Co przyśpiesza wystąpienie menopauzy, a co opóźnia? Naukowcy wyliczają
Menopauza, zwana również klimakterium oraz przekwitaniem, jest naturalnym etapem w życiu każdej kobiety. Pojawia się zwykle między 40. a 58. rokiem życia i charakteryzuje się zmniejszeniem aktywności jajników, utratą płodności oraz szeregiem objawów, które dla wielu przedstawicielek płci żeńskiej mogą być uciążliwe. Proces przejścia z okresu płodnego do momentu, w którym gonady zaczynają tracić swoją funkcję, następuje stopniowo, w dodatku może być uwarunkowany przez wiele czynników. Od czego więc zależy, kiedy rozpocznie się okres przekwitania? Co wpływa na wczesną menopauzę, a co może opóźniać jej wystąpienie? Przyjrzyjmy się bliżej temu tematowi.
Liczne badania naukowe potwierdzają wpływ genetyki i wywiadu rodzinnego na wiek rozpoczęcia menopauzy. Jeśli twoja babcia, mama czy siostra wcześnie weszły w okres przekwitania, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że ty także doświadczysz tego w podobnym wieku. Co więcej, badacze zidentyfikowali geny, które mają związek z intensywnością objawów klimakterium, takich jak uderzenia gorąca czy nocne poty, więc jeśli kobiety w twojej rodzinie odczuwają przykre dolegliwości w trakcie menopauzy, powinnaś być przygotowana na to, że możesz je odziedziczyć.
Czynniki środowiskowe istotnie korelują z wiekiem wystąpienia menopauzy. Wielu ekspertów twierdzi, że wczesna pierwsza miesiączka wiąże się często z wcześniejszym początkiem przekwitania, co zaobserwowano u kobiet w wielu krajach na całym świecie. Uważa się, że posiadanie większej ilości dzieci oraz młody wiek urodzenia pierwszego dziecka wpływają na późniejsze zapoczątkowanie klimakterium. Wspomina się również o wpływie poziomu wykształcenia oraz stanu majątkowego na wystąpienie ostatniej miesiączki. Wiele źródeł podaje, że im kobieta jest bardziej wyedukowana, a jej sytuacja finansowa jest korzystniejsza, tym przekwitanie zachodzi później.
Ponadto na wiek osiągnięcia menopauzy wpływa rasa i pochodzenie. Według dostępnych badań najpóźniej przechodzą ją kobiety w Japonii, a najwcześniej rasy latynoskiej. Japonia wyróżnia się na tle krajów azjatyckich, gdyż w innych państwach na tym kontynencie wejście w okres klimakterium zazwyczaj zaczyna się wcześniej niż u przedstawicielek rasy białej i kobiet ciemnoskórych.
Mimo że przekwitanie jest naturalną częścią procesu starzenia się kobiety, palenie papierosów jest jednym z czynników, który przyspiesza pojawienie się pierwszych objawów. Według przeprowadzonych badań u ok. 40 proc. palaczek klimakterium rozpoczyna się przed 50. rokiem życia, średnio dwa lata szybciej niż u kobiet niepalących. Naukowcy dowodzą także, że nikotynizm wiąże się ze zwiększoną częstotliwością i nasileniem uderzeń gorąca u pań po menopauzie, a wpływ na wystąpienie tego objawu ma również palenie bierne, czyli ekspozycja na dym papierosowy od innych palących osób.
Ważnym elementem stylu życia, który wpływa na wiek wejścia w okres przekwitania, jest aktywność fizyczna i jej intensywność. Lekki lub umiarkowany oraz regularny wysiłek fizyczny u dorosłych kobiet wiąże się z późniejszą menopauzą i dłuższym okresem rozrodczym. Natomiast bardzo częste ćwiczenia o dużym natężeniu mogą skutkować wczesnym przekwitaniem ze względu na obniżony poziom estrogenów we krwi.
Jednym z czynników, który zmniejsza ryzyko wczesnej menopauzy, jest współżycie, co jest poparte badaniami naukowymi. Stosunek płciowy co najmniej raz w tygodniu redukuje szanse na wystąpienie objawów klimakterium w młodszym wieku nawet o 30 proc.
Związek picia alkoholu i wiek, w którym kobieta wejdzie w stan klimakterium, nie został do końca zbadany, jednak podejrzewa się, że okazjonalne spożywanie napojów alkoholowych opóźnia zmniejszenie aktywności jajników, a co za tym idzie, menopauza pojawia się w późniejszym wieku. Co absolutnie nie oznacza, że alkohol powinien być traktowany jako środek opóźniający ten proces! Nie wolno zapominać o wszystkich jego szkodliwych właściwościach, także tych związanych z układem rozrodczym.
Dieta może w różny sposób oddziaływać na poziomy estradiolu we krwi kobiet i wpływać na czas, kiedy wystąpią pierwsze symptomy przekwitania. Spożywanie warzyw i owoców opóźnia początek menopauzy, ponieważ bogactwo przeciwutleniaczy w nich zawartych przeciwdziała niekorzystnym efektom zdrowotnym wywieranym przez reaktywne formy tlenu, wpływa także korzystnie na liczbę i czynność pęcherzyków jajnikowych. Teoretycznie zatem klimakterium może nadejść później, gdy utrzymujesz dietę zawierającą więcej zdrowych węglowodanów i białka, a także unikasz tzw. tłuszczów trans, gdyż przyspieszają one wejście w stan menopauzy.
Źródła:
Shilpa S., Thakur R., Lifestyle and dietary factors determine age at natural menopause, Journal of mid-life health vol. 5,1 (2014): 3-5. doi:10.4103/0976-7800.127779.
Rumianowski B., Brodowska A., Karakiewcz B., Grochans E., Ryterska K., Laszczyńska M., Czynniki środowiskowe wpływające na wiek wystąpienia naturalnej menopauzy u kobiet, Przegląd Menopauzalny 2012; 5; 412-416.
Ceylan B., Özerdoğan N., Factors affecting age of onset of menopause and determination of quality of life in menopause, Turkish journal of obstetrics and gynecology, 12(1), 43-49, (2015). https://doi.org/10.4274/tjod.79836.
CZYTAJ TAKŻE:
Menopauza wpływa na wygląd. Te zmiany na twarzy są charakterystyczne
Tak rozpoznasz insulinooporność. Objawy zauważysz na wadze i po jedzeniu
