Przewlekłe zaparcia prowadzą do złogów w jelitach
Kamienie kałowe są u ludzi dość rzadkie i najczęściej pojawiają się u osób cierpiących na przewlekłe zaparcia. Potrafią wywoływać bardzo uciążliwe objawy, a nieleczone grożą rozwojem czasami groźnych dla życia powikłań. W jaki sposób powstają kamienie kałowe? Jakie dają objawy i w jaki sposób można się ich pozbyć? Wyjaśniamy!
Kamienie kałowe są zbitymi i twardymi masami kału, które najczęściej lokalizują się w okolicy esicy i odbytnicy. Potrafią osiągać znaczne rozmiary - największe mogą mieć nawet kilkadziesiąt centymetrów średnicy. Nietrudno więc sobie wyobrazić, że aby powstały, potrzeba czasu, dlatego najczęściej pojawiają się u osób cierpiących na przewlekłe zaparcia. Rzadziej rozwija się również u osób, które mają tendencję do wstrzymywania wypróżnień.
Niestety wszystkie choroby, które sprzyjają zaparciom, zwiększają także ryzyko rozwoju kamieni kałowych. Mogą się do nich przyczyniać również niektóre leki oraz codzienne złe nawyki. Z tego względu na rozwój kamieni kałowych najbardziej narażone są osoby:
- stosujące ubogą w błonnik dietę, nie uprawiają sportu;
- leczone przewlekle opioidowymi lekami przeciwbólowymi (morfina, kodeina, oksykodon);
- nadużywające środków przeczyszczających;
- po udarach, z zaburzeniami neurologicznymi;
- chore na zespół jelita drażliwego, celiakię choroby zapalne jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Crohna);
- ze zdiagnozowanymi chorobami reumatycznymi, jak toczeń rumieniowaty układowy;
- z niedoczynnością tarczycy.
Kamienie kałowe mogą dawać bardzo wiele przykrych dolegliwości. Pacjenci najczęściej zgłaszają się po pomoc z powodu przewlekłych, uporczywych zaparć. Kamienie dodatkowo rozpierają ścianę jelita, co często wywołuje silne bóle brzucha. Codzienne oddawanie stolca jest znacznie utrudnione, często bolesne.
Niewiele z nas zdaje sobie również sprawę z tego, że u osób z kamieniami kałowymi mogą pojawiać się biegunki, zwłaszcza jeśli próbują one łagodzić dolegliwości stosując leki przeczyszczające. Można zadać sobie pytanie, jak to jest możliwe? Niestety środki działające przeczyszczająco często nie są skuteczne w usuwaniu kamieni kałowych w końcowym odcinku jelita. Upłynniają one jednak silnie miękki, słabiej uformowany kał obecny na wyższych piętrach przewodu pokarmowego, który potem przy próbie oddania stolca przeciska się przez wciąż obecne w esicy i odbytnicy kamienie, wywołując biegunkę.
Diagnozę kamieni kałowych stawia się najczęściej na podstawie badania pacjenta w trakcie wizyty i dodatkowych badań obrazowych. Jeżeli kamienie są odpowiednio duże, lekarz może je wyczuć już podczas badania brzucha czy w badaniu per rectum (przez odbyt). Bardzo dobrze uwidacznia je również rentgen jamy brzusznej oraz sigmoidoskopia, która jest badaniem endoskopowym podobnym do kolonoskopii, jednak w jej trakcie bada się tylko końcowy odcinek jelita grubego, czyli odbytnicę, esicę i kawałek zstępnicy. Czasami lekarz może również zalecić dodatkowe badania laboratoryjne i obrazowe, na przykład tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.
Leczenie kamieni kałowych często bywa trudne. Początkowo stosuje się silne środki przeczyszczające i lewatywy solą hipertoniczną lub olejem mineralnym, które niestety nie zawsze są skutecznie, zwłaszcza gdy kamienie są bardzo duże. Gdy mimo wielokrotnych prób nie udaje się ich usunąć, można podjąć próbę ręcznego ich rozbicia.
W ekstremalnych sytuacjach, gdy wszystkie nieinwazyjne sposoby zawodzą, może być konieczne operacyjne usunięcie kamieni kałowych. Niestety u osób z predyspozycją do zaparć mają one tendencję do nawracania nawet po dokładnym oczyszczeniu jelita z kamieni, dlatego na co dzień warto przestrzegać kilku prostych zaleceń, które pozwolą tego uniknąć.
Dieta bogata w błonnik, dostarczanie organizmowi minimum 2 litrów płynów dziennie i regularne ćwiczenia fizyczne poprawiają pracę przewodu pokarmowego, zmniejszają ryzyko zaparć i powstawania kamieni kałowych.
Nieleczone złogi kałowe mogą wywoływać wiele potencjalnie groźnych powikłań, które często wymagają szybkiej interwencji. Najpoważniejszym z nich jest całkowite zablokowanie przewodu pokarmowego przez masy kałowe, czyli niedrożność jelit. Objawia się ona bardzo silnym bólem i obrzmieniem brzucha, nudnościami, wymiotami, gorączką i zawsze wymaga leczenia w szpitalu.
Ponadto kamienie kałowe mogą również uszkadzać błonę śluzową i blokować przepływ krwi w ścianie jelita, prowadząc do rozwoju owrzodzeń, martwicy jelita, a nawet jego perforacji. Mniejsze kamienie mogą także zatykać ujścia uchyłków jelita grubego, prowadząc do ich nawracających zapaleń i rozwoju choroby uchyłkowej. Czasami również zablokowanie ujścia wyrostka robaczkowego przez kamień kałowy może być przyczyną jego ostrego zapalenia.
CZYTAJ TAKŻE:
