Choroba Parkinsona to nie tylko drżące ręce. Te objawy pojawiają się nawet kilka lat wcześniej

Pacjenci z chorobą Parkinsona często doświadczają problemów ze snem. Trzeba tu wymienić nie tylko trudności w zasypianiu i budzenie się niewyspanym, ale także częste przebudzenia w nocy. Mogą one wynikać m.in. z częstego wstawania do toalety czy też doświadczanych dolegliwości bólowych związanych np. z kurczami mięśni. Ponadto pacjenci z chorobą Parkinsona mogą skarżyć się na zespół niespokojnych nóg, który dodatkowo utrudnia zasypianie. Jakość snu mogą upośledzać również problemy z oddychaniem w nocy i parasomnia, znana szerzej jako lunatykowanie.

Mikrografia jest dość mało znanym, jednak częstym objawem choroby Parkinsona. Szacuje się, że występuje u nawet 75 proc. pacjentów. Mikrografia polega na pisaniu drobnymi literami, które mogą mieć zygzakowaty, "poszarpany" wygląd. Jest to związane m.in. z nasiloną sztywnością mięśni i problemami z poruszaniem. Objaw ten najczęściej ulega poprawie przy odpowiednim leczeniu choroby Parkinsona, natomiast może się nasilać przy zbyt małych dawkach leków.

Według statystyk nawet więcej niż 90 proc. pacjentów z chorobą Parkinsona może doświadczać osłabienia lub całkowitego braku węchu. Co ciekawe, objaw ten czasem nawet na kilka lat poprzedza pojawienie się typowych dla tej choroby zaburzeń motorycznych (np. sztywności mięśni czy spowolnienia ruchowego). Nasilenie utraty węchu nie jest proporcjonalne do stopnia zaawansowania choroby. Czasem dopiero co zdiagnozowani pacjenci wykazują całkowity brak węchu, a czasami nawet po wielu latach zmysł ten nadal funkcjonuje.

Do niedawna nie przywiązywano większej wagi do pojawiających się w przebiegu choroby Parkinsona zaburzeń głosu. Obecnie jednak wiadomo, że jest to niezwykle ważny objaw, który może na długo (nawet kilka lat) poprzedzać pojawienie się typowych symptomów ruchowych. U pacjentów z chorobą Parkinsona mogą pojawić się zaburzenia w funkcjonowaniu strun głosowych, m.in. ich niedomykalność z powodu sztywności mięśni krtani. W zaawansowanych stadiach choroby dochodzi również do atrofii tych mięśni. Może to być przyczyną zmiany barwy głosu bądź jego ściszenia.

Napady wejrzeniowe mogą być jednym z objawów choroby Parkinsona. W ich trakcie pacjent, siedząc nieruchomo, wpatruje się w jeden punkt. Taki napad może trwać nawet do kilku godzin. Jest on spowodowany dystonią, czyli bolesnymi skurczami mięśni, które mogą unieruchamiać pacjenta na długi czas. Napady wejrzeniowe można przerwać, podając dodatkowe dawki lewodopy, a jeśli nie są one skuteczne, stosuje się m.in. benzodiazepiny czy silnie działające leki rozluźniające mięśnie.

Problemy poznawcze zazwyczaj kojarzą się z chorobą Alzheimera. Mogą się jednak pojawić również u osób z chorobą Parkinsona. Pacjenci skarżą się na problemy z koncentracją, także na zadaniach, które wcześniej nie sprawiały im trudności. Czasem pojawiają się również zaburzenia pamięci krótkotrwałej, problemy z planowaniem i wykonywaniem zadań czy zapominanie nazw przedmiotów.

Zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego są dość częstym problemem u pacjentów z chorobą Parkinsona. Mogą pojawiać się u nawet połowy chorych. 

Do najczęstszych problemów zalicza się:

• zaburzenia połykania,
• problemy z żuciem i gryzieniem,
• ból podczas połykania,
• wzdęcia,
• SIBO, czyli nadmierny rozrost flory jelitowej,
• zaparcia,
• problemy z oddawaniem stolca,
• nietrzymanie stolca.

Hipotensja ortostatyczna to stan, w którym dochodzi do spadku ciśnienia tętniczego podczas pionizacji. Może to wywoływać zawroty głowy, osłabienie oraz omdlenia i upadki, szczególnie groźne u osób starszych. Wśród przyczyn hipotensji ortostatycznej wymienia się również chorobę Parkinsona. Jest to głównie spowodowane niedostatecznym unerwieniem noradrenergicznym serca i naczyń krwionośnych. W leczeniu stosuje się zarówno zmiany w stylu życia (np. zwiększenie picia wody do minimum 2,5 l na dzień) i soli (6-10 g dziennie) oraz odpowiednie leczenie farmakologiczne.

Osoby z chorobą Parkinsona często zmagają się z depresją. Szacuje się, że aż 50 proc. pacjentów doświadcza obniżonego nastroju i innych objawów depresyjnych. Do tej pory nie jest do końca jasne, dlaczego u tak wielu pacjentów współistnieje również depresja. Podejrzewa się, że przyczyną mogą być zmiany biochemiczne w mózgu, w tym zmniejszona ilość dopaminy, noradrenaliny i serotoniny. Neuroprzekaźniki te wpływają na regulację nastroju. Ogromnym ciężarem psychicznym jest również sama choroba i jej objawy, które mogą być trudne do zniesienia dla pacjenta.

Źródła:

Stefani A., Högl B., Sleep in Parkinson’s disease, "Neuropsychopharmacology" t. 45 nr 1 (2019), DOI: https://doi.org/10.1038/s41386-019-0448-y, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6879568/.

Antje Haehner, Hummel T., Reichmann H., A Clinical Approach Towards Smell Loss in Parkinson’s Disease, "Journal of Parkinson’s disease" t. 4 nr 2 (2014), DOI: https://doi.org/10.3233/jpd-130278, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24322062/.

Cognitive Impairment | American Parkinson Disease Assoc. [na:] "American Parkinson Disease Association", https://www.apdaparkinson.org/what-is-parkinsons/symptoms/cognitive-changes/, 5 lutego 2021 r., dostęp 31 października 2023 r.

Fanciulli A., Leys F., Cristian Falup‐Pecurariu, i in., Management of Orthostatic Hypotension in Parkinson’s Disease, "Journal of Parkinson’s disease" t. 10 nr s1 (2020), DOI: https://doi.org/10.3233/jpd-202036, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32716319/.

CZYTAJ TAKŻE: 

Drżenie rąk jako objaw choroby. To nie musi być parkinson

Alzheimera na początku można pomylić z depresją. Kto jest szczególnie narażony?

Pierwsze objawy SM są dyskretne. Aktorkę choroba skazuje na wózek inwalidzki