Pieczarki są zdrowsze, niż sądzono. Zajadaj się na diecie, ale unikaj przy dnie moczanowej

Pieczarki to grzyby jadalne, które należą do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae). Pieczarki są powszechnie uprawiane i są jednymi z najczęściej spożywanych grzybów na świecie. Pieczarki mają białe kapelusze, które stają się brązowe wraz z dojrzewaniem. W środku kapelusza znajdują się blaszki, na których znajdują się zarodniki. Ich smak jest łagodny, a tekstura delikatna, dlatego są wykorzystywane w wielu potrawach, takich jak zupy, sosy, sałatki, nadzienia do kanapek czy pizzy.

Można przyjąć, że w jednej szklance zmieści się ok. 100 g pieczarek. Spożycie takiej ilości grzybów dostarczy do organizmu:

• 21 kilokalorii;
• 3 g białka;
• 3 g węglowodanów (w tym 1 g błonnika).

Pieczarki są więc pożywieniem wyjątkowo niskokalorycznym i ubogim w makroskładniki, co wcale nie świadczy o ich dietetycznej bezużyteczności. Pieczarki to doskonałe źródło 3 ważnych mikroelementów - witaminy D (33 proc. zalecanego dziennego spożycia), selenu (16 proc.) oraz fosforu (12 proc.). Oprócz tego w najbardziej powszechnie spożywanych grzybach znajduje się też sporo kwasu foliowego (4 proc. ZDS).

W rzeczywistości oba rodzaje pieczarek to ta sama odmiana botaniczna. Grzyby różnią się czasem dojrzewania - te brązowe są po prostu starsze. Z racji tego, że mówimy o tym samym gatunku, różnice w składzie odżywczym nie są zbyt duże. Za nieznacznie zdrowsze uchodzą białe pieczarki, które zawierają nieco więcej białka, przy mniejszej zawartości węglowodanów (cukrów). 

Grzyby o białych kapeluszach mają też znacznie więcej błonnika niż starsze niż te brązowe, jednak ilości są na tyle małe, że nie mają większego znaczenia z punktu widzenia diety człowieka. Do zaspokojenia zalecanego dziennego spożycia tej substancji trzeba by zjeść ok. 2 kg pieczarek. 

Ze względu na dużą zawartość witaminy D pieczarki są jej doskonałym źródłem, szczególnie w miesiącach zimowych, kiedy niedobory "witaminy słońca" występują najczęściej. Witamina D bierze udział w absorpcji wapnia niezbędnego dla zachowania zdrowia kości. Ewentualne braki mogą prowadzić do rozwinięcia osteoporozy, zaburzeń mineralizacji tkanki kostnej, osłabienia mięśni.

Selen, który w dużych ilościach znajduje się w białych i brązowych pieczarkach, jest niezbędny przy syntezie tzw. selenoprotein kluczowych m.in. dla zdrowia tarczycy i prawidłowej produkcji plemników. Niedobory tego pierwiastek często obciążają układ nerwowy, a w dłuższej perspektywie mogą prowadzić do schorzeń związanych ze stresem oksydacyjnym - zbyt dużym stężeniem wolnych rodników. Przeciwutleniacze takie jak selen obniżają też ryzyko zapadnięcia na wiele chorób nowotworowych.

Równie istotne funkcje spełnia fosfor. Jest kluczowy dla zachowania równowagi kwasowo-zasadowej i prawidłowego przekaźnictwa nerwowego. Razem z witaminą D bierze udział w mineralizacji zębów i kości. Pierwsze objawy niedoboru fosforu to słabość mięśni i pogorszenie funkcji poznawczych. Zwykle towarzyszy mu także drżenie kończyn, a czasami także bóle kostne.

Niektóre badania sugerują, że pieczarki mogą być też źródłem witaminy B12, co byłoby szczególnie istotne dla wegan. Związek ma pochodzenie odzwierzęce, co sprawia, że zwykle niezbędna jest suplementacja. Naukowcy z University of Western Sydney największe stężenie wykryli na skórce grzybów, co sugeruje, że B12 w pieczarkach pochodzi z bakterii obecnych w podłożu uprawnym.

Spożycie grzybów (nie tylko pieczarek) powinny ograniczać osoby cierpiące na dnę moczanową. Zbyt wysokie stężenie puryn prowadzi do powstawania kryształków wywołujących tę chorobę. 

Ze względu na obecność beta-glukanu (jedna z frakcji błonnika) po pieczarki nie powinny też sięgać osoby cierpiące na choroby autoimmunologiczne, astmę i inne przewlekłe stany zapalne. Opisane związki mogą powodować zaognienie reakcji immunologicznej.

Pieczarki, tak jak inne grzyby, mogą wywoływać reakcje alergiczne. Objawy są zwykle podobne do tych obserwowanych przy zatruciu pokarmowym, ale często występują także problemy z oddychaniem, które u osób z astmą mogą okazać się szczególnie niebezpieczne. Jednym z alergenów, których stężenie potrafi przekraczać w pieczarkach dopuszczalne normy, jest dwutlenek siarki.

Źródła: www.pubmed.ncbi.nlm.nih.gov; www.fdc.nal.usda.gov; www.ods.od.nih.gov; healthline.com

CZYTAJ TAKŻE:

Smaruj zamiast masła. Obniżysz cholesterol, poprawisz metabolizm i schudniesz

Co wypłukuje magnez z organizmu? To nie kawa jest winowajcą

Jedz, jeśli masz wrażliwy żołądek lub wysoki cholesterol. Lepszy od twarogu