń rytmu serca. Zazwyczaj występują w przebiegu arytmii z zmniejszonym rytmem pracy serca (np. w dysfunkcji węzła zatokowego czy w blokach przewodzenia). Mogą się jednak pojawić również u pacjentów z nadkomorowymi arytmiami. Prawdopodobieństwo kardiologicznego podłoża zaburzeń poznawczych wzrasta, jeżeli towarzyszą im również inne objawy, np. kołatanie serca czy duszność.
W przebiegu niektórych arytmii mogą pojawiać się również różnego rodzaju zaburzenia widzenia. Pacjenci mogą skarżyć się na obecność mroczków przed oczami czy pogorszenie ostrości wzroku. Objawy te najczęściej występują w arytmiach z wolnym rytmem pracy serca, np. w przebiegu dysfunkcji węzła zatokowego bądź bloków serca. Zaburzenia widzenia mogą poprzedzać utratę przytomności czy napad drgawek w przebiegu arytmii.
Źródła:
A. Szczeklik, P. Gajewski. Interna Szczeklika 2023.
Heart arrhythmia - Symptoms and causes. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heart-arrhythmia/symptoms-causes/syc-20350668, 2023 r., [dostęp 14.01.2024 r.]
CZYTAJ TAKŻE:
D-dimery - badaj, by przechytrzyć zakrzepicę
Sygnały od ciała, że serce traci wydolność. Przybywa chorych po trzydziestce
Powinny na stałe zagościć na talerzu nadciśnieniowców. Pięć skutecznych produktów
