Sposób, w jaki kaszlesz, zdradza, na co chorujesz. Zwróć uwagę na ten szczegół
Kaszel jest jednym z podstawowych mechanizmów obronnych układu oddechowego i chociaż najczęściej kojarzy się z bólem mięśni zaangażowanych w ten odruch i nieprzespanymi nocami, tak naprawdę pomaga pozbyć się z organizmu wydzieliny zawierającej patogeny chorobotwórcze. Mimo, że to jeden z najczęstszych objawów chorobowych, nie wszyscy wiedzą jakie są przyczyny kaszlu, jak odróżnić kaszel suchy od mokrego, a także czym i kiedy należy go leczyć. Poniższy tekst pomoże ci rozwiać wszelkie wątpliwości.
Warto zastanowić się, dlaczego w ogóle kaszlemy. Przede wszystkim przez spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, co stanowi następstwo różnego rodzaju infekcji górnych dróg oddechowych, zwykle o podłożu wirusowym, rzadziej bakteryjnym. Wśród innych przyczyn kaszlu wymienia się: alergię, astmę, obecność ciała obcego w drogach oddechowych, choroby oskrzeli i płuc, niewydolność serca, zatorowość płucną, narażenie na dym papierosowy, refluks żołądkowo-przełykowy, a także płacz i śmiech.
Zdarza się również, że kaszel jest pozostałością po już przebytej infekcji, potwierdzeniem tej tezy są chociażby przykłady pacjentów, którzy przebyli COVID-19 i pomimo ustąpienia innych dolegliwości oraz ujemnego wyniku testu, wciąż borykają się z tym uciążliwym objawem. Dzieje się tak, ponieważ nabłonek wyściełający drogi oddechowe ulega regeneracji, a oskrzela pozostają nadreaktywne.
Kaszel suchy i mokry różnią się między sobą mechanizmem powstawania i dostrzegalnymi objawami. Istnieją między nimi również pewne podobieństwa, do obu rodzajów kaszlu dochodzi na skutek drażnienia receptorów zlokalizowanych na błonie śluzowej dróg oddechowych i aktywacji mięśni krtani, przepony oraz mięśni międzyżebrowych. Gwałtowne zaciągnięcie powietrza powoduje wzrost ciśnienia wewnątrzpłucnego, prowokując jednocześnie jego nagłe wypuszczenie, czemu sprzyja praca mięśni brzucha i otwarta głośnia.
Jednak odmienności pomiędzy typami kaszlu jest zdecydowanie więcej niż podobieństw. Kaszel suchy charakteryzuje się atakami duszącego, trudnego do opanowania napadu kaszlu bez odkrztuszania wydzieliny. To właśnie on bywa dolegliwością utrzymującą się po przebytej infekcji. Natomiast kaszel mokry, nazywany także "produktywnym", cechuje się obecnością gęstej wydzieliny, która może przybierać kolor od przezroczystego do żółtozielonego i mimo, że bywa uciążliwy, ułatwia pozbycie się z dróg oddechowych zalegającej plwociny wraz z zawartymi w niej drobnoustrojami chorobotwórczymi. Często pojawia się jako następstwo kaszlu suchego i przybiera na intensywności w godzinach porannych.
Przyjęło się, że śluz o bezbarwnej treści sugeruje wirusową etiologię infekcji, z kolei jego intensywnie zabarwienie jest typowe dla chorób o podłożu bakteryjnym. Nie jest to wcale regułą i nie powinno być traktowane jako kluczowy filar diagnostyczny.
Kaszel mokry ułatwia pozbycie się zalegającej wydzieliny, dlatego nie powinien być na siłę hamowany. Zaleca się przyjmowanie leków ułatwiających odkrztuszanie (w formie syropu lub tabletek), preparatów mukolitycznych, czyli takich, które powodują rozrzedzenie wydzieliny, a także środków sekretolitycznych, zmieniających skład odkrztuszanej treści i upłynniających ją. Oczywiście nie należy ograniczać się wyłącznie do leczenia samego kaszlu, należy szukać jego przyczyny i leczyć chorobę podstawową, w przeciwnym razie objaw będzie nawracał.
Uporczywe ataki suchego kaszlu powodujące zmęczenie organizmu, wywołane intensywną pracą mięśni międzyżebrowych, można złagodzić stosując dostępne bez recepty leki np.: butamirat, kodeina, dekstrometorfan. Poleca się także przyjmowanie środków: upłynniających wydzielinę, pobudzających enzymy do rozkładu cząsteczek śluzu, zmniejszających lepkość śluzu i jego przyczepność do ścian oskrzeli. Warto sięgnąć również po zioła osłaniające i powlekające śluzówkę dróg oddechowych jak np. prawoślaz lekarski, babka lancetowata czy podbiał lekarski.
Farmakologiczne leczenie kaszlu warto uzupełnić o domowe sposoby. Pierwszą zasadą, o której powinny pamiętać osoby walczące z tym męczącym objawem, jest intensywne nawodnienie, co nie dość, że nawilża śluzówkę gardła, łagodząc tym samym kaszel, to także zwiększa skuteczność stosowanych syropów. Ulgę w kaszlu przynosi również wykonywanie inhalacji z soli fizjologicznej oraz nawilżanie i oczyszczanie powietrza w pokoju, w którym się przebywa. Po inhalacji warto poprosić domowników o oklepanie pleców, ponieważ wspomaga to dodatkowo odkrztuszanie zalegającej wydzieliny. Działanie ochronne na śluzówkę gardła wykazuje miód oraz cebula i sosna, przyjmowane w postaci syropów.
Jeżeli poza kaszlem zaobserwujesz u siebie: krwioplucie, nasilenie się dolegliwości, duszności, nocne poty, problemy z połykaniem lub znaczną utratę masy ciała - nie upieraj się przy leczeniu na własną rękę i jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem.
Jedną z bardziej kontrowersyjnych metod leczenia kaszlu jest stawianie baniek, co być może pamiętasz jeszcze z czasów dzieciństwa. Ta niegdyś całkiem popularna praktyka miała na celu wydostać pewna ilość krwi z drobnych naczyń, pobudzając tym samym układ odpornościowy do produkcji przeciwciał. Co więcej, bańki miały miejscowo uśmierzyć ból dzięki zwiększeniu ukrwienia i rozluźnieniu mięśni. Skoro mają tyle pozytywnych właściwości, dlaczego część środowiska medycznego ostrzega przed nimi? Zwłaszcza dlatego, że istnieje szereg przeciwwskazań do stawiania baniek jak chociażby: ciąża, problemy skórne, zaburzenia krzepnięcia czy choroby układu krążenia. U pacjentów z grupy ryzyka bańki nie tylko nie pomogą, ale i mogą okazać się niebezpieczne.
CZYTAJ TAKŻE:
Syrop z czarnego bzu i jego właściwości lecznicze
