Te leki mogą zaburzać wyniki badań. Uważaj przed pobraniem krwi
Niektóre powszechnie przyjmowane leki mogą mieć wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych. Przed oddaniem krwi warto więc zawsze skonsultować się z lekarzem, który oceni, czy stosowane substancje mogą zaburzyć wyniki oznaczeń, a jeżeli tak - co w takiej sytuacji należy zrobić. Warto pamiętać, że nie wolno odstawiać bądź modyfikować przyjmowania leków na własną rękę. Które farmaceutyki mogą wpływać na badania laboratoryjne? Wyjaśniamy.
Glikokortykosteroidy stosowane doustnie i dożylnie, takie jak deksametazon, prednizon czy metyloprednizolon mają liczne zastosowania we współczesnej medycynie. Wykorzystuje się je w leczeniu wielu chorób autoimmunologicznych (np. reumatoidalnego zapalenia stawów, tocznia rumieniowatego układowego), w schorzeniach okulistycznych, dermatologicznych czy w ciężkich chorobach o podłożu alergicznym. Jednocześnie leki te mogą wpływać na wyniki badań laboratoryjnych. Ich przewlekłe przyjmowanie może się wiązać z podwyższonym poziomem m.in. chlorków, sodu, glukozy i cholesterolu, natomiast obniżyć się może stężenie potasu, fosforu i hormonów tarczycy. Jeżeli więc przyjmujesz na stałe jakiekolwiek leki z grupy glikokortykosteroidów, przed wykonaniem badań krwi skonsultuj się ze swoim lekarzem.
Wpływ na wyniki badań krwi mogą mieć również niektóre leki z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACEI), przede wszystkim kaptopryl i enalapryl. Są one szeroko stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego, najczęściej w połączeniu z innymi lekami hipotensyjnymi. Leki te mogą zaniżać poziom cholesterolu we krwi, natomiast podwyższać m.in. stężenie potasu, mocznika i kreatyniny. Dodatkowo mogą dawać fałszywie dodatnie wyniki testu na obecność ciał ketonowych w moczu, który wykonuje się w trakcie diagnostyki cukrzycy.
Wiele antybiotyków może zaburzać wyniki rutynowych badań krwi. Zalicza się do nich m.in.:
- cefaleksynę, która może dawać fałszywie dodatnie wyniki testów na obecność glukozy w moczu;
- gentamycynę, która może obniżać poziom magnezu, potasu, sodu i wapnia, natomiast podwyższać stężenie białek, mocznika, AST, kreatyniny i fosfatazy alkalicznej;
- penicylinę, mogącą obniżać poziom albumin we krwi, a także dawać fałszywie pozytywne wyniki na obecność białka w moczu;
- oksacylinę, która może dawać fałszywie dodatni wynik na obecność białka w moczu;
- sulfametoksazol - może podwyższać poziom białka i kwasu moczowego;
- wankomycyna - może podwyższać poziom mocznika we krwi.
Niektóre leki powszechnie wykorzystywane w terapii problemów natury psychicznej również mogą wpływać na wyniki badań laboratoryjnych. Przykładowo jeden z antydepresantów - amitryptylina może wywoływać podwyższenie poziomu fosfatazy alkalicznej we krwi. Z kolei diazepam, popularny lek uspokajający, stosowany doraźnie w leczeniu silnego lęku, może dawać fałszywie ujemne wyniki na obecność glukozy w moczu. Risperidon, jeden z leków przeciwpsychotycznych stosowanych u pacjentów ze schizofrenią może wywoływać zaburzenia elektrolitowe - obniżenie poziomu sodu i potasu we krwi.
Diuretyki, zwane potocznie również lekami moczopędnymi, są bardzo powszechnie stosowane w łagodzeniu objawów wielu chorób. Wykorzystuje się je m.in. u pacjentów ze schorzeniami nerek, niewydolnością serca czy z ciężkim nadciśnieniem tętniczym. Mechanizm działania większości z tych leków opiera się na zahamowaniu wchłaniania zwrotnego i nasilaniu wydalania niektórych jonów z moczem. Jest to przyczyną m.in. zaburzeń równowagi elektrolitowej, które ujawniają się w czasie badań laboratoryjnych.
Do leków moczopędnych, które mogą zaburzać wyniki badań krwi, zalicza się:
- furosemid - może obniżać poziom magnezu, sodu i potasu, a podwyższać poziom amoniaku, kwasu moczowego i amylazy we krwi;
- indapamid - może podwyższać poziom glukozy i kwasu moczowego, natomiast obniżać chlorki, magnez, potas i sód;
- spironolakton - może podwyższać poziom potasu i obniżać poziom sodu we krwi.
Leki przeciwcukrzycowe to kolejna grupa leków, która może wpływać na wyniki badań laboratoryjnych. Takie działanie mają substancje wykorzystywane w leczeniu zarówno cukrzycy typu 2, jak i typu 1. Jednym z nich jest chlorpropamid, który stosowany doustnie może przyczyniać się do zaniżenia poziomu cholesterolu i sodu we krwi. Podobne działanie ma glibenklamid, który oprócz obniżania poziomu sodu wydłuża również czas protrombinowy. Dodatkowo na wyniki badań może mieć wpływ również bardzo szeroko stosowana metformina. Czasem przyczynia się do obniżenia poziomu żelaza i węglanów we krwi. Stosowana w terapii cukrzycy typu 1 insulina z kolei może obniżać poziom potasu i zwiększać stężenie katecholamin we krwi.
CZYTAJ TAKŻE:
Ważny wskaźnik we krwi. Wykrywa stany zapalne, ostrzega przed zawałem i udarem
Czy można jeść przed morfologią? Na te badania nie trzeba iść na czczo
