Przetoki okołoodbytnicze. Tunele łączące odbytnicę ze skórą
Przetoka okołoodbytnicza to bardzo uciążliwa dolegliwość, która często utrudnia codzienne funkcjonowanie. W jej przebiegu dochodzi do wytworzenia się dodatkowego kanału między odbytnicą a powierzchnią skóry. Jakie są przyczyny powstawania przetoki okołoodbytniczej? W jaki sposób się objawia i jak można ją leczyć? Wyjaśniamy.
Przetoki w organizmie człowieka można wyobrazić sobie jako patologiczne tunele, które tworzą się między narządami mającymi światło (np. jelitem) a skórą, bądź też innymi narządami (np. pęcherzem moczowym lub pochwą). Przetoka okołoodbytnicza jest właśnie takim tunelem, który łączy kanał odbytu najczęściej ze skórą. Zwykle towarzyszy temu duży dyskomfort i ból, co szybko skłania chorego do wizyty u lekarza. Dobrą wiadomością jest fakt, że odpowiednio wcześnie rozpoznane i leczone przetoki w okolicy odbytu zwykle nie są zagrożeniem dla życia. Trzeba jednak pamiętać, że gdy są one zbyt długo ignorowane bądź też gdy często nawracają, mogą być wrotami dla poważnej uogólnionej infekcji, w tym sepsy i wstrząsu septycznego.
CZYTAJ WIĘCEJ: 6 objawów mogących świadczyć o raku odbytnicy
Przetoki okołoodbytnicze najczęściej powstają jako powikłanie nieleczonego lub trudno gojącego się ropnia, który rozwija się na skutek zapalenia i zablokowania ujścia gruczołów znajdujących się w okolicy odbytu. Na rozwój przetoki bardzo mocno narażeni są więc pacjenci z chorobą Crohna, u których liczne ropnie przewodu pokarmowego to częsty problem. Mogą się pojawić także jako powikłanie zapalenia wyrostka robaczkowego, uchyłków zlokalizowanych w odbytnicy, radioterapii, gruźlicy pozapłucnej czy też infekcji przenoszonych drogą płciową.
Pacjenci z przetoką okołoodbytniczą w pierwszej kolejności zgłaszają ból w okolicy odbytu, który może mieć różne nasilenie w zależności od zaawansowania stanu zapalnego i ilości przetok. W okolicy odbytu często widoczne jest ujście przetoki, czyli jej zewnętrzny otwór. Skóra otaczająca ujście jest zwykle obrzęknięta i zaczerwieniona. Dodatkowo z wnętrza kanału przetoki może wypływać ropna lub krwista wydzielina, która często ma także bardzo przykry zapach. Pacjenci skarżą się również na intensywny świąd w okolicy odbytu. Mimo że większość przetok wywołuje objawy, to czasem jednak mogą nie dawać zupełnie o sobie znać i są wykrywane przypadkowo np. w trakcie przygotowania do badania per rectum lub kolonoskopii.
Diagnostyka wielu chorób jest bardzo skomplikowana i nierzadko wymaga wykonania licznych badań. W przypadku przetoki okołoodbytniczej jest zupełnie odwrotnie - dzięki charakterystycznym objawom i zmianom widocznym gołym okiem lekarz zwykle jest w stanie ją wykryć już w trakcie wizyty w gabinecie. Gdy istnieją wątpliwości co do przyczyny dolegliwości, można oczywiście poszerzyć diagnostykę o USG przezodbytnicze lub rezonans magnetyczny miednicy mniejszej. Wykonuje się także fistulografię i fistuloskopię, z pomocą których można ocenić długość i miejsce ujścia kanału przetoki. Jest to niezwykle przydatne do zaplanowania i dobrania odpowiedniej metody leczenia.
Leczenie przetoki okołoodbytniczej jest tylko i wyłącznie operacyjne. Zabieg przeprowadza się najczęściej w znieczuleniu "od pasa w dół". Istnieją różne metody zaopatrywania przetok, które dobiera się w zależności od lokalizacji i tego, czy kanał przetoki przechodzi przez zwieracz odbytu. Jedną z opcji jest przecięcie kanału i pozostawienie przetoki do samoistnego zagojenia. Inną, również szeroko wykorzystywaną metodą jest założenie setonu, czyli cienkiej tasiemki, która pozwala na oczyszczenie i wygojenie się przetoki. Wymaga to jednak więcej czasu i cierpliwości - tasiemkę tą zdejmuje się dopiero po kilku tygodniach po upewnieniu się, że wszystko dobrze się zagoiło. Ponadto możliwe jest także wypełnienie i zamknięcie kanału przetoki specjalnym klejem tkankowym.
Gojenie się przetoki to proces długotrwały, który zwykle trwa jeszcze przez kilka tygodni po opuszczeniu szpitala. Po operacji trzeba dokładnie dbać o czystość w okolicy odbytu według zaleceń lekarza i stawiać się na wyznaczone przez niego kontrole. Niestety przetoki okołoodbytnicze mają to do siebie, że nawet mimo odpowiedniego leczenia i gojenia, mogą nawracać. W takiej sytuacji może być konieczne przeprowadzenie ponownej operacji.
CZYTAJ TAKŻE:
