Prowadzi do dysfunkcji mózgu. Mylenie słów, ludzi i miejsc to objaw encefalopatii
Encefalopatia to wspólne określenie na choroby, które wywołują zmiany w strukturze bądź funkcjonowaniu mózgu. Jej przyczyn może być wiele, począwszy od przyjmowanych leków po choroby neurodegeneracyjne i infekcje. Objawy mogą być zbliżone do tych obserwowanych w demencji. W jaki sposób przebiega diagnostyka i leczenie encefalopatii? Wyjaśniamy.
Jako że encefalopatia nie jest sama w sobie jednostką chorobową, a raczej wspólną nazwą na wiele różnych schorzeń prowadzących do dysfunkcji mózgu, jej przyczyn jest bardzo wiele. Mogą ją wywoływać urazy, toksyny, niewydolność wątroby i wiele innych chorób.
Encefalopatia nadciśnieniowa jest zaburzeniem czynności mózgu spowodowanym nadciśnieniem tętniczym, znacznie przekraczającym dopuszczalne wartości. Do zaburzeń funkcji mózgu dochodzi zazwyczaj dopiero wtedy, gdy ciśnienie krwi przekracza wartości 220/120 mmHg. Jest to stan zagrożenia życia, który nieodpowiednio lub zbyt późno leczony może prowadzić do udaru krwotocznego, niewydolności nerek czy zawału serca.
Encefalopatię mogą wywoływać również niektóre leki i toksyny. Zalicza się tutaj m.in.:
- zatrucie metalami ciężkimi, np. manganem, ołowiem;
- zatrucie tlenkiem węgla;
- niektóre leki przeciwpsychotyczne;
- niektóre leki stosowane w chemioterapii nowotworów złośliwych, np. fludarabina, ifosfamid, bewacyzumab.
Istnieje także wiele patogenów, które mogą wywoływać objawy uszkodzenia mózgu. Zalicza się tutaj m.in. infekcję HIV, salmonellozę czy boreliozę. Ponadto encefalopatia może być również jedną z konsekwencji sepsy wywołanej różnorodnymi bakteriami.
Wyjątkową i niezwykle rzadką postacią infekcyjnej encefalopatii jest choroba Creutzfelda-Jakoba, zwana również pod nazwą choroby szalonych krów. Jest to choroba wywoływana przez priony - białka zdolne do przenoszenia się między organizmami. Choroba ta obecnie jest nieuleczalna, a ok. 70 proc. pacjentów umiera w ciągu roku od postawienia rozpoznania.
Wyróżnia się również wiele innych rodzajów encefalopatii ze względu na ich przyczynę. Należą do nich m.in.:
- encefalopatia Wernickego, spowodowana niedoborem wit. B1 - tiaminy;
- encefalopatia moczanowa, u pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek, spowodowana nadmiarem mocznika w organizmie;
- przewlekła encefalopatia pourazowa, wywołana wielokrotnymi, powtarzanymi urazami w okolice głowy, np. u zawodowych bokserów;
- encefalopatia noworodkowa, której przyczyną mogą być komplikacje okołoporodowe;
- encefalopatia związana z nieleczoną celiakią;
- encefalopatia związana z chorobą Hashimoto.
Czytaj także: Masz te objawy w nocy i rano? Uwaga, to może być neurohashimoto
Wśród objawów encefalopatii do najbardziej niepokojących i zazwyczaj najszybciej rozpoznawanych przez najbliższych zalicza się zmianę zachowania oraz majaczenie. Pacjenci wykazują:
- zaburzenia poznawcze,
- zaburzenia orientacji co do własnej osoby i otoczenia,
- problemy z koncentracją, pamięcią, mówieniem i myśleniem.
W zależności od przyczyny encefalopatii mogą się dodatkowo pojawić m.in. bóle głowy, napady padaczkowe, sztywność mięśni, problemy z utrzymaniem równowagi oraz z oddychaniem. Odległym skutkiem wielu chorób będących przyczyną encefalopatii jest również demencja, czyli trwała utrata funkcji poznawczych.
W trakcie diagnostyki encefalopatii najważniejsze jest wykrycie przyczyny objawów zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu. W jej przebiegu wykonuje się liczne badania laboratoryjne, m.in. morfologię krwi, poziom OB, CRP, kreatyniny, mocznika czy poziom enzymów wątrobowych. Pobiera się również płyn mózgowo-rdzeniowy, w którym oznacza się poziom glukozy, białka, białych krwinek, a w razie potrzeby także wiele innych parametrów przydatnych w diagnostyce.
Ważną rolę w diagnozowaniu encefalopatii pełnią również badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Pozwalają one uwidocznić zmiany w mózgu charakterystyczne dla danej jednostki chorobowej. Wykonuje się również badanie elektroencefalograficzne (EEG), aby zobrazować czynność elektryczną mózgu, co jest pomocne w dobieraniu leczenia przy współistniejących napadach padaczkowych.
Jeśli pacjent wykazuje zmiany zachowania lub deficyty funkcji poznawczych przeprowadza się również badania neuropsychiatryczne, oceniające głębokość i nasilenie tych objawów.
Sposób terapii encefalopatii zależy w dużej mierze od jej przyczyny. Ponadto możliwe jest wdrożenie leczenia objawowego, skierowanego na złagodzenie uciążliwych dolegliwości. Przy współwystępowaniu napadów padaczkowych podaje się leki przeciwpadaczkowe, które zmniejszają częstotliwość ataków lub całkowicie je niwelują. Niektóre leki, np. donepezil, mogą wesprzeć zdolności poznawcze pacjentów. Przy sztywności mięśni stosuje się leki zmniejszające ich napięcie.
CZYTAJ TAKŻE:
Psychobiotyki. Co jeść i pić, aby dłużej utrzymać dobrą kondycję mózgu
Borelioza i neuroborelioza. Te objawy mogą o niej świadczyć
Młodzi z chorobą Alzheimera - czy to możliwe?