Tymianek nie tylko na kaszel. Stosuj też w problemach z wątrobą i jelitami

Tymianek, inaczej macierzanka zwyczajna, to roślina z rodziny jasnotowatych. Naturalnie występuje głównie w krajach śródziemnomorskich - przede wszystkim w Hiszpanii, Francji i we Włoszech. Tymianek lubi suche i skaliste miejsca oraz wapienne podłoże. W wielu krajach, w tym w Polsce, roślina ta jest bardzo chętnie uprawiana w przydomowych ogródkach i na balkonach. 

Po czym poznamy tymianek? Roślina zwykle osiąga maksymalnie 30-40 cm wysokości. Ma drobne liście oraz charakterystyczne, fioletowe kwiaty. W ziołolecznictwie wykorzystuje się ziele tymianku. To niezdrewniała łodyga z liśćmi i rozkwitającymi kwiatami. Zaleca się, aby ziele ścinane było na przełomie kwietnia i maja.

Właściwości lecznicze tymianku znane są od wieków. Roślina z powodzeniem wykorzystywana była m.in. w starożytnej Grecji (na problemy z układem moczowym), w starożytnym Rzymie (do kąpieli zdrowotnych) oraz w starożytnym Egipcie (do balsamowania zwłok). Co właściwie zawiera tymianek, że jego zastosowanie było i jest tak szerokie?

Tymianek to prawdziwa bomba witaminowa. Znajdziemy w nim przede wszystkim witaminę A, witaminy z grupy B, witaminę C oraz kwas foliowy, magnez, wapń, potas, żelazo, fosfor i cynk. 

W składzie tymianku znajduje się nawet 5 proc. olejku eterycznego. Ten z kolei bogaty jest w tak cenne składniki jak m.in. kwasy fenolowe, triterpeny, garbniki, flawonoidy, a także tymol, karwakrol, borneol, p-cymen oraz linalol.

Wiele osób nie ma pojęcia o leczniczych właściwościach tymianku i traktuje go jedynie jako aromatyczny dodatek do dań. To powoduje, że nie wykorzystuje się wszystkich możliwości, jakie daje nam ta roślina. Tymianek działa m.in. żółciopędnie, przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie oraz moczopędnie.

Główne zastosowania tymianku to:

• uporczywy kaszel (zarówno suchy, jak i mokry),
• infekcje gardła i jamy ustnej,
• nieżyt żołądka,
• podrażnienie jelit,
• problemy z wątrobą,
• biegunka,
• wymioty,
• problemy trawienne,
• ból brzucha,
• zatrucia pokarmowe,
• bóle reumatyczne,
• nerwobóle,
• stany zapalne skóry,
• stany zapalne pochwy,
• wysokie ciśnienie tętnicze,
• anemia,
• brak apetytu,
• ból zatok,
• niska odporność.

Ze względu na drogocenny skład tymianek znalazł zastosowanie także w kosmetyce, przede wszystkim w pielęgnacji cery problematycznej. Tymianek łagodzi trądzik, a także minimalizuje błyszczenie się skóry. Zioło powinno zainteresować również osoby mające problem z łupieżem oraz przetłuszczającymi się włosami. 

Tymianek jest składnikiem wielu popularnych kosmetyków, jednak można go stosować także bez żadnych "dodatków". W przypadku pielęgnacji doskonale sprawdzą się zwłaszcza płukanki i płyn do przemywania skóry z tymiankiem.

Jak zacząć wykorzystywać właściwości tymianku? Pierwszym krokiem powinno być włączenie rośliny do codziennego jadłospisu. Tymianek sprawdzi się zwłaszcza jako dodatek do mięs, sałatek, zup oraz aromatycznych marynat. W przypadku konieczności pieczenia należy pamiętać o tym, aby dodać tymianek na samym końcu, gdy potrawa będzie prawie gotowa. Dzięki temu uda się zachować jego najważniejsze właściwości. 

W ziołolecznictwie wykorzystuje się głównie olej tymiankowy, płukankę z tymianku, nalewkę z tymianku oraz napar z tymianku.

Przygotowanie domowego oleju z tymiankiem jest niezwykle proste. 

Garść liści należy dokładnie rozgnieść w moździerzu. Warto pamiętać o tym kroku, ponieważ pozwala to na wydobycie z tymianku najlepszego aromatu. Kolejnym etapem jest zalanie zioła wybranym olejem. Tutaj dobrze sprawdzą się przede wszystkim gatunki o neutralnym smaku, np. olej lniany lub słonecznikowy. Tak przygotowany olej powinien zostać odstawiony w suche i ciemne miejsce na co najmniej 30 dni. Po tym czasie należy dokładnie odcedzić olej i usunąć z niego tymianek. Tak przygotowana mikstura jest gotowa do spożycia.

Jak przygotować napar i płukankę z tymianku? Łyżkę świeżego lub suszonego tymianku należy zalać 200 ml wrzątku i parzyć przez ok. 10-15 minut. Po tym czasie napar jest gotowy do wypicia. Po ostudzeniu można stosować go jako płukankę (np. do włosów czy jamy ustnej) oraz płyn do przemywania skóry.

Przygotowanie nalewki jest podobne do domowej produkcji oleju tymiankowego. Należy rozpocząć od dokładnego rozgniecenia tymianku w moździerzu. Kolejnym krokiem jest zalanie zioła wódką. Tak przygotowaną miksturę należy odstawić w ciemne miejsce na co najmniej 30 dni. Po tym czasie należy dokładnie odcedzić nalewkę i usunąć z niej tymianek. Gotowa nalewka z tymianku sprawdzi się zwłaszcza w przypadku kaszlu oraz objawów przeziębienia. Należy pamiętać jednak, że jest to produkt przeznaczony wyłącznie dla osób dorosłych.

Tymianku nie powinny stosować ciężarne, karmiące oraz dzieci poniżej 12. roku życia. Zioło niewskazane jest także dla pacjentów z epilepsją. Dużą ostrożność powinny zachować także osoby chore przewlekle oraz przyjmujące na co dzień leki (nawet wydawane bez recepty). W tym ostatnim wypadku, aby uniknąć interakcji lub pogorszenia stanu zdrowia, przed terapią tymiankiem należy skonsultować się z lekarzem.

CZYTAJ TAKŻE: 

Okłady z pietruszki i herbata do picia. Tak pozbędziesz się uporczywych obrzęków

Fitoterapia, czyli ziołolecznictwo. Które zioła warto mieć w apteczce? 

Jak pielęgnować zioła doniczkowe kupione w sklepie?